Lampa bakteriobójcza w domu – jaką wybrać?

Poradniki Eksperta

Jeszcze do niedawna tego typu urządzenia można było zobaczyć w szpitalnych salach operacyjnych (służyły, np. do dezynfekcji narzędzi chirurgicznych), w zakładach przetwórstwa spożywczego, w wodociągach do uzdatniania wody, czy też przy dezynfekcji urządzeń klimatycznych lub wentylacyjnych. Ogólnie w miejscach, w których mogło dojść do skażenia mikroorganizmami. Tak naprawdę, mało osób kupowało tego typu lampy do mieszkań. W gospodarstwie domowym przydawały się i nadal przydają różne inne sprzęty, poza AGD, ale dosyć rzadko trafiały tam także lampy bakteriobójcze. Jednakże w ostatnich dwóch latach, popyt na nie wzrósł, a to z uwagi na panującą wciąż pandemię. Jest to zrozumiałe, że zaczęto je kupować, a okazały się wręcz niezbędne, np. w środkach komunikacji miejskiej. W końcu pojawili się również użytkownicy prywatni, sprowadzający lampy do mieszkań i domków. Lampa bakteriobójcza „przypomniała” o swojej przydatności.

Promieniowanie UV, czyli ultrafioletowe (nadfioletowe), można podzielić na: UV-A, UV-B i UV-C. Podział promieniowania nadfioletowego na wymienione podzakresy, wynika z ich różnego oddziaływania na organizmy żywe, w tym na ludzi. Naturalne promieniowanie ultrafioletowe w zakresie UV-B, pozwala przyswajać wit. D, a zatem pomaga w leczeniu chorób skóry, np. łuszczycy. UV-A sprawia, że się opalamy. Przed nadmiarem promieniowania chronimy jednak oczy, używając okularów, a do skóry stosujemy kremy z filtrem. Niestety dowiedziono już, że nadmierne opalanie powoduje, zwłaszcza u jasnych blondynów, efekt poparzenia i sprzyja powstawaniu raka skóry.

Źródła promieniowania UV-C są sztuczne (wytwarzane przez człowieka, gdyż po drodze do Ziemi, są pochłaniane przez atmosferę). Mogą to być zarówno różnego rodzaju promienniki elektryczne (np. świetlówki UV-C, lampy rtęciowe średnioprężne, lampy ksenonowe, a także LED-y), jak i źródła technologiczne, czyli takie, które emitują promieniowanie UV-C, jako efekt uboczny. Wysokoenergetyczne promieniowanie UV-C, wywołuje reakcje fotochemiczne. Najmocniejsze działanie bakteriobójcze ma fala o długości 265 nm. Promieniowanie przy tej długości fali, jest absorbowane przez kwasy nukleinowe komórki i prowadzi w konsekwencji (zależnie od dawki) do zabicia lub uszkodzenia bakterii. Zatem promieniowanie UV-C, używane jest do likwidacji mikroorganizmów takich jak np. bakterie (wirusy). Trzeba podkreślić, że dezynfekcja z wykorzystaniem promieniowania UV-C, jest jedną z najskuteczniejszych metod, pozwalających na zmniejszenie ryzyka zakażenia. Dlatego przydatna okazuje się tutaj lampa bakteriobójcza.

To tak, jakby zadać pytanie, czy lampa bakteriobójcza w domu może być kiedyś potrzebna. Wirusy oraz bakterie, które wywołują choroby, mogą się przenieść na nas poprzez kontakt z osobą chorą, jak również przez kontakt z powierzchnią, na której są tzw. zarazki, ale także przez transmisję aerozolu z patogenami, krążącymi w powietrzu. Warto, zatem dezynfekować zarówno powietrze, w którym przebywała osoba zarażona, jak też powierzchnie, których dotykała, bo na nich mogą się znajdować wirusy oraz bakterie.

Niezależnie od rodzaju stosowanych źródeł promieniowania UV-C, oprawy bakteriobójcze lamp można podzielić na następujące grupy:

bezpośredniego działania – do bezpośredniego naświetlania promieniowaniem UV-C powierzchni, powietrza lub cieczy, jednak podczas działania lamp, w pomieszczeniu nie mogą przebywać ludzie ani zwierzęta;
przepływowe – do dezynfekcji powietrza w pomieszczeniach. W czasie działania tych lamp, w pomieszczeniu mogą przebywać ludzie i zwierzęta, ale oprawy muszą być umieszczone w odległości, co najmniej 1 m od ludzi, a pomieszczenie powinno być wietrzone;
bezpośredniego działania z ograniczeniem strefy emisji – tego typu urządzenia, wykorzystują bezpośrednie promieniowanie UV-C plus układy optyczne, pozwalające na precyzyjne (punktowe) ukierunkowanie promieniowania. Prawidłowy montaż i precyzyjnie kontrolowany rozsył promieniowania sprawiają, że taki sprzęt można użytkować w pomieszczeniach, w których są ludzie;
dwufunkcyjne – dające możliwość zarówno naświetlania bezpośredniego, jak i przepływowego.

Lampa bakteriobójcza powinna znaleźć się tam, gdzie jest najbardziej potrzebna, jednakże jako urządzenie przenośne, można ją stosować w każdym pomieszczeniu. Na stałe montuje się lampy na suficie lub ścianach, także w przewodach wentylacyjnych. Można również to zrobić w łazience, np. w kabinie prysznicowej, ale również w szafie (do odkażenia małych elementów garderoby takich, jak np. skarpetki albo rękawiczki, itp.), toalecie, czy w kuchni. Najbardziej popularne do domu są jednak urządzania przenośne. I tak oprawy są mocowane wtedy na statywie lub stawiane bezpośrednio na podłodze, jak choćby oczyszczacz powietrza.