Zdaniem eksperta
Matryca to serce każdego aparatu cyfrowego, a jej rozmiar ma ogromny wpływ na jakość zdjęć. Wśród dostępnych typów sensorów szczególną popularnością cieszy się tzw. pełna klatka – czyli matryca o wymiarach odpowiadających klasycznej kliszy fotograficznej 35 mm. Sprawdź, co to właściwie jest.
Co to jest pełna klatka?
Pełna klatka to duża matryca w aparacie, o wymiarach około 36 × 24 mm, większa niż w popularnych aparatach APS-C czy Micro 4/3. Nazwa wzięła się właśnie z analogowej epoki, kiedy standardem w aparatach małoobrazkowych była klisza o formacie 35 mm. Analogicznie do dziś funkcjonują tzw. aparaty półklatkowe, które robią zdjęcia w formacie 18 x 24 mm. Dzięki temu na jednej rolce filmu możliwe jest wykonanie 72 zamiast 36 zdjęć. Gdy fotografia cyfrowa zaczęła wypierać film fotograficzny, przez wiele lat w aparatach stosowano mniejsze matryce ze względu na koszty i ograniczenia techniczne.
Pojawienie się cyfrowych matryc o wielkości odpowiadającej klatce filmu 35 mm było przełomem i pozwoliło przenieść znane z analogów właściwości obrazu do świata cyfrowego. Pierwszym z takich modeli był Contax N Digital, a zaraz po nim na rynku pojawił się Canon EOS-1Ds.
Zobacz także: Rodzaje matryc w aparatach
Jakie zalety ma pełna klatka?
Największą zaletą, jaką oferuje pełna klatka, jest jej zdolność do rejestrowania większej ilości światła. Większy sensor oznacza większe pojedyncze piksele, które lepiej radzą sobie w słabym oświetleniu.. Tym samym generują mniej szumów i zapewniają lepszy zakres dynamiczny. Zdjęcia wykonane aparatem pełnoklatkowym charakteryzują się naturalnym odwzorowaniem kolorów i większą ilością detali, szczególnie w trudnych warunkach oświetleniowych przy wysokich czułościach ISO. Dodatkową korzyścią jest łatwiejsze uzyskanie płytkiej głębi ostrości – tła mogą być rozmyte w sposób, który trudniej osiągnąć na mniejszych matrycach. Wymagałoby to zastosowania jaśniejszego obiektywu, jednak i w tym zakresie optyka ma swoje ograniczenia. Dzięki temu pełna klatka jest szczególnie ceniona przez fotografów portretowych, krajobrazowych czy ślubnych.
Pełna klatka a mniejsze matryce
Porównując pełną klatkę z matrycami APS-C czy Micro 4-3, różnice zauważymy przede wszystkim w kącie widzenia i jakości obrazu. Przy tym samym obiektywie pełna klatka oferuje szerszy kadr, ponieważ nie występuje efekt tzw. mnożnika ogniskowej (crop factor) lub jest on równy 1,0. Przykładowo dla matrycy APS-C crop factor to 1,5x a dla micro 4-3 wynosi 2x. Oznacza to, że obiektyw 50 mm tych matrycach oferuje taki kąt widzenia, jak pełna klatka z 75 lub 100 mm szkłem. W praktyce fotografowie mają większą swobodę w doborze perspektywy i kompozycji. Dotyczy to zwłaszcza szerokich, plenerowych ujęć czy w fotografii wnętrz, gdy w kadrze chcesz zmieścić jak najwięcej. Jednocześnie większy sensor wiąże się z większymi rozmiarami korpusu i wyższą ceną sprzętu, a także z większą masą i gabarytami obiektywów.
Pełna klatka nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem — wiele zależy od tego, do jakich zdjęć używasz aparatu. W przypadku mniejszych matryc efekt tzw. crop factor może być wręcz zaletą. Przykładowo obiektyw o ogniskowej 400 mm, da na matrycy micro 4-3, taki sam kąt widzenia jak 800 mm dla pełnej klatki. To oznacza możliwość uzyskania bardzo dużego zbliżenia, co jest przydatne np. w fotografii dzikiej przyrody czy samolotów. Co więcej, obiektywy projektowane z myślą o mniejszych matrycach również mają mniejsze rozmiary. Dzięki temu taki zestaw jest lżejszy, co ma znaczenie np. na wycieczkach czy w trudnym terenie.
Zastosowania aparatów pełnoklatkowych
Pełna klatka znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie liczy się najlepsza jakość obrazu. Fotografia portretowa korzysta z możliwości uzyskania efektownego rozmycia tła i zachowania naturalnych proporcji twarzy. W fotografii krajobrazowej większy sensor pomaga uchwycić szeroką perspektywę i bogactwo szczegółów, a w reportażu czy fotografii ślubnej pozwala pracować w trudnych warunkach oświetleniowych bez znacznego pogorszenia jakości obrazu. Pełna klatka to również częsty wybór filmowców, ze względu na jakość uzyskiwanych efektów.