Komputery rowerowe czy aplikacje treningowe na telefony i smartwatche pozwalają ci wygodnie śledzić praktycznie wszystkie parametry pokonywanej trasy. To sprawia, że możesz łatwiej sprawdzać postępy treningowe. Jedną z podstawowych informacji podawanych w aplikacjach jest średnia prędkość na rowerze. To wartość, na którą wpływ ma wiele kwestii, które warto znać.
Średnia prędkość to stosunek całkowitego dystansu pokonanego podczas jazdy do czasu potrzebnego na jego pokonanie, zwykle z pominięciem dłuższych postojów. Przykładowo, jeśli w ciągu godziny pokonamy 20 km, to średnia prędkość na rowerze wyniesie 20 km/h. To jeden z najczęściej rejestrowanych parametrów w licznikach czy aplikacjach sportowych. Pozwala określić ogólne tempo jazdy i może być pomocny zarówno przy rekreacyjnym jeżdżeniu, jak i podczas planowania treningów.
W praktyce jednak średnia prędkość nie odzwierciedla wszystkich aspektów jazdy. Zależy nie tylko od kondycji fizycznej rowerzysty, ale też od warunków terenowych, typu roweru, pogody, jakości nawierzchni, a nawet wagi samego jednośladu i przewożonego bagażu. Dlatego warto traktować ją raczej jako wartość orientacyjną, a nie absolutny wskaźnik sprawności.
Jest kilka czynników, które mają znaczenie. Średnia prędkość jazdy na rowerze może się znacznie różnić nawet u tej samej osoby – w zależności od rodzaju trasy, warunków atmosferycznych i celu jazdy. Na ten parametr wpływa między innymi typ roweru. Modele szosowe są znacznie szybsze od górskich czy miejskich ze względu na mniejszy opór powietrza, lekką konstrukcję oraz wąskie, gładkie opony. Równie istotny jest teren – jazda po płaskim, asfaltowym odcinku umożliwia osiąganie znacznie wyższych prędkości niż w przypadku szlaków leśnych, górskich podjazdów czy szutrów.
Kolejny czynnik to kondycja fizyczna. Im jest lepsza, tym większe tempo da się utrzymać. Nie bez znaczenia pozostają też warunki atmosferyczne. Wiatr wiejący w kierunku przeciwnym do jazdy, deszcz czy wysoka temperatura mogą sprawić, że średnia prędkość na rowerze będzie znacznie mniejsza. Wpływ ma także masa całkowita roweru i ładunku. Sakwy, fotelik dziecięcy czy duży plecak zwiększają opory toczenia i wymagają większego wysiłku. Styl jazdy również ma swoje znaczenie. Rekreacyjna wycieczka z przystankami np. na zdjęcia lub odpoczynek będzie znacznie wolniejsza niż intensywny trening w okresie budowania formy na zawody.
Jak już wspomnieliśmy, na osiągane rezultaty wpływ ma także typ roweru. Wynika to oczywiście z różnic konstrukcyjnych, np. rodzaju stosowanego napędu czy masy. Oczywiście podane przez nas wartości mają charakter orientacyjny. Przykładowo średnia prędkość na rowerze miejskim podczas rekreacyjnej jazdy to ok. 15 km/h. Charakter pokonywanych tras – ścieżki rowerowe, częste przystanki, np. na światłach czy konieczność obserwacji otoczenia – sprawia, że ogólne tempo jest raczej niskie. Jednoślady trekkingowe lub crossowe są nieco lżejsze, mają duże koła i są używane na utwardzonych drogach i dłuższych trasach. Dlatego średnia prędkość w tym przypadku to około 18-22 km/h. Z kolei model MTB w terenie leśnym lub górskim rzadko kiedy przekracza średnią 18 km/h., ponieważ taka jazda wymaga częstych zmian tempa, podjazdów i technicznych zjazdów.
Rower gravelowy, dzięki swojej wszechstronności, umożliwia jazdę ze średnią prędkością 20-25 km/h, co sprawia, że świetnie sprawdza się zarówno na asfalcie, jak i na szutrze. Średnia prędkość na rowerze szosowym będzie największa. Aerodynamiczna konstrukcja, wąskie opony czy sam charakter trasy sprawiają, że może wynosić nawet 30 km/h. Podczas jazdy w grupie czy zawodach możliwe jest nawet jej zwiększenie. W przypadku rowerów elektrycznych wspomaganie działa zazwyczaj do 25 km/h, więc tyle wynosi ich typowa średnia prędkość.
Zobacz także: Ranking rowerów MTB do 3000 zł [TOP10]
Choć może się tak wydawać, większe tempo jazdy na rowerze nie zawsze oznacza lepszą kondycję. Jest to jeden z wielu parametrów, który może świadczyć o czynionych postępach, ale nie należy go traktować jako jedynego wyznacznika sprawności. Na przykład osoba jeżdżąca regularnie po pagórkowatych, wymagających trasach może mieć niższą średnią niż ktoś poruszający się wyłącznie po płaskich asfaltowych drogach, mimo że jest znacznie lepiej wytrenowana i sprawna fizycznie.
Analiza wielu czynników to o wiele bardziej miarodajny sposób na ocenę postępów. Warto wziąć pod uwagę długość przejazdu, wysokość podjazdów, poziom tętna czy wytwarzaną moc. W pomiarze ich pomocne będą nawigacje czy smartwatche współpracujące z czujnikami tętna, kadencji i prędkości.
Oczywiście w wyniku treningu średnią prędkość na rowerze może ulec poprawie. Bardzo skuteczne są interwały, czyli jazda naprzemiennie w intensywnym tempie i spokojniejszym, regeneracyjnym. Taka metoda rozwija wydolność i uczy organizm efektywnie wykorzystywać energię. Zmiana jednośladu na lżejszy model lub wyposażenie go w cieńsze, lepiej toczące się opony może znacząco wpłynąć na osiągane tempo.
Nie bez znaczenia jest też pozycja ciała. Niższa i bardziej aerodynamiczna sylwetka na rowerze zmniejsza opór powietrza, co pozwala jechać szybciej przy tym samym wysiłku. Regularność również ma ogromne znaczenie. Im częściej wsiadasz na dwa kółka, tym lepsza staje się twoja technika, zwiększa się siła i pewność siebie. To automatycznie przekłada się na poprawę wyników.