Kościół i państwo na Kresach Południowo-Wschodnich Mieczysław Ryba

W książce zostały omówione niezwykle skomplikowane relacje religijne i narodowościowe na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej.

Autor swoje zainteresowania koncentruje na terenach, gdzie występowała zacięta rywalizacja polsko-ukraińska o sympatie miejscowej ludności. W sensie terytorialnym chodzi tu o dawną Galicję Wschodnią łącznie z zachodnią Łemkowszczyzną oraz o część dawnego zaboru rosyjskiego, tj. Wołyń, południowe Polesie, Podlasie oraz Chełmszczyznę. To na tych obszarach były silne wpływy ukraińskie, a poczucie tożsamości narodowej mieszkańców w ogromnej mierze było uwarunkowane kwestiami wyznaniowymi. Z tego powodu walka polityczna przekładała się automatycznie na napięcia religijne, z czym musiały się liczyć władze polskie.

Książka zawiera analizy postaw politycznych duchowieństwa greckokatolickiego, prawosławnego oraz rzymskokatolickiego, a także opis polityki władz polskich w stosunku do różnych Kościołów. W dużym stopniu rozważania prof. Mieczysława Ryby stanowią klucz do zrozumienia zarówno kwestii tożsamości narodowej Ukraińców w II RP, jak i polityki wyznaniowej państwa polskiego.