Zdaniem eksperta
Znane jest powiedzenie, że sport to zdrowie. Uprawiamy różne sporty, aby zadbać o naszą kondycję. Ruch pomaga nam zrzucić zbędne kilogramy, ale również wpływa na nasze samopoczucie. Podczas tych czynności, obciążony jest staw kolanowy, który może ulec urazom. Mogą one powstać nie tylko podczas biegu czy spaceru, ale również podczas wykonywania zwykłych obowiązków domowych, jak np. sprzątanie. Jaka najlepsza orteza na kolano okaże się przydatna?
Ortezy na kolano są zróżnicowanymi urządzeniami, które mogą wspierać staw kolanowy w wielu różnych sytuacjach, od urazów sportowych po przewlekłe choroby stawów. Każdy rodzaj ortezy pełni określoną funkcję, a jej wybór zależy od rodzaju kontuzji, poziomu aktywności fizycznej pacjenta oraz specyficznych potrzeb rehabilitacyjnych.
Orteza działa poprzez stabilizację stawu kolanowego, zapewniając odpowiednie wsparcie jego strukturom, takim jak więzadła, ścięgna i mięśnie. Jej podstawową funkcją jest ograniczenie nadmiernych i niekontrolowanych ruchów stawu, które mogłyby pogłębić uraz lub doprowadzić do przeciążenia. Orteza pozwala na stopniową mobilizację stawu, co jest szczególnie istotne w procesie rehabilitacji po operacjach czy urazach, takich jak zerwania więzadeł lub uszkodzenia łąkotek. Stabilizując staw, urządzenie chroni przed dalszymi uszkodzeniami i zmniejsza ryzyko nawrotów kontuzji.
Działanie ortezy opiera się na zewnętrznej kompresji i wsparciu mechanicznym, które rozkłada siły działające na kolano, co zmniejsza jego obciążenie podczas chodzenia, biegania czy innych aktywności fizycznych. W zależności od modelu, niektóre ortezy posiadają dodatkowe metalowe zawiasy, które kontrolują zakres ruchu w stawie, zapobiegając nadmiernemu zginaniu lub prostowaniu kolana. Dzięki temu staw może funkcjonować w bezpiecznym zakresie ruchu, co sprzyja regeneracji tkanek i zmniejsza ryzyko dalszych kontuzji. Ortezy są również stosowane profilaktycznie, np. przez sportowców, aby chronić kolana przed urazami podczas intensywnego treningu.
Długotrwałe noszenie ortezy pomaga zmniejszyć dolegliwości bólowe, poprawia stabilność stawu i wspomaga proces gojenia się tkanek, co jest kluczowe zarówno w powrocie do pełnej sprawności po urazie, jak i w codziennym funkcjonowaniu osób cierpiących na przewlekłe schorzenia kolan, takie jak artroza. W ten sposób orteza stanowi ważny element leczenia, rehabilitacji i profilaktyki urazów stawu kolanowego.
Ortezy stabilizujące, zwane również usztywniającymi, to najbardziej zaawansowane modele stosowane w przypadkach wymagających maksymalnej ochrony i kontroli nad ruchem stawu kolanowego. Dzięki wbudowanym metalowym zawiasom oraz bocznym wzmocnieniom, te ortezy ograniczają ruchy w określonych kierunkach, co jest niezbędne w przypadku poważnych urazów więzadeł czy łąkotek. Ortezy stabilizujące są szczególnie zalecane po rekonstrukcji więzadeł, takich jak więzadło krzyżowe przednie (ACL) lub więzadło krzyżowe tylne (PCL). Takie zabiegi wymagają ochrony stawu przed nadmiernym ruchem, który mógłby uszkodzić jeszcze gojące się struktury.
Ortezy stabilizujące są również stosowane w rehabilitacji po operacjach stawu kolanowego, gdzie kluczowe jest kontrolowanie ruchomości stawu, szczególnie na wczesnym etapie procesu leczenia. Regulowane mechanizmy pozwalają na stopniowe zwiększanie zakresu zgięcia kolana, co przyspiesza proces gojenia się tkanek i zapobiega ponownemu uszkodzeniu stawu. Ortezy stabilizujące często noszone są przez sportowców, którzy po poważnych urazach muszą powoli wracać do intensywnej aktywności fizycznej, zapewniając sobie maksymalną ochronę przed dalszymi kontuzjami.
