Zdaniem eksperta
Dlaczego kawa z ekspresu jest słaba?
2023-02-13
Ekspres, zwłaszcza automatyczny, jest tak skonstruowany i zaprogramowany, aby za każdym razem przygotowywał taką samą kawę. Chodzi o powtarzalność danego specjału kawowego. O ile w przypadku kaw z dodatkiem mleka czy pianki mlecznej możemy nie wyczuć, że kawa z biegiem użytkowania urządzenia smakuje nieco inaczej, o tyle w przypadku kaw czarnych, a zwłaszcza krótkich, jak espresso czy ristretto, każde odstępstwo od normy da się zauważyć niemal natychmiast. Po pierwszych kilku miesiącach użytkowania ekspresu i po zaprogramowaniu kaw zgodnie z preferencjami użytkowania, może się okazać, że smak kawy jest inny, niż na początku. Mówimy wtedy potocznie, że kawa jest słaba, ale co to właściwie oznacza? Może być np. bardziej wodnista, mniej aromatyczna, kwaśna lub gorzka. Niezależnie od znaczenia tego słowa, kawa po prostu nie jest smaczna. W naszym poradniku prezentujemy kilka ważnych kwestii, dlaczego kawa z ekspresu jest słaba i co możemy zrobić, aby poprawić jej smak, aromat i intensywność. Warto zaznaczyć, że nie zawsze przyczyna problemu tkwi w samym urządzeniu, a nierzadko również w ziarnach kawy, ich świeżości, czy nawet pochodzeniu.
Jakość i świeżość ziaren kawy
Kawa z ekspresu może smakować inaczej w przypadku zmiany ziaren kawy. Jeśli dotąd piliśmy kawę tego samego producenta, a następnie, np. poszukując nowych smaków, zmieniliśmy markę produktu, może się okazać, że nie przypadła nam ona do gustu. Wtedy również potocznie mówimy, że kawa smakuje inaczej. To wcale nie musi oznaczać, że jest słaba, a jedynie jej smak jest odmienny od tego, do którego przywykliśmy do tej pory. Zatem nie zawsze smak kawy zależy od urządzenia. Słaby napar kawy może również wynikać ze świeżości ziaren, albo czasu, jaki upłynął od jej zmielenia do zaparzenia. Zwietrzała kawa nie odda intensywności, smaku i aromatu w taki sposób, w jaki oddałaby to wszystko świeżo zmielona i zaparzona kawa. Podczas zakupu kawy, warto zwracać uwagę nie tylko na jej datę przydatności do spożycia, ale przede wszystkim datę jej palenia. To samo dotyczyć będzie kawy uprzednio zmielonej, której aromat w części ulotnił się podczas pakowania.
Stopień palenia ziaren
Smak i aromat kawy, jak również jej tak zwana moc, zależeć będą od stopnia palenia ziaren kawy. Im bardziej palone ziarno, tym kawa, zwłaszcza drobno mielona, będzie odznaczała się bardziej intensywnym smakiem i aromatem. Jeśli taki napar jest dla nas zbyt mocny, możemy zmienić ustawienia młynka w ekspresie na grubsze mielenie. Z kolei kawa słabiej palona, powinna być mielona drobniej. To dlatego, że jej intensywność jest od razu mniejsza, zatem grubo mielone ziarna nie oddadzą podczas zaparzania tyle smaku i aromatu, ile można by z nich wydobyć, gdyby zostały drobno zmielone. Dlaczego kawa z ekspresu jest słaba, nawet jeśli ustawimy odpowiednią grubość mielenia w odniesieniu do stopnia palenia ziaren kawy? Przyczyna może tkwić w urządzeniu i do niego teraz przejdziemy.
Konserwacja bloku zaparzającego
Sercem każdego ekspresu do kawy, jest jego zaparzacz. To tam następuje właściwe zaparzanie naszego specjału kawowego. W bardziej zaawansowanych modelach, wyposażonych w młynek i rozmaite technologie, ziarna kawy są najpierw mielone, a następnie transportowane do bloku zaparzającego. Tam odpowiednio obliczony nacisk napiera na porcję zmielonej kawy i następuje tak zwane wstępne zaparzanie. Następnie ekspres przystępuje do właściwego procesu zaparzania i pod ciśnieniem porcja wody jest przepuszczana przez zaparzacz. Ostatnim etapem jest wyrzut zaparzonego naparu przez wylewki do szklanki lub filiżanki. Dlaczego kawa z ekspresu jest słaba i jaka przyczyna może tkwić w zaparzaczu? Najważniejszą kwestią w tym względzie jest odpowiednia konserwacja bloku zaparzającego. Czyszczenie może być dwojakie i zależy od modelu i producenta. Niezależnie od sposobu przeprowadzania tej czynności, należy ją wykonywać okresowo i systematycznie, z użyciem rekomendowanych przez producenta środków chemicznych, pamiętając również o wymianie filtru do ekspresu.
Czyszczenie z wyjęciem zaparzacza
W modelach z wyjmowanym blokiem zaparzającym, należy go czyścić zgodnie z wytycznymi producenta ekspresu. Znajdziemy je w instrukcji obsługi i użytkowania. Najpierw należy odłączyć urządzenie od zasilania, a następnie delikatnie ale stanowczo wyjąć zaparzacz z ekspresu. Kolejnym etapem jest jego dokładne wyczyszczenie i konserwacja z użyciem specjalnego smaru. Na koniec należy zaparzacz osuszyć i zamontować w ekspresie. Czynność ta może potrwać od kilkudziesięciu minut do 2 godzin, w zależności od naszych sprawności manualnych.
Czyszczenie bez wyjmowania zaparzacza
Wiele nowoczesnych modeli ekspresów wyposażonych jest w automatyczne programy czyszczenia i konserwacji bloku zaparzającego. To bardzo wygodne rozwiązanie z użyciem specjalnej tabletki czyszczącej. W praktyce, ekspres sam informuje użytkownika o konieczności przeprowadzenia czyszczenia. Uruchamiamy wtedy odpowiedni program, a następnie w wyznaczonym miejscu w sprzęcie umieszczamy tabletkę. Program czyszczenia trwa około 20 minut. Po tym czasie urządzenie jest ponownie gotowe do pracy.
Odkamienianie ekspresu do kawy
Co jeszcze może mieć wpływ na smak kawy? Dlaczego kawa z ekspresu jest słaba, jeśli odpowiedniego i systematycznie czyścimy blok zaparzający i używamy świeżych i sprawdzonych ziaren kawy? Przyczyną może być zakamienienie przewodów w urządzeniu. To kolejna kwestia związana z konserwacją urządzenia. Ten zabieg również powinien być wykonywany okresowo, systematycznie i z użyciem środków chemicznych rekomendowanych przez producenta. Dodatkowo, na cykliczność odkamieniania może mieć również wpływ jakość i twardość wody pochodzącej z naszej sieci wodociągowej. Większość ekspresów do kawy wyposażonych jest w automatyczne programy odkamieniania, wykonywane z użyciem detergentu w płynie lub tabletach, które należy rozpuścić. Następnie uruchamiamy program i ekspres wykonuje wszystkie czynności samodzielnie. Odkamienianie jest niezbędne nie tylko dla uzyskania odpowiedniego smaku specjałów kawowych, ale również dla sprawnego działania całego urządzenia.