Czołg T-72B/T-72B2/T-72B3 – rozwój i eksploatacja w ZSRR i Rosji Jerzy Gruszczyński

W publikacji opisano powstanie i rozwój czołgu T-72B, który był ostateczną i dopracowaną wersją czołgu T-72. Przeżył wszystkich konkurentów i utrzymał się w produkcji aż do podjęcia prac nad nowym czołgiem T-90, który niewiele różni się od T-72. W tym czasie powstało wiele odmian czołgu T-72B, przy czym niektóre zmiany wprowadzono jeszcze na linii produkcyjnej, a inne to głębokie modernizacje istniejących pojazdów. Najliczniej wytwarzane warianty tych drugich to T-72B3 wz. 2011 i T-72B3 wz. 2016 (znany też jako T-72B3M). W 2022 r, wznowiono na niewielką skalę produkcję czołgów T-72B3 w Uralwagonzawodiee w Niżnym Tagile (powstaje tam także podstawowy czołg dostarczany Armii Rosyjskiej – T-90M Proryw). T-72B to najszerzej stosowany czołg w wojnie w Ukrainie i jego historia jest wciąż pisana na nowo.