Fotografia kulinarna – tajniki pysznych zdjęć

Poradniki Eksperta

Powszechnie wiadomo, że jemy oczami. Fotografia kulinarna jest prawdopodobnie jednym z najtrudniejszych rodzajów tej sztuki. Podobnie jak w przypadku malowania, zaczynasz od pustego płótna i budujesz. Warstwa po warstwie konstruujesz zdjęcie, aż osiągniesz idealną równowagę między rzeczywistością a sztuką. Wszystko, co będzie na zdjęciu, to decyzja fotografa, każdy element jest idealnie przez niego ułożony. Fotografując żywność, trzeba być jednocześnie fotografem, stylistą, często też szefem kuchni. Połączenie tych funkcji nie jest łatwe – zwykle, w profesjonalnych studiach role te są podzielone i każdy robi co innego. Jednak można założyć, że na początku będziesz robił wszystko samodzielnie, warto więc przybliżyć nieco tajniki fotografii kulinarnej.

Na początek wystarczy spory stół, najlepiej w pobliżu okna z naturalnym źródłem światła. Konfiguracja elementów do robienia zdjęć na stole nie musi być skomplikowana ani obejmować wielu materiałów. Może to być kilka teł z papieru, tkaniny o różnych fakturach na serwetki, biały lub czarny karton. Z pewnością znajdziesz w domu wiele przedmiotów, które będą w stanie uatrakcyjnić Twoje zdjęcia, a jednocześnie wzmocnią ich wiarygodność. Kuchnia jest pierwszym miejscem, od którego należy zacząć poszukiwania atrakcyjnych przedmiotów – ale nie zatrzymuj się tylko na naczyniach i sztućcach. Stare tace do pieczenia stworzą wspaniałe tło, a ciekawe wyroby szklane mogą kreować wspaniałe detale na nieostrym tle. Sypialnie to skarbnica drobiazgowych naczyń, koszyczków, pudełek i tkanin, a na zewnątrz możesz znaleźć zwietrzałe stare doniczki lub ciekawe kawałki drewna, które mogą naprawdę ożywić Twoje fotograficzne historie o jedzeniu.

Wszystkie te elementy są niezwykle ważne podczas aranżacji planu zdjęciowego w fotografii kulinarnej – oczywiście obok samego „produktu”.

5 400,24 zł	Cena przed obniżką
5 369,00 zł	Najniższa cena

4 499,00 zł	Cena przed kodem
3 958,00 zł	Najniższa cena

Największym problemem jest uzyskanie wystarczającej ilości światła i do tego służy duże okno. Chodzi o to, by stworzyć równomierne oświetlenie na stole, a mając wystarczającą ilość światła do pracy, możesz zmieniać jego siłę za pomocą blend lub tworzyć cienie dzięki różnym przedmiotom. Różne pory dnia mogą też tworzyć różne rodzaje oświetlenia. Korzystaj więc ze zmian i poeksperymentuj, aby zobaczyć, jakie światło jest najlepsze dla fotografowanych potraw czy przedmiotów.

Odpowiednie oświetlenie to najważniejsze kryterium dobrej fotografii, a najlepszym jest pośrednie światło dzienne. Nadaje żywności jasny, równomierny blask i nie zabarwia kolorów w sposób, w jaki zwykle robi to oświetlenie wewnętrzne, sztuczne. Jednak bezpośrednie światło słoneczne jest zazwyczaj ostre, tworząc ciemne, rozpraszające cienie i sprawiając, że biel i jasne kolory są tak jaskrawe, że tracą dostrzegalną fakturę i kształt. Zawsze można temu zaradzić, tłumiąc zbyt ostre światło blendami czy choćby arkuszem kalki technicznej. Z drugiej strony usuwanie jasności powoduje, że obraz jest wyciszony i anemiczny. Nie próbuj jednak używać wbudowanej w aparat lampy błyskowej. Zdjęcia jedzenia wykonane z taką lampą tworzą ostre odbicia, odblaski i nieestetyczne cienie.

Jak w każdej fotograficznej sytuacji, istotna jest kompozycja zdjęcia. Obowiązują tu oczywiście wszystkie podstawowe zasady, którymi powinien kierować się fotograf. Wydaje się jednak, że najważniejszą z nich jest zasada trójpodziału. To prosta, ale użyteczna koncepcja, która działa tak: wyobraź sobie, że Twoja klatka jest podzielona na dziewięcioczęściową siatkę. Zasada trójpodziału mówi, że główny przedmiot – talerz, kawałek ciasta, oliwka – powinien być umieszczony wzdłuż tych linii lub na ich przecięciach, czyli w mocnych punktach. Na dobrze skomponowanym zdjęciu od razu można powiedzieć, co jest głównym tematem, czy jest to osoba, talerz, czy pojedyncza drobina posypki do lodów.

