Intel przygotowuje nową generację procesorów desktopowych Nova Lake, która ma w końcu realnie konkurować z układami AMD Ryzen X3D. Na razie jednak ma to dotyczyć głównie droższych modeli z serii „K”.
Najważniejszą nowością będzie wprowadzenie dużej pamięci podręcznej ostatniego poziomu, tzw. Big Last Level Cache, czyli bLLC. W praktyce oznacza to do 144 MB całkowitej pamięci L3 w wybranych układach, co jest odpowiedzią na technologię AMD 3D V-Cache. W przeciwieństwie do AMD, które montuje dodatkową pamięć nad lub pod modułem CCD, Intel planuje umieścić bLLC bezpośrednio w kafelku obliczeniowym.
Nova Lake ma być pierwszą prawdziwie nową architekturą desktopową Intela po odświeżeniu Arrow Lake i ma trafić na rynek w 2026 roku. Według doniesień topowy model zaoferuje 52 rdzenie podzielone na trzy typy: 16 rdzeni P, 32 rdzenie E i 4 rdzenie LP-E, rozłożone na dwa 28-rdzeniowe kafelki obliczeniowe. Każdy kafelek posiada już własną zintegrowaną pamięć L3, a dodatkowy bLLC ma ją jeszcze powiększyć. W przypadku jednostek serwerowych Intel stosuje podobne rozwiązania w układach Clearwater Forest, wykorzystując pakowanie 2.5D, czyli umieszczanie pamięci obok kafelków obliczeniowych na interposerze, ale w Nova Lake technika może być inna.
Procesory w naszej ofercie:
Te cechy procesorów Intel są szczególnie istotne
Bardzo ciekawy jest układ rdzeni i pamięci w procesorach Nova Lake. Jeśli bLLC faktycznie znajdzie się w kafelku obliczeniowym, to w wariantach z dwoma kafelkami mogłoby pojawić się podwojenie tej pamięci, co dawałoby jeszcze więcej L3. Na razie jednak to spekulacje. Obecne przecieki sugerują, że tylko średniopółkowe układy z konfiguracją 8P+16E lub 8P+12E (Core Ultra 5) otrzymają bLLC, bo mają pojedynczy kafelek. Nie wiadomo, czy flagowe warianty z większą liczbą rdzeni też będą mogły z niego korzystać, choć wspomina się o możliwości Core Ultra 9 z nawet 180 MB L3.
Dla porównania Ryzen 9 9950X3D ma 32 MB pamięci L3, powiększone do 96 MB dzięki 64 MB 3D V-Cache. Jeśli Intel zaoferuje 144 MB, będzie to o 48 MB więcej niż w topowym Ryzenie. To nie pierwsze doświadczenia Intela z dodatkową pamięcią cache – podobne eksperymenty prowadzono już w czasach Broadwella, choć wtedy nie pojawiły się one w sprzedaży.
Dużo większa swoboda dla użytkowników
Co istotne, bLLC ma trafić do odblokowanych modeli. W przypadku procesorów Ryzen z 3D V-Cache AMD początkowo uniemożliwiło podkręcanie, tłumacząc, że regulacja napięcia potrzebna do obsługi dodatkowej pamięci jest zbyt precyzyjna. Jeśli więc pogłoski o Nova Lake się potwierdzą, Intel będzie mógł zaoferować wydajność porównywalną z AMD X3D przy pełnej swobodzie dla użytkowników.
Nova Lake ma być produkowana w procesie Intel 18A, ale na razie nie wiadomo, czy firma zastosuje takie same techniki pakowania jak w serwerach. Cały projekt wygląda jednak na przemyślaną próbę wyrównania szans z AMD w segmencie high-end, przy jednoczesnym zachowaniu możliwości podkręcania, które dla wielu entuzjastów jest równie ważne jak sama wydajność.