W przeciwieństwie do bardziej zaawansowanych modeli, które ograniczają ruchy w stawie, ortezy funkcjonalne mają na celu wspieranie pacjentów w codziennym życiu oraz w trakcie umiarkowanej aktywności fizycznej. Ortezy tego typu są często stosowane przez osoby cierpiące na przewlekłe problemy ze stawami, takie jak artroza, czyli choroba zwyrodnieniowa stawów. W takich przypadkach staw kolanowy stopniowo traci swoją naturalną stabilność i sprężystość, co prowadzi do bólu, ograniczenia ruchomości i ryzyka dalszych uszkodzeń. Ortezy funkcjonalne, choć nie zapewniają tak dużego usztywnienia jak modele stabilizujące, wspomagają naturalną pracę stawu, redukując nacisk na uszkodzone struktury. Ortezy funkcjonalne są również popularne wśród osób, które przeszły rehabilitację po urazie, ale potrzebują wsparcia i ochrony kolana podczas powrotu do umiarkowanej aktywności fizycznej, np. spacerów, lekkiego biegania czy jazdy na rowerze.
Kolejnym typem są ortezy kompresyjne, które należą do najprostszych i najlżejszych form wsparcia stawu kolanowego. Są one wykonane z elastycznych, oddychających materiałów, takich jak neopren i mają za zadanie delikatnie wspierać kolano poprzez zapewnienie lekkiego ucisku. Ortezy kompresyjne są szczególnie przydatne w przypadkach drobnych urazów, takich jak naciągnięcia mięśni czy lekkie przeciążenia stawu. Mogą być również stosowane profilaktycznie, zwłaszcza przez osoby aktywne fizycznie, które chcą zminimalizować ryzyko kontuzji podczas treningu.
Zobacz także: Ból kolan po rowerze – przyczyny
Nowoczesne ortezy, są przede wszystkim lekkie. Aby zapobiec skrętom kolan, wiele modeli zostało wyposażonych w stalowe boczne usztywnienia. Dodatkowym atutem może być również otwór na rzepkę z silikonowym pierścieniem, który zapewnia jej stabilizację i dodatkowy masaż.
W niektórych modelach występuje poszerzenie w miejscu zgięcia kolana, które wpływa na komfort podczas ruchu. Bardzo ważny jest również materiał, z którego wykonana została orteza. Te miękkie charakteryzują się zazwyczaj elastycznym i rozciągliwym materiałem, umożliwiającym idealne przyleganie do ciała. Zapięcie na rzepy, ułatwia jego zakładanie i zdejmowanie. Natomiast ortezy sztywne, wykonane są np. z włókna węglowego i szklanego. Zaletą tych przydatnych dla wielu osób sprzętów medycznych, jest możliwość odprowadzania wilgoci. Dzięki temu, Twoja skóra pozostanie sucha nawet podczas długotrwałego noszenia ortezy.
Wybierając ortezę na kolano, bardzo ważne jest dobranie odpowiedniego rozmiaru. Zapewni to komfort i skuteczność, podczas użytkowania. Za mała orteza może spowodować otarcia i obrzęki. Zbyt duża zaś, nie będzie prawidłowo spełniała swojego zadania, gdyż stabilizacja kolana nie będzie odpowiednia. Producenci podają rozmiary swoich produktów, np. M, L, XL. Podają również ich długość, np. 30 cm, czy szerokość, np. 15, 18 cm. W wielu modelach istnieje możliwość ich regulacji, co znacznie ułatwia dopasowanie ortezy do Twoich indywidualnych potrzeb. Jaka najlepsza orteza na kolano okaże się tą idealną pod względem rozmiaru? Niewątpliwie taka, który idealnie będzie przylegała do kolana. Warto dokonać pomiarów, by ten mały sprzęt medyczny przyniósł ulgę i jak najlepsze efekty lecznicze.