Przypadki miłosne pięciu kobiet. Kōshoku Gonin Onna 好色五人女 Saikalu Ihara

Każda z kobiet w Kōshoku gonin onna jawi się jako niezwykła, niezrównana piękność. Osen „przewyższała urodą wszystkie okoliczne panny”, wyróżniając się zwłaszcza śnieżnobiałymi uszami i delikatnością stóp, co było wyznacznikiem ideału kobiecego piękna w czasach Saikaku, na który składały się: okrągła, zaróżowiona twarz, delikatnie orli nos, drobne, kształtne, śnieżnobiałe uszy i filigranowe stopy. W promieniu wielu kilometrów nie było nikogo, kto mógłby równać się urodą i elegancją z Osan, która „była o niebo piękniejsza od wszystkich kobiet podziwianych tego dnia przez młodzieńców”. Widok Oshichi również budził powszechny zachwyt, którego wyrazem było pytanie: „Jak to możliwe, że taka piękność stąpa po tej ziemi?”. Oman tymczasem była przedmiotem niebywałej adoracji i uwielbienia mężczyzn.

Bohaterki Saikaku przewyższają urodą nie tylko współczesne im kobiety, ale także najznamienitsze postaci znane z historii. Onatsu przypomina najpiękniejszą z kurtyzan w stolicy: „Mówiono wszem i wobec, że młodziutka Onatsu w niczym nie ustępowała urodą słynnej kurtyzanie, która mieszkała niegdyś w Shimabara, a której symbolem był motyl o rozpostartych skrzydłach”.

Kōshoku gonin onna Ihary Saikaku to tekst należący do popularnego w okresie Edo nurtu gesaku bungaku („literatury ku rozrywce") i zaliczany dziś do kanonu literatury japońskiej. Cecą go eliptyczny, a zarazem aluzyjny sposób opisu oraz bogactwo przedstawianych szczegółów z życia mieszczan w siedemnastowiecznej Japonii. Redakcja naukowa tego tekstu, autorstwa dr Katarzyny Sonnenberg, opiera się na osiągnięciach teoretycznych literaturoznawstwa japońskiego, ale też uwzględnia tło kulturowe oraz budowę świata przedstawionego i charakterystykę narracji. Krytycznoliteracki wstęp wpisuje Kōshoku gonin onna w szerszy kontekst twórczości Ihary Saikaku, wskazując na jej charakterystyczne cechy: nawiązania do rzeczywistych wydarzeń, odwołania do utworów literackich i przysłów, wielopoziomowy komizm oraz dygresyjność narracji. Staranne, rzetelne tłumaczenie siedemnastowiecznego tekstu na język polski opatrzone jest przypisami wyjaśniającymi kluczowe kwestie dotyczące społeczeństwa, geografii i języka czasów Saikaku. Dzięki istotnym walorom poznawczym publikacja stanowi istotny wkład do rozwoju literaturoznawstwa japonistycznego w Polsce, zwłaszcza w zakresie znajomości literatury japońskiej okresu Edo, niezwykle ważnej także w kontekście późniejszego rozwoju form narracyjnych w Japonii.

Z recenzji prof. dr. hab. Romualda Huszczy