Samotne londyńczyki

Powieść Samotne londyńczyki Sama Selvona wyrosła ze złudzeń i niespełnionych marzeń o równości i awansie społecznym w Anglii, dokąd w latach pięćdziesiątych tak licznie przybyli na zaproszenie rządu brytyjskiego mieszkańcy skolonizowanych Wysp Karaibskich.

Czarny Londyn, na który patrzymy oczami Mosesa Aloetty oraz jego towarzyszy, do dziś pozostaje jednym z najsłynniejszych obrazów tego miasta. Sam Selvon pokazuje podszewkę metropolii: rzeczywistość imigrantów, nocne zmiany, nieumeblowane klitki. Bohaterem powieści jest także język utkany z dialektów, z ech trynidadzkiego calypso i z literackiego kanonu; język, który porywa swą dezynwolturą i zaraża humorem.

Przekład Teresy Tyszowieckiej blasK! dotyka Selvonowskiej dykcji spod anegdot i śmiesznostek przebijają melancholia oraz dojmujące poczucie wyobcowania i bezdomności.

O autorze

Sam Selvon (1923-1994) jeden z najważniejszych głosów współczesnej literatury karaibskiej i brytyjskiej: powieściopisarz, autor opowiadań i scenariuszy słuchowisk radiowych emitowanych w BBC, pisał także poezję. Urodzony na Trynidadzie, podczas drugiej wojny światowej pracował jako radiotelegrafista na okrętach Royal Navy patrolujących Karaiby, a od 1946 roku jako dziennikarz w piśmie Trinidad Guardian. Wraz z wieloma innymi mieszkańcami skolonizowanych wysp wyjechał do Wielkiej Brytanii w 1950 roku na zaproszenie rządu brytyjskiego, wystosowane w celu pozyskania siły roboczej. W Londynie pracował m. in. w Ambasadzie Indii. Życie w brytyjskiej metropolii zderzenie świata imigrantów i rodowitych mieszkańców stało się tematem niejednej książki Selvona. Pierwszą powieścią poruszającą tę kwestię jest A Brighter Sun (1952), następnie ukazały się: Samotne londyńczyki (1956), TheHousing Lark (1965), Moses Ascending (1975), Moses Migrating (1983), a także zbiór opowiadań Ways of Sunlight (1957), którego akcja osadzona jest na Trynidadzie i w Londynie. W 1978 roku Selvon wyjechał do Kanady, rozczarowany narastającą wrogością wobec czarnych i azjatyckich obywateli brytyjskich. Zmarł w drodze powrotnej na Trynidad.

Seria Selvon

Spod śmichów-chichów, anegdot o miłosnych podbojach czy karnawałowych tańców przeziera w prozie Sama Selvona poczucie niekompletności świata oraz twarda rzeczywistość nędzy i wyzysku. Jako pisarz imigrant, jeden z pierwszych kartografów powojennego Londynu, wytycza drogi dotąd w brytyjskiej literaturze nieprzemierzane. W swoich powieściach i opowiadaniach odsłania tożsamościowe rozdarcie między Trynidadem a Anglią, między powinnościami postkolonialnego twórcy a marzeniem o pisaniu osobistym i uniwersalnym. To rozdarcie odciska swój ślad tak na bohaterach, karaibskich imigrantach poszukujących w Londynie pracy, jak i na ich mowie.

Angielszczyzna jest dla Selvona polem eksperymentu. Pulsuje niczym calypso, wprawiana w ruch przez kreolski splot dialektów i humor. W przekładach Teresy Tyszowieckiej blasK!, prezentowanych w niniejszej serii, ten nowy, tętniący życiem język, przezwyciężając reguły gramatyki i składni, wnosi podobną rewolucyjną energię do polszczyzny.