Jakie są rodzaje wędek?

Poradniki Eksperta

Wędkowanie to bardzo popularny sposób na spędzanie wolnego czasu, dla niektórych osób przybierające nawet postać hobby, czy sportu. Długie godziny spędzone nad zbiornikiem wodnym mogą być wyjątkowo relaksujące, wpływając pozytywnie na nasze samopoczucie. Jeśli jednak ktoś szuka większych emocji, może brać udział w zawodach wędkarskich, które w okresie letnim są organizowane nad niemal każdym większym i mniejszym akwenem, wokół którego skupia się społeczność wędkarska. Stawiając pierwsze kroki w tym świecie, warto zapoznać się z tym, jakie są rodzaje wędek, czym się różnią i do jakiego rodzaju łowienia są przeznaczone.

Wędka to narzędzie, które towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Prosta konstrukcja szybko okazała się nad wyraz skuteczna, zapewniając ludziom dostęp do pożywienia, jakim są ryby. Przez tysiące lat technologia konstrukcji wędek była dopracowywana, ale w samej swojej zasadzie działania wciąż nie odbiega od oryginalnego pomysłu. Rodzaje wędek zostały dostosowane w zależności od tego, na jakich akwenach się łowi oraz co chcemy złowić. Wpływa to zatem nie tylko na konstrukcję, ale także na stopień trudności w posługiwaniu się wybranym modelem. Oczywiście te podstawowe nie wymagają zbyt wiele wiedzy, ale nie zaoferują też sposobności złapania bardziej wymagającej ryby. Dlatego też wędkarze wciąż poszerzają swoją wiedzę, szukając rozwiązań oferujących nie tylko możliwości połowów na różnych akwenach, ale także zastosowania zdobytych informacji w praktyce. Zanim jednak zapolujecie na swojego własnego Moby Dicka, zacznijmy od prostych informacji, które pozwolą nam dobrać odpowiedni sprzęt na sam początek przygody z wędkarstwem.

Wędka składa się z kilku elementów, które dobrane w odpowiedni sposób sprawiają, że narzędzie to jest tak skuteczne w swojej pracy.

Najdłuższą częścią jest wędzisko, które może być wykonane z drewna lub tworzyw sztucznych. W dzisiejszych czasach praktycznie nie spotyka się już wędek drewnianych, produkowanych w tradycyjny sposób, głównie dlatego, że jest to niepraktyczne, czasochłonne, drogie i przede wszystkim wędka taka cechuje się dużą wagą. Ultra lekkie wędki wykonane z tworzywa sztucznego w niektórych modelach nie przekraczają paru kilogramów, co bardzo istotnie wpływa na komfort ich użytkowania. Konserwacja takich wędek jest o wiele prostsza niż tych drewnianych, które mogą być podatne na wilgoć. Wędzisko jest składane, dzięki temu jego transport nie sprawia żadnych większych problemów, a na całej jego długości zamontowane są przelotki dla żyłki.

Kołowrotek to element wymienny, który może być stosowany w wędce, ale nie musi. Najczęściej spotyka się go w celu ułatwienia wędkowania, ponieważ pozwala znacznie zwiększyć zasięg łowienia. Kołowrotek jest kluczowy w przypadku wędek spinningowch, które przeznaczone są do połowu określonych gatunków ryb. Kołowrotki występują w różnych wariantach, które dostosowane są do innych metod łowienia. Najczęściej spotykane rozwiązanie to łożyskowane kołowrotki z nieruchomą szpulą, które mają najszersze zastosowanie. Drugim rodzajem jest kołowrotek z ruchomą szpulą, ale z racji jego zastosowania wyłącznie do ograniczonego rodzaju wędkarstwa, nie jest zbyt popularny.

Żyłka jest jednym z najbardziej istotnych elementów wyposażenia wędki i od jej prawidłowego doboru zależy powodzenie podczas połowu. W naszych sklepach znajdziecie żyłki o różnych grubościach i zastosowaniu. Osobną kategorią żyłek są plecionki, które przeznaczone są do najbardziej wymagających rodzajów wędkowania, mogące wytrzymać ogromne przeciążenia. Plecionka różni się jednak znacznie od zwykłej żyłki, głównie w sposobie jej użytkowania. Operowanie plecionką jest trudniejsze, dlatego nie poleca się jej dla osób początkujących. Do żyłki lub plecionki zamocowany jest haczyk, lub przynęta.

Rodzaje wędek możemy podzielić na kilka podstawowych grup, spośród których wybrane posiadają jeszcze swoje własne podgrupy. Zacznijmy od najpopularniejszego w naszym kraju rodzaju wędek, którym są wędki spinningowe. Ogromny sukces tych modeli to w dużej mierze zasługa ich konstrukcji oraz szerokiego zastosowania. Składa się ona z wędziska, kołowrotka z nieruchomą szpulą, żyłki lub plecionki wędkarskiej, przyponu i zakończona jest przynętą na ryby. Wędka spinningowa pozwala na łowienie bez potrzeby przemieszczania się, a kołowrotek znacząco zwiększa zasięg wędki. Dlatego też łowienie może odbywać się z jednego, stałego miejsca, jak brzeg lub łódka. Operowanie wędką spinningową wymaga nieco wprawy, ale nie jest na tyle skomplikowane, aby skutecznie odstraszać świeżo upieczonych wędkarzy. Zasada jej działania jest prosta i sprowadza się do zarzucenia przynęty i nawijania żyłki z powrotem na kołowrotek. Dzięki temu przynęta imituje żywe stworzenie, co ma swoim ruchem pobudzić do ataku ryby. Doświadczeni wędkarze wiedzą doskonale, że odpowiednie prowadzenie przynęty to w wielu przypadkach połowa sukcesu.

