Matryca 4/3 czy pełna klatka?

Zacznijmy od początku – czyli od tego, co to jest pełna klatka? To podstawowa wielkość matrycy światłoczułej, odpowiadająca formatowi klatki filmu małoobrazkowego – 24 × 36 mm. Wszystkie pozostałe formaty matryc są pochodną full frame, czyli pełnej klatki. Postępy w zakresie rozwoju czujników cyfrowych zmniejszyły aparaty i zwiększyły zakresy zoomu optycznego przy jednoczesnym zachowaniu jakości obrazu. Sugestywny obraz można dziś stworzyć dowolnym aparatem w rękach doświadczonego fotografa. Musisz pamiętać, że pełnoklatkowy rozmiar czujnika jest powszechnym standardem porównawczym, przy współczynniku przycięcia po przekątnej pola widzenia wynoszącym 1x. Dyskretny termin współczynnik przycinania CF lub cropp jest próbą wyjaśnienia, jak bardzo kąt widzenia obiektywu pełnoklatkowego zmniejszy się po zamontowaniu w aparacie z matrycą mniejszą – APS-C lub 4/3 w stosunku do pełnej klatki.

Jaka jest różnica między pełną klatką a matrycą 4/3 i jak te różnice w czujnikach wpływają na Twoje zdjęcia? Jeśli przyjmujemy, że współczynnik przycięcia pełnej klatki wynosi 1x, to matryca 4/3 o rozmiarze 21,6 × 17,3 mm ma cropp 2x.

Co to oznacza w praktyce? Najprościej pokazać tę różnicę na przykładzie obiektywu o ogniskowej 50 mm, który montujesz do aparatu pełnoklatkowego. Po naciśnięciu przycisku migawki aparat rejestruje obraz 50 mm. Współczynnik kadrowania matrycy 4/3 wynosi 2x, a to oznacza, że obiektyw 50 mm rejestruje taki obraz, jakbyś miał 100 mm.

Długość ogniskowej

Współczynnik przycięcia ma przewidywalny wpływ na ogniskową obiektywu montowanego do określonego aparatu. Pomiar ogniskowej dowolnego obiektywu jest oparty na standardowym formacie filmu 35 mm. A ponieważ matryca 4/3 przycina krawędzie kadru, otrzymujesz „efektywną” ogniskową, która odpowiada bezpośrednio oryginalnej ogniskowej pomnożonej przez współczynnik przycięcia. Jeśli zamontujesz obiektyw 35 mm na aparacie 4/3 – który ma współczynnik kadrowania 2x – skutecznie podwaja on ogniskową do 70 mm.

Głębia ostrości

Podobnie jak w przypadku ogniskowej, efekt mnożnika zostaje zastosowany do przysłony podczas korzystania z aparatów, których atutem jest matryca 4/3.

Przysłona (lub f/) to jeden z kilku czynników określających głębię ostrości DoF. Tak więc aparat 4/3 daje nam większą głębię ostrości w porównaniu z aparatem pełnoklatkowym, zakładając, że oba aparaty używają równoważnych efektywnych ogniskowych. Na przykład obraz zrobiony przy f/1,8 aparatem 4/3 daje wynik podobny do obrazu wykonanego przy f/3,6 w aparacie pełnoklatkowym i f/2,7 w aparacie z matrycą APS-C. Oczywiście przy założeniu, że efektywna ogniskowa i inne warunki fotografowania pozostaną takie same.

Pole widzenia i matryca 4/3

Pole widzenia (FoV), jest jedną z oczywistych różnic przy wyborze pomiędzy czujnikami o różnych rozmiarach. Z reguły dla danej ogniskowej i odległości od obiektu im mniejsza matryca, tym mniejsze FoV. To o ile mniejsze jest pole widzenia, zależy od współczynnika przycinania, który jest również znany jako mnożnik ogniskowej. Załóżmy, że używasz 50 mm w kamerze 4/3. Ponieważ czujniki te mają współczynnik przycinania CF=2, pole widzenia jest równoważne temu, jakie uzyskuje się przy użyciu obiektywu 100 mm w aparacie pełnoklatkowym.

Aparaty w naszej ofercie:

Matryca 4/3 a rozdzielczość optyczna

Obraz na czujniku cyfrowym rejestrowany jest za pomocą pikseli, małych fragmentów czujnika, które są wrażliwe na światło. Liczba pikseli matrycy określa jej rozdzielczość – wielkość ta wyrażana jest w megapikselach. Im mniejsze czujniki, tym mniejsze są piksele. A dla danego obiektywu i rozmiaru piksela im mniejsze piksele, tym większa rozdzielczość optyczna konfiguracji, co oznacza, że może uchwycić drobniejsze szczegóły.

Wydajność przy słabym oświetleniu

Aparaty pełnoklatkowe charakteryzują się doskonałą wydajnością przy słabym oświetleniu i wysokim ISO. Skutkuje to znacznie lepszą jakością obrazu niż w aparatach z czujnikiem kadrowania, czyli także z matrycą 4/3. Dlaczego tak się dzieje? Kamery pełnoklatkowe mają większe sensory, dzięki czemu mogą przechwytywać więcej światła niż ich odpowiedniki z mniejszym sensorem, co minimalizuje niepożądane szumy. Matryca 4/3 nie radzi sobie dobrze w warunkach słabego oświetlenia, gdy ISO musi być podkręcone powyżej 1600. Pamiętaj, że aparaty pełnoklatkowe oferują również doskonały zakres dynamiczny, który pozwala uchwycić więcej szczegółów w jednym ujęciu.

Kompozycja obrazu

Inną cechą aparatów z matrycą 4/3 jest współczynnik proporcji wynoszący 4:3. To może nie wydawać się bardzo ważne, ale warto komponować obraz w pionie lub poziomie w tym formacie. Tak więc proporcja 4:3 może być intrygująca i dostarczać nowych pomysłów kompozycyjnych.

Rozmiar aparatu

Matryca pełnoklatkowa jest większa niż matryca 4/3 i APS-C. Jak więc można się domyślić, aparaty pełnoklatkowe są znacznie większe i cięższe niż ich odpowiedniki APS-C i 4/3. Dla niektórych fotografów nie będzie to miało większego znaczenia. Jeśli codziennie fotografujesz w studio, mniejszy aparat – 4/3 – nie zapewni wielu korzyści. Jednak jeśli jesteś fotografem podróżniczym, który chce, aby sprzęt był jak najlżejszy i jak najbardziej kompaktowy, korpus z matrycą 4/3 to fantastyczna opcja.

Powrót