Jak działa lodówka? | Poradnik Media Expert

Poradniki Eksperta

Lodówka jest jednym z najpopularniejszych urządzeń domowych. Trudno dziś wyobrazić sobie funkcjonowanie, bez tego sprzętu. Wszyscy wiemy, że zadaniem lodówki jest utrzymywanie odpowiedniej temperatury żywności, by zapobiec jej psuciu i starzeniu się. Jednak zwykle nie zastanawiamy się, jak działa lodówka. Praca tego sprzętu opiera się na kilku zjawiskach fizycznych, a zrozumienie tych procesów bywa przydatne w ocenie usterek, czy prawidłowym korzystaniu z urządzenia. Przyjrzymy się temu poniżej.

Budowa i działanie lodówki

Z lodówki korzystamy każdego dnia. Podchodzimy do niej, otwieramy ją i zamykamy średnio po kilkanaście razy dziennie, wyjmując z niej produkty schłodzone, a wkładając zazwyczaj żywność w temperaturze pokojowej. Dla każdego użytkownika lodówki oczywiste jest, że temperatura, która wewnątrz urządzenia panuje, jest odpowiednia dla przechowywania żywności. Jednak rzadko zastanawiamy się, dlaczego tak jest i jak działa lodówka. Najprościej mówiąc, urządzenie oddaje ciepło z wnętrza na zewnątrz, co sprawia, że temperatura wewnątrz obniża się.

Podstawowymi elementami budowy lodówki czy chłodziarko-zamrażarki, są: agregat, czyli inaczej sprężarka, a także skraplacz, parownik, kapilara i termostat. Konieczny jest także tzw. czynnik chłodniczy, czyli gaz, który krąży w zamkniętym obiegu, zmieniając swój stan skupienia. Działanie lodówki wiąże się z szeregiem procesów fizycznych. Czynnik chłodniczy paruje – co wiąże się z chłodzeniem powietrza, następnie jest sprężany, skraplany i wreszcie znowu rozprężany – potem proces następuje powtórnie. Jak to wszystko się odbywa?

Kilkakrotnie w ciągu dnia – co zależne jest m.in. od częstotliwości otwierania lodówki, ilości umieszczanych w niej produktów, temperatury otoczenia itp. – agregat uruchamia się. Dzieje się tak, kiedy wewnątrz urządzenia dochodzi do wzrostu ciepła lub kiedy zmienimy temperaturę na termostacie. Sprężarka dostaje sygnał od startera i załącza się, co daje się usłyszeć jako charakterystyczny dźwięk. Parowanie zachodzi wtedy, kiedy czynnik chłodniczy zmienia się z cieczy w gaz. Aby tak się stało, jego ciśnienie musi zostać obniżone. Temu służy wspomniana kapilara, poprzez którą sprężony czynnik chłodniczy w postaci ciekłej jest uwalniany do przestrzeni o niższym ciśnieniu i wtedy zaczyna parować. Właśnie w tym momencie, zachodzi proces schładzania.

Jednak urządzenie chłodnicze musi pracować przez cały czas, a jednorazowy proces chłodzenia nie wystarczy. Aby czynnik chłodniczy mógł zostać ponownie rozprężony, musi być poddany sprężeniu. Do tego właśnie służy sprężarka, która podnosi ciśnienie i temperaturę pary. Następnie, już przy pomocy skraplacza, para jest schładzana i zmienia swoją postać w ciekłą. Wtedy też następuje oddanie temperatury do otoczenia. Żeby chłodzić ponownie, czynnik chłodniczy musi trafić z powrotem do parownika, w którym zamienia się z postaci płynnej w gaz. Proces ten powtarza się wielokrotnie w ciągu dnia i dzięki niemu, wewnątrz lodówki panuje temperatura odpowiednia do przechowywania żywności, hamująca namnażanie się bakterii i drobnoustrojów, odpowiadających za psucie się jedzenia.

Właściwe działanie lodówki jest istotne nie tylko ze względu na bezpieczne przechowywanie żywności, ale – co oczywiste – by sprzęt służył nam przez lata. Istnieje kilka najczęstszych problemów, z którymi można się spotkać i które sam użytkownik może rozpoznać już na wczesnym etapie, by zapobiec drogim naprawom lub wręcz konieczności wymiany sprzętu. Jednym z nich jest na przykład zbyt głośna praca urządzenia, która może sygnalizować zarówno niewielkie usterki, jak i kwestie związane z nieprawidłową eksploatacją. Przyczyną tego często jest na przykład fakt, że urządzenie jest nieprawidłowo wypoziomowane. Niekiedy dzieje się tak, kiedy urządzenie jest po prostu przeładowane. Przyczyną tego może być również zaszronienie wnętrza, choć z tym problemem spotkać się można głównie w urządzeniach starego typu i bez systemów odszraniających. Sprzęt, w którym na ściankach osadziło się dużo lodu czy szronu, ma trudności z odprowadzaniem wilgoci. Z tego powodu lodówka pracuje mniej efektywnie i może pobierać więcej energii. Dlatego dla wydajnego chłodzenia, dobrze jest zwracać uwagę na stopień zaszronienia.

W tym miejscu warto wyjaśnić pokrótce, jak działa lodówka no frost, czyli tak zwana lodówka bezszronowa. Fakt, że tego typu chłodziarko-zamrażarki nie trzeba odmrażać, jest olbrzymim ułatwieniem w użytkowaniu sprzętu i zwalnia konsumenta z potrzeby regularnego i dość czasochłonnego rozmrażania. W tego typu chłodziarko-zamrażarkach, ciepłe powietrze jest oddawane na zewnątrz, a zamiast niego od razu wpompowywane jest powietrze chłodne. Utrzymanie takiego stałego obiegu powietrza ciągle osusza wnętrze urządzenia i w ten sposób ogranicza osadzanie się szronu i lodu, tak w części chłodzącej, jak i zamrażarce. Należy jednak zauważyć – o czym informują także sami producenci lodówek bezszronowych – że brak konieczności rozmrażania nie oznacza, że urządzenia nie trzeba regularnie czyścić.

Jeśli więc lodówka pracuje głośniej niż zwykle, a jest to sprzęt wymagający regularnego rozmrażania, to niekiedy właśnie ten prosty zabieg sprawia, że kłopot ustępuje i urządzenie dalej działa prawidłowo.

Możliwe usterki, skutkujące głośniejszą pracą lodówki, związane mogą być także z uszkodzeniem wentylatora – wtedy dźwięk nasila się, kiedy urządzenie jest otwarte – ale także z pozornie drobną sprawą, jak pęknięta uszczelka. Ta usterka początkowo błaha, może doprowadzić do poważniejszych uszkodzeń. Związane jest z tym przedostawanie się do wnętrza urządzenia ciepłego powietrza, co skutkuje intensywniejszą pracą. Sprzęt załącza się dużo częściej, niż jest to potrzebne przy szczelności drzwi. Niekiedy pracuje niemal przez cały czas. Warto wtedy sprawdzić uszczelkę i w razie potrzeby ją wymienić. Zabieg ten jest stosunkowo prosty, ale dzięki niemu lodówka najpewniej wróci do prawidłowej pracy, a to uchroni nas przed ryzykiem poważniejszych usterek.