Jaki obiektyw do czego? Przegląd obiektywów

Poradniki Eksperta

Fotografując smartfonem lub prostym kompaktem nikt nie zastanawia się nad wyborem obiektywu. Jednak, gdy bierzemy do ręki lustrzankę, bezlusterkowca albo zaawansowany aparat kompaktowy, przychodzi moment refleksji. Jaki obiektyw do czego stosować? Czy używać jednego, uniwersalnego? Zoom czy stałoogniskowy? A może szeroki kąt? Brak jest jednej recepty. Każdy powinien sam dobrać odpowiednią optykę do własnych, fotograficznych potrzeb. My możemy jedynie zrobić krótki przegląd obiektywów ze względu na ich możliwości i sposób wykorzystania.

Najczęściej spotykanym obiektywem stałoogniskowym w fotografii jest obiektyw o ogniskowej 50 mm, zwany popularnie obiektywem standardowym dla aparatów małoobrazkowych. Ze względu na prostszą konstrukcję i optymalizację optyki dla danej i konkretnej ogniskowej, oferują obrazy znacznie lepszej jakości i ostrości, niż obiektywy zmiennoogniskowe. Jeśli „pięćdziesiątkę” można uznać za standard, to wcale nie oznacza, że obiektyw ten nadaje się do wszystkiego. Jest wiele tematów, które powinny być fotografowane obiektywami o krótszej ogniskowej – na przykład fotografia uliczna czy reportaż.

Do portretu zdecydowanie lepszym wyborem będzie obiektyw o dłuższej ogniskowej – 85 mm czy 100 mm. Obiektywamir takimi można fotografować ludzi zarówno z bliska, jak i z pewnej odległości, uzyskując bardzo naturalną plastykę i geometrię obrazu, bez zniekształceń oraz bardzo zbliżoną do tego, co widzi człowiek patrzący na drugiego człowieka. Zoom, czyli obiektyw zmiennoogniskowy o zakresie ogniskowej 18-55 mm, często jest też pierwszym obiektywem, fabrycznie dołączanym do korpusu aparatu. To takim, pierwszym obiektywem można zdziałać najwięcej. Jednak, gdy wybierzemy się na wycieczkę, przyda się obiektyw zmiennoogniskowy z o wiele większym zakresem ogniskowej. Na przykład zoomy o zakresie 18-14 mm, 18-200 mm, a nawet 18-400 mm. Obiektywy zmiennoogniskowe stanowią doskonałą alternatywę dla noszenia ze sobą kilku szkieł o stałej ogniskowej.

578,00 zł	Cena przed obniżką
578,00 zł	Najniższa cena

Fotografowanie pejzażu często wymaga długich wędrówek po nierównym terenie. Warto więc korzystać z lekkich obiektywów, które zwykle mają stosunkowo mały otwór względny. Maksymalna przysłona powinna osiągać co najmniej f/16 dla obiektywów małoobrazkowych, ponieważ mały otwór przysłony jest niezbędny, by uzyskać jak największą głębię ostrości. Nieco inaczej jest, gdy dobieramy do fotografowania krajobrazu ogniskową obiektywu. Obiektywy krótsze niż 50 mm zmniejszają fotografowane motywy, obiektywy o ogniskowej dłuższej niż 50 mm – powiększają. Z kolei teleobiektyw ma kąt widzenia mniejszy niż obiektyw standardowy, co wymusza ciasne kadrowanie. Odległość między bliskimi a dalekimi motywami kadru wydaje się niewielka, ponieważ teleobiektyw zagęszcza perspektywę. Dla wielu początkujących fotografów, którzy zaczynają przygodę z fotografią krajobrazową, dobrym rozwiązaniem może być popularny „spacerniak”. Zwykle określeniem tym obdarza się uniwersalny zoom o zakresie ogniskowych 18-200 mm, 28-300 mm czy 24-240 mm.

W makrofotografii kluczowe jest powiększenie, które określa proporcję pomiędzy fotografowanym przedmiotem a jego prawdziwą wielkością na matrycy. Przy powiększeniu 1:1 zapis na matrycy jest dokładnie rzeczywistej wielkości, a przy powiększeniu 2:1 obraz cyfrowy jest dwa razy większy niż w rzeczywistości. Do dyspozycji mamy szeroki zakres obiektywów do makro o różnych ogniskowych – od standardowej ogniskowej 50 mm, aż po dłuższe teleobiektywy makro, które dają mniejszą głębię ostrości, świetnie nadają się więc do izolowania fotografowanego przedmiotu, podczas gdy tło pozostaje nieostre.

Obiektywy szerokokątne posiadają duży kąt widzenia, rejestrują więc znaczną część sceny. Zaliczyć można do nich modele o ogniskowej krótszej niż 35 mm. Znajdują one zastosowanie wszędzie tam, gdzie chcemy ukazać jak najwięcej, między innymi w fotografii wnętrz oraz krajobrazów. We wnętrzach przydaje się również niewielka minimalna odległość ostrzenia tego typu obiektywów. Czasem spotkać się możemy z określeniem „obiektywy ultraszerokokątne”, czyli te o najkrótszych ogniskowych, rzędu 10–20 mm. Znajdują one zastosowanie przede wszystkim w fotografii krajobrazowej, często też w streetphoto.

Obiektywy typu rybie oko – to bardzo interesująca grupa obiektywów, która pozwala uzyskać niezwykle artystyczny wyraz wielu fotografii. To obiektywy o krótkiej ogniskowej, ale dużym polu widzenia. Taki zestaw powoduje efekt zakrzywienia obrazu, który przybiera kształt kuli.

Każdy obiektyw opisywany jest dwoma parametrami: ogniskową i wartością maksymalnej przysłony. Ta druga informacja jest w wielu sytuacjach kluczowa. Maksymalny otwór względny obiektywu określa, jak dużo światła może zostać dopuszczone do matrycy – stąd też mówi się, że wyznacza on jasność obiektywu. Tak zwane jasne szkło to marzenie każdego fotografa. To obiektyw, który wpuszcza bardzo dużo światła, czyli można w nim ustawić bardzo otwartą przysłonę. Można takim sprzętem na przykład fotografować w ciemnych wnętrzach bez lampy i uzyskać pięknie rozmyte tło. Obiektywy stałoogniskowe mają też stałe światło – najlepiej, gdy jego wartość wynosi f/1, f/1,4 czy f/2,8. Nieco inaczej jest w przypadku obiektywów zmiennoogniskowych. Tu wartość światła wpadającego na matrycę zmienia się w zależności od ogniskowej obiektywu. Na przykład w obiektywie standardowym o ogniskowej 18-55 mm, dla najkrótszej ogniskowej maksymalny otwór względny wynosi f/3,5, dla największej – f/5,6. Zdarzają się też obiektywy zmiennoogniskowe o stałym świetle, na przykład 24–70 mm f/2,8. Duży maksymalny otwór względny to nie tylko możliwość fotografowania w trudniejszych warunkach oświetleniowych, ale również mniejsza głębia ostrości. Dlatego wybierając obiektyw trzeba brać pod uwagę wszystkie warunki i sytuacje, jakie mogą pojawić się podczas sesji zdjęciowej.