Wyróżniamy aż cztery rodzaje wędek spinningowych: ultralekka, lekka, średnia i ciężka. Każda z tych podgrup dotyczy wagi przynęty, którą możemy zastosować w czasie połowu. Dla ultralekkich wędek jest to od 0,5 do 3 g, dla lekkich od 3 do 10 g, dla średnich od 10 do 30 g i dla ciężkich od 30 do 70 g. Kolejną cechą charakterystyczną wędek spinningowych jest długość wędziska. W tym przypadku jest ono dłuższe dla większej wagi przynęty, dlatego wędki ultralekkie mają od 1,6 do 2,3 m, lekkie od 1,8 do 2,5 m, średnie od 2,1 do 2,7 m, a duże od 2,4 do 3,0 m. Dobór odpowiedniej żyłki lub plecionki powinien zależeć od tego, jakiego rodzaju ryby mamy zamiar łowić. Wędka spinningowa ciężka może być stosowana nawet do połowów morskich, o czym zaraz opowiemy nieco szerzej.

Wędki gruntowe to przeciwieństwo wędek spinningowych. W tym przypadku łowienie polega na zarzuceniu przynęty w wybrane miejsce i oczekiwaniu na branie. Rodzaje wędek gruntowych możemy podzielić na podstawie tego, gdzie znajduje się przynęta. W przypadku wędki gruntowej, jak sama jej nazwa wskazuje, przynęta spoczywa na dnie, oczekując na zainteresowanie ze strony ryby. Sygnalizacja brania odbywa się poprzez dzwonek zamontowany na żyłce ponad lustrem wody, najczęściej jednak pomiędzy przelotkami na wędzisku.

Wędki spławikowe działają w nieco inny sposób. Wędkarz znajduje się w jednym miejscu, obserwując spławik, który pełni rolę alarmu obwieszczającego, że ryba podjęła przynętę i należy w tym momencie podjąć odpowiednie działania w celu jej złapania. Szybkie zacięcie płynnym ruchem do góry przypieczętuje los ryby, gwarantując wędkarzowi udany połów. Nie jest jednak łatwo wyczuć odpowiedni moment, ponieważ ryby często tylko skubią przynętę, co powoduje, że spławik może wysyłać mylne sygnały. W tym miejscu niestety nic nie zastąpi wiedzy i doświadczenia, które przychodzi z czasem. Po paru wyprawach na ryby sami nauczycie się, kiedy rzeczywiście doszło do brania, a kiedy tylko ryby podgryzają przynętę. Spławik poza funkcją alarmowania pozwala również na regulację głębokości, na której znajdzie się przynęta. W połowach gruntowych i spławikowych najlepiej stosować żywy pokarm.

Wędki muchowe są niestety mało popularne w naszym kraju, głównie dlatego, że wymagają od wędkarza dużej wiedzy i doświadczenia. W wędkarstwie muchowym nie stosuje się tradycyjnych żyłek, czy nawet plecionek, ale specjalne sznury muchowe. Pełnią one dodatkowo rolę obciążnika dla muchy, ale można także spotkać rozwiązania utrzymujące się na powierzchni lub tonące stopniowo. Operowanie nimi jest trudne, ale przynosi naprawdę dużo satysfakcji. Kolejną istotną różnicą jest umieszczenie kołowrotka, jak i sam jego rodzaj. Znajduje się on za rękojeścią i posiada ruchomą szpulę. Przelotki są wyraźnie mniejsze, a samo ugięcie wędziska charakteryzuje się zwiększoną elastycznością w części środkowej. Mucha to sztuka sama w sobie i wielu wędkarzy muchowych poświęca niekiedy długie godziny, aby samemu skomponować przynętę idealną.

Rodzaje wędek mogą być także podlodowe i morskie. Niestety obie z nich nie są zbyt popularne, co nie jest trudno wytłumaczyć. Wędkowanie pod lodem wymaga zastosowania specjalnego świdra, który przewierci zamarzniętą powierzchnię, a także wędki, która jest bardzo krótka, przez co nie nadaje się do żadnego innego rodzaju połowów.

Wędki morskie nie różnią się w znaczący sposób od wędek spinningowych, gruntowych lub spławikowych. Przypominają ciężkie wędki spinningowe i w zasadzie działają w ten sam sposób, jednak warunki w naszym Morzu Bałtyckim, jak i rodzaje ryb w nim dostępnych, skutecznie blokują rozwój tego wędkarstwa.

Powrót