Zdaniem eksperta
Rodzaje napędów rowerowych
Udostępnij przez:
Napęd to jeden z ważniejszych elementów każdego pojazdu. Za jego pośrednictwem wprowadzany jest on bowiem w ruch. W każdym napędzie szuka się rozwiązań mających na celu jak najmniejsze straty w przekazywaniu go na koła. Im mniejsze straty w przeniesieniu energii, tym mniej jest jej potrzebnej do poruszenia się pojazdu, a zatem łatwiej go wprawić w ruch i w nim utrzymać. W przypadku samochodów będzie to mniejsze zużycie paliwa, a w przypadku rowerów – mniejsze zmęczenie rowerzysty. Lżejsze, a zatem efektywniejsze pedałowanie przekłada się na pokonanie dłuższych odległości z większą prędkością. W skład napędu rowerowego wchodzi kilka elementów. Są nimi między innymi korba, kaseta, łańcuch, ale też przerzutki i odpowiadające za zmianę biegów manetki oraz linki, którymi są połączone. Ciągle szuka się nowych rozwiązań, które usprawniłyby jazdę, ale pomimo wielu prób wprowadzania nowych pomysłów, rozwiązanie z łańcuchem, które jest z nami już ponad 100 lat, sprawdzi się najlepiej. Jakie inne rodzaje napędów rowerowych możemy spotkać? Jak zmieniał się napęd łańcuchowy przez lata?
Łańcuch
Najbardziej popularnym sposobem przekazania napędu na koła jest łańcuch. Rozwiązanie to sprawdza się od lat nie tylko w rowerach, ale także w motocyklach i samochodach. Napęd ten cały czas przechodzi jakieś zmiany. Nie ma roku, w którym nie pojawiłoby się jakieś usprawnienie, które chociaż w minimalnym stopniu poprawi sprawność działania tego systemu. Jedną z większych zmian było zastosowanie przerzutek, które umożliwiły odpowiednie dopasowanie obciążenia do zadanej prędkości. Odpowiedni dobór przełożenia pozwala na jazdę z tą samą intensywnością, niezależnie od trudności terenu. Poszczególne elementy tego układu cały czas są unowocześniane, dzięki czemu pedałowanie staje się lżejsze, a zmiana biegów szybsza. Taką ewolucję przeszedł wolnobieg zamieniający się w kasetę. Tryby w kasetach i korbie również przeszły dużą zmianę. Kiedy przyjrzymy się bliżej, zobaczymy, że ich zęby mają różne kształty, co ma ułatwiać zmianę biegów. Nawet ogniwa łańcucha zmieniają swój kształt, aby efektywność jazdy była większa. W ostatnim czasie duże zmiany przeszły przerzutki.
Był moment, kiedy doszliśmy do układu, w którym korba miała trzy tryby, a kaseta – 10 rzędów trybów, po czym zaczęto myśleć o rezygnacji z przedniej przerzutki. Obecnie często spotykanym rozwiązaniem jest napęd, który składa się z przodu z jednorzędowej korby, a z tyłu – z kasety posiadającej aż 12 trybów. Pozwoliło to na zmniejszenie wagi, wyeliminowanie jednego z elementów układu – przedniej przerzutki, a pomimo to mamy praktycznie te same możliwości. Pomimo zmniejszenia liczby biegów z 30 do obecnych 12, uzyskujemy praktycznie ten sam zakres przełożeń, przy mniejszej, sprawniej działającej liczbie elementów.
Alternatywa dla łańcucha
Chociaż łańcuch jest z nami tyle czasu, a napęd z nim w roli głównej jest stale modyfikowany, jest to rozwiązanie, które w dalszym ciągu ma wady trudne do uniknięcia. Jest nim smarowanie, które jest niezbędne do jego cichej i popranej pracy, a to z kolei – przy otwartych konstrukcjach (jak w przypadku roweru) powoduje, że łatwo się brudzi. Prowadzi to w następstwie do jego szybszego zużycia, gdyż ziarnka piasku, które przylepiają się do niego podczas jazdy działają na niego, ale również na zębatki, jak papier ścierny. Dlatego też cały czas trwają prace nad zastąpieniem łańcucha innym rozwiązaniem.
Czym zastąpić łańcuch?
Napęd paskowy do roweru i wał napędowy (Kardana) to jedne z ciekawszych innowacji. Pasek rowerowy odznacza się cichą pracą oraz brakiem tego, co jest główną wadą napędu łańcuchowego, czyli wrażliwością na zabrudzenia. Nie wymaga również konserwacji, co sprawdza się podczas długich podróży. Docenią go wobec tego osoby, które nie lubią zajmować się serwisowaniem roweru. Wadą z kolei jest to, że układy z paskiem nie są kompatybilne z obecnymi napędami i nie wystarczy tu wyłącznie zmiana zębatek, bowiem rowery wymagają jednak wtedy specjalnej konstrukcji ramy. Kolejna alternatywa to wał Kardana. Do jego zalet można zaliczyć bezobsługowość, bezawaryjność, jak również estetyczny wygląd. Z kolei do wad, które powodują, że w dalszym ciągu jest to rzadko spotykana konstrukcja, zaliczana jest duża waga, cena i ograniczona liczba przełożeń, jaką możemy uzyskać, stosując ten napęd. Konstrukcje, zanim staną się popularne, są najpierw sprawdzane w sporcie, a dopiero gdy kolarze przetestują i sprawdzą je w trudnych wyścigach, trafiają w ręce amatorów. Obecnie jednak, jak widzimy, napęd łańcuchowy ciągle rządzi.
Inne rodzaje napędów rowerowych
Do świata mechanicznego rowerów zagląda również elektronika i to z różnych stron. Zostając przy napędzie łańcuchowym, wkroczyła ona do sposobu zmiany przełożeń. Usunięte zostały linki manetek, a zmiana biegów odbywa się za pomocą bezprzewodowej łączności pomiędzy przerzutkami a manetkami. Wyeliminowało to wrażliwe na uszkodzenia i zabrudzenia linki, zaś użytkownik zyskał także możliwość dopasowania pracy osprzętu do swoich preferencji. Jedyne, o czym należy pamiętać, to raz na kilka miesięcy podładować akumulator. Udogodnieniem jest też możliwość włączenia trybu automatycznej zmiany biegów, co może usprawnić i ułatwić jazdę.
Napęd elektryczny
Kolejnym nowym rozwiązaniem w dziedzinie, którą możemy pokrótce określić jako rodzaje napędów rowerowych, jest napęd elektryczny. Jego zadaniem nie jest zastąpienie, a wspomaganie rowerzysty. Aby jechać, trzeba koniecznie pedałować, a aby było nam łatwiej, wybieramy siłę wspomagania odpowiednią do naszych potrzeb lub rodzaju trudności nawierzchni, po jakiej się poruszamy. Rowery z napędem elektrycznym, zgodnie z przepisami, przestają wspomagać rowerzystę po przekroczeniu prędkości 25 km/h. Napęd ten to na pewno rozwiązanie ułatwiające pokonywanie dalekich dystansów oraz ograniczające zmęczenie, które sprawdza się idealnie zarówno na ciężkich trasach, jak i podczas codziennych dojazdów do pracy.
Udostępnij przez:
Te poradniki mogą okazać się pomocne
