Tajemnicza zagadka Walery Przyborowski

Trzaska, niewidomy właściciel majątku Dzierążnia, po daremnych poszukiwaniach lekarza, który zdoła przywrócić mu wzrok, wraca do swojej siedziby. Zalecono mu odpoczynek na wsi, w nadziei, że to poprawi jego stan. Spędza on zatem całe przedpołudnia przy ruinach zameczku, ukrytych w głębi lasu. Jeszcze z dzieciństwa pamięta opowieści o skarbach, ukrytych w lochach pod wieżą, których ma strzec sam diabeł.
Pewnego dnia odprowadzający go służący Ignac znajduje ślady kopania przy ruinach. Czyżby ktoś szukał legendarnych kosztowności? Zaniepokojony Ignac zostaje na straży swego pana, który po krótkim czasie zapada w sen. Nagle Trzaskę budzi krzyk służącego, a za chwilę przy nim pojawia się obcy mężczyzna i zaczyna go dusić! Od śmierci ratuje go inny nieznajomy, przekonując, że niewidomy i tak ich nie zdradzi. Mężczyźni zostawiają go związanego i zakneblowanego. Wieczorem Trzaska budzi się we własnym łóżku i okazuje się, że odzyskał wzrok! Po przypomnieniu sobie ostatnich wydarzeń postanawia, że nie spocznie, póki nie wyjaśni tajemniczej zagadki…