Czy gry wideo mogą podnieść IQ dziecka? Sprawdźmy co mówią najnowsze wyniki badań
Udostępnij przez:
Jeszcze do niedawna wielu rodziców patrzyło na gry komputerowe z niepokojem - traktując je jako stratę czasu albo wręcz zagrożenie dla rozwoju dziecka. Tymczasem badania naukowe pokazują coś zupełnie odwrotnego. Okazuje się, że dzieci, które częściej grają, mogą rozwijać się szybciej - zwłaszcza jeśli chodzi o inteligencję i zdolności poznawcze. Czy to oznacza, że granie w gry wideo przestaje być tylko rozrywką?
Więcej czasu przy konsoli = więcej punktów IQ?
Naukowcy z Uniwersytetu Karolinska w Szwecji, prowadząc zakrojone na szeroką skalę badania, postanowili sprawdzić, jak czas spędzany na grach wpływa na rozwój intelektualny dzieci. Przeanalizowali dane blisko 10 tysięcy amerykańskich dzieci w wieku około 9–10 lat. Dwa lata później wrócili do tej samej grupy i porównali wyniki testów IQ.
Efekt? Dzieci, które spędzały więcej czasu na graniu w gry wideo niż ich rówieśnicy - niezależnie od tego, czy grały na konsolach takich jak PlayStation 5, Xbox Series X, Nintendo Switch 2, komputerach gamingowych, a nawet tabletach czy smartfonach - osiągnęły średnio o 2,5 punktu IQ więcej w porównaniu z typowym wzrostem inteligencji w tej grupie wiekowej. Wbrew utartym przekonaniom, dłuższy czas spędzany przed ekranem nie tylko nie zaszkodził, ale wręcz wiązał się z mierzalnym rozwojem zdolności poznawczych.
Co ważne, badacze uwzględnili takie czynniki jak status materialny rodzin, środowisko wychowawcze czy genetyczne predyspozycje. Oznacza to, że zaobserwowany wzrost nie wynikał z innych zmiennych – tylko z samego faktu grania w gry wideo.
Nie każda aktywność na ekranie działa tak samo
W tym samym badaniu sprawdzono też wpływ innych popularnych rozrywek cyfrowych – jak oglądanie telewizji i korzystanie z mediów społecznościowych. W tych przypadkach nie odnotowano wzrostu IQ. Mówiąc prosto, oznacza to, że nie ma znaczenia sam ekran, a to co na nim oglądamy.
Gry wideo stawiają przed graczem wyzwania. Wymagają szybkiej analizy sytuacji, podejmowania decyzji, przewidywania ruchów przeciwnika czy zarządzania zasobami. W zależności od rodzaju gry, można ćwiczyć różne obszary mózgu – od zdolności logicznego myślenia po orientację przestrzenną czy refleks.
Dziecko, które gra w gry strategiczne, planuje i analizuje. Inne, grające w gry logiczne, trenuje cierpliwość i umiejętność rozwiązywania problemów. Nawet dynamiczne gry akcji mogą wspomagać rozwój koncentracji i koordynacji oko–ręka.
Jakie gry rozwijają najbardziej?
Nie każda gra będzie tak samo rozwijająca. Gry edukacyjne, logiczne czy strategiczne mają największy potencjał stymulujący. Na przykład popularny Tetris, który od lat jest materiałem badawczym rozwoju mózgu – udowodniono, że regularna gra może zwiększać aktywność w obszarach odpowiadających za przetwarzanie wizualne i planowanie przestrzenne. Z kolei gry typu RTS (real time strategy), jak np. StarCraft czy Age of Empires, wymagają szybkiego podejmowania decyzji i jednoczesnego zarządzania wieloma procesami. To doskonały trening dla pamięci roboczej i elastyczności poznawczej.
Z badań wynika też, że dzieci, które grają w języku angielskim, uczą się języka szybciej – często nieświadomie. Gry fabularne z rozbudowanymi dialogami pomagają rozwijać słownictwo i rozumienie kontekstu, co później przekłada się na lepsze wyniki w nauce.
Co to oznacza dla rodziców i nauczycieli?
Oczywiście, nikt nie mówi, że gry powinny zastąpić książki czy szkołę. Ale badania jasno pokazują, że granie może być czymś więcej niż tylko bezproduktywnym klikaniem na komputerze. Jeśli dziecko gra z umiarem i wybiera mądre tytuły, to może realnie zyskać – nie tylko rozrywkę, ale też rozwój intelektualny.
Warto też zauważyć, że świat się zmienia. Wiele nowoczesnych zawodów wymaga myślenia systemowego, szybkiego reagowania i umiejętności analizowania złożonych danych – dokładnie tego, co wykonujemy w dobrych grach wideo. Biorąc to pod uwagę, gry mogą być nieoczekiwanym sprzymierzeńcem edukacji.