Defragmentacja dysku – jak ją wykonać?

Poradniki Eksperta

Defragmentacja dysku to proces optymalizacji struktury danych na dysku twardym (HDD) Twojego komputera. Kiedy pliki są zapisywane, modyfikowane lub usuwane, system operacyjny może umieszczać ich fragmenty w różnych miejscach na magistrali. Powoduje to powstawanie tak zwanej „fragmentacji” dysku, co doprowadza do momentu, w którym powiązane części plików są rozproszone. W rezultacie komputer może potrzebować więcej czasu na odczytanie lub zapisanie danych, ponieważ musi odnaleźć rozrzucone fragmenty plików na różnych obszarach dysku. Defragmentacja jest rozwiązaniem tego problemu, ponieważ porządkuje te fragmenty i umieszcza powiązane pliki obok siebie.

Dzięki defragmentacji dysku, operacje odczytu i zapisu danych stają się bardziej efektywne, co przyspiesza działanie komputera. Proces ten polega na logicznym i uporządkowanym przestawieniu fragmentów plików na HDD w taki sposób, aby tworzyły one kontynuację siebie.

Regularna defragmentacja może być szczególnie korzystna dla użytkowników, którzy często zapisują i usuwają duże pliki lub korzystają z aplikacji, które intensywnie modyfikują dane na dysku. Zaleca się wykonywanie defragmentacji co jakiś czas, aby utrzymać sprzęt w dobrej kondycji i zapewnić optymalną wydajność systemu.

Systemy Windows od dekad dysponują wbudowanym narzędziem do defragmentacji, które umożliwia wykonanie tego procesu w prosty sposób. Jeśli Twój komputer wykorzystuje dysk HDD, zdecydowanie polecamy regularne wykonywanie tej operacji co najmniej raz na kilka miesięcy.

Dysk SAMSUNG 980 500GB SSD

239 99 zł

248,67 zł	Cena przed obniżką
248,67 zł	Najniższa cena

Dysk SAMSUNG 870 Evo 500GB SSD

259 00 zł

Dysk GOODRAM CX400 256GB SSD

88 90 zł

Dysk GOODRAM CX400 512GB SSD

143 48 zł

Dysk CRUCIAL MX500 500GB SSD

229 00 zł

Aby wykonać defragmentację dysku na komputerze z systemem Windows 10 lub 11, rozpocznij od otwarcia menu Start. Następnie w polu wyszukiwania wpisz słowo „Defragmentacja”. Pojawi się lita wyników, na której kliknij pozycję „Defragmentacja i optymalizacja dysków”.

W kolejnym kroku zobaczysz listę wszystkich dostępnych na Twoim komputerze dysków. Znajdź ten, który chcesz zdefragmentować (lub zoptymalizować w przypadku SSD). Kliknij przycisk „Optymalizuj”. System Windows 11 rozpocznie proces, który obejmuje zarówno defragmentację tradycyjną dla dysków HDD, jak i optymalizację dla modeli SSD. Poczekaj na zakończenie, nie korzystaj z urządzenia. W starszych wersjach systemu, dostępna była wyłącznie opcja defragmentacji, ponieważ dyski SSD nie były wówczas popularne ani szeroko dostępne na rynku.

Czas trwania defragmentacji i optymalizacji zależy od wielkości dysku oraz ilości danych na nim przechowywanych. W trakcie tego procesu system operacyjny Windows przestawia fragmenty plików w bardziej logiczny sposób, co pomaga w przyspieszeniu dostępu do danych i poprawia ogólną wydajność dysku. Po zakończeniu defragmentacji zaleca się regularne powtarzanie tego procesu, aby utrzymać sprzęt w dobrej kondycji i zapewnić płynne działanie systemu. Jeśli martwisz się, ze zapomnisz o tej istotnej czynności, możesz zaplanować automatyczną defragmentację na konkretny termin.

Pamiętaj, aby w czasie defragmentacji nie korzystać z komputera, pozwól procesowi zakończyć się bez zakłóceń. To bardzo ważne, ponieważ w przeciwnym wypadku może nie przynieść zamierzonych efektów i konieczne będzie powtórzenie czynności.

Defragmentacja dysku SSD jest niemożliwa do wykonania. Różnice technologiczne między dyskami SSD, a HDD wpływają na konieczność stosowania innych metod optymalizacji.

Llasyczna defragmentacja polega na przestawianiu fizycznych fragmentów plików w celu umieszczenia ich obok siebie na dysku, minimalizując czas dostępu do danych. Dyski SSD używają pamięci flash do przechowywania danych, które różnią się od fizycznych talerzy i głowic magnetycznych stosowanych w „twardych” podzespołach. Dlatego w przypadku dysków SSD dostęp do danych nie jest uzależniony od fizycznej lokalizacji, a proces defragmentacji jest niemożliwy do przeprowadzenia z technicznego punktu widzenia.

Optymalizacja dysków SSD koncentruje się na minimalizowaniu liczby operacji zapisu, które mogą wpłynąć na żywotność pamięci komórek flash. Defragmentacja SSD mogłaby zwiększać zużycie pamięci komórek, ponieważ proces ten wymaga częstych operacji zapisu i odczytu, co może przyspieszyć degradację komórek.

Innym ważnym powodem jest efektywność samej technologii SSD. Dzięki swojej strukturze i działaniu, podzespoły te są znacznie szybsze od tradycyjnych w dostępie do danych, bez względu na to, czy dane są zapisywane w jednym ciągłym bloku, czy rozproszone na różne lokalizacje. W związku z tym, defragmentacja nie przyniosłaby znaczących korzyści w wydajności, czy szybkości działania SSD. Producenci tego rodzaju dysków zalecają korzystanie z funkcji optymalizacji, które są dopasowane dla tego rodzaju pamięci.

Generalnie nie istnieje coś takiego, jak defragmentacja telefonu. Podobnie, jak w przypadku dysków SSD, smartfony korzystają z zupełnie innego rodzaju pamięci niż komputery stacjonarne z HDD. Niemniej jednak, możesz zoptymalizować działanie urządzenia, co poprawi jego wydajność.

Istnieje wiele sposobów, aby przyspieszyć działanie sprzętu. Część z nich można wykonać ręcznie. Zacznij od regularnego czyszczenia pamięci podręcznej aplikacji. Niektóre z nich mogą gromadzić nawet kilka gigabajtów plików podręcznych, które spowalniają Twój smartfon.

Zarządzanie aplikacjami to także dobry sposób na zidentyfikowanie tych, które zużywają dużo zasobów. Jeśli zauważysz takie, które działają w tle i zużywają dużo baterii lub danych, możesz ograniczyć ich pracę lub całkowicie je wyłączyć. Kolejnym krokiem jest regularne aktualizowanie systemu operacyjnego. Nowe wersje oprogramowania często zawierają poprawki wydajnościowe i zabezpieczenia.

Dostępne są także bardzo pomocne narzędzia, takie jak CCleaner. Jest to program najczęściej instalowany na komputerze, ale dostępny jest również w formie aplikacji mobilnej na telefony. Dzięki niemu możesz jednym kliknięciem zoptymalizować pracę smartfona. Niektóre nakładki systemowe na Androida dysponują własnymi narzędziami optymalizacyjnym. Warto od czasu do czasu przeprowadzić taki proces, aby zapewnić sobie maksymalną wydajność urządzenia.