Podczas komponowania zdjęcia musisz także zdecydować, jaki kąt widzenia najlepiej pasuje do tematu. Płaska, okrągła pizza zwykle będzie wyglądać najlepiej w ujęciu bezpośrednio z góry, podczas gdy wysokie naczynie z lodami może skorzysta, gdy użyjesz kąta 45 stopni, aby skupić uwagę na trójwymiarowych konturach gałki. Kreatywność przy użyciu rekwizytów i stylizacji może przenieść Twoje zdjęcia na wyższy poziom, bo obok kompozycji niezwykle ważna w fotografii kulinarnej jest stylizacja obrazu. Można tu wymienić kilka pomysłów, jak uatrakcyjnić fotografię kulinarną:

mądrze wybieraj talerze: kwadratowe i prostokątne są zazwyczaj trudniejsze do fotografowania niż okrągłe. Łatwiej jest również pracować z talerzem sałatkowym niż z pełnowymiarowym naczyniem obiadowym, ponieważ nie będziesz musiał się martwić o zapełnienie niepotrzebnego miejsca na talerzu, a samo jedzenie będzie wyglądać bardziej atrakcyjnie. Wzory i jasne kolory mogą być świetnym sposobem na nadanie charakteru zwykłym potrawom, ale lepiej, aby talerz nie odwracał uwagi od fotografowanego obiektu,
nadaj osobowość daniom dzięki akcesoriom: serwetki, sztućce, szkło i inne elementy mogą wypełnić kompozycję i sprawić, że zdjęcia będą bardziej wciągające. Warto pamiętać o kolorze. Jednak, podobnie jak w przypadku potraw, unikaj używania tak wielu dodatków, że stracisz z oczu cel: jedzenie zawsze powinno być gwiazdą,
udekoruj danie: wystarczy, że położysz na talerzu zioło, a zupełnie odmienisz zdjęcie nudnej zupy. Dodanie ziół, przypraw i dodatków może być świetnym sposobem na urozmaicenie dań, nawet tych najbrzydszych,
wykaż się kreatywnością: być może użyłeś nudnej żółtej deski do krojenia zbyt wiele razy i zdjęcie jest niedobre. Weź kawałek drewna, pomaluj według własnych upodobań i masz nową powierzchnię do zdjęć. Obrusy, podkładki i kamienne płyty są również świetną alternatywą dla stołu kuchennego lub blatu,
upewnij się, że Twoje akcesoria są czyste: brudne łyżki i zużyte serwetki nie wyglądają dobrze także na zdjęciach. Dokładnie sprawdź, czy nie zostawiłeś w tle niczego, czego nie chcesz pokazać na fotografii,
wejdź w interakcję z jedzeniem: jeśli ujęcie naczynia na talerzu wydaje się płaskie, rozważ poproszenie kogoś o podniesienie widelca lub łyżki i skoncentruj się na tym – upewnij się jednak, czy jego palce są czyste i stosunkowo dobrze wypielęgnowane, jeśli znajdą się w kadrze.

Świetne zdjęcie nigdy nie powstaje przypadkiem – możesz nie wiedzieć, dlaczego jest wyjątkowe ani jak je w ten sposób zrobiłeś, ale z pewnością wykorzystałeś choćby podstawowe reguły, aby tak się stało.

Kompozycja, oświetlenie i stylizacja, które mają zastosowanie niezależnie od tego, czy używasz cyfrowej lustrzanki, prostego aparatu typu „wyceluj i zrób zdjęcie”, czy smartfona, to droga do udanego zdjęcia. Profesjonalne aparaty i obiektywy – pod warunkiem, że wiesz, jak z nich korzystać – mogą ułatwić zrobienie świetnego zdjęcia, ale w żadnym wypadku nie są one niezbędne. Tym, co odróżnia zdjęcia godne czasopisma, książki kucharskiej od mniej efektownych odpowiedników, nie jest wymyślny aparat ani drogi sprzęt. To zrozumienie tego, co jest potrzebne do skomponowania atrakcyjnego obrazu i pewność wykonania swojej wizji. Przede wszystkim dobre zdjęcie jedzenia powinno odwoływać się do najlepszych jego cech i związanej z tym nieodłącznej pyszności. Kolory i faktury potrawy powinny być celebrowane, a nie przytłumione lub ukryte.

W przypadku fotografii kulinarnej zazwyczaj chcesz, aby tylko fragment obiektu był ostry, a reszta była miękkim rozmyciem. Aby to zrobić, wybierz największą przysłonę, na którą pozwala Twój obiektyw. Przy przysłonie f/2,8 otwór w obiektywie jest fizycznie szeroko otwarty, tworząc tak zwaną płytką głębię ostrości. Efekt zostanie wzmocniony, jeśli użyjesz obiektywu o dłuższej ogniskowej i zbliżysz się do jedzenia.

Jaki obiektyw sprawdzi się w sztuce, jaką jest fotografia kulinarna? Im dłuższa ogniskowa, tym mniejszy kąt widzenia, czyli „mniej zmieści się w kadrze”, jeśli zrobisz zdjęcie obiektywem 50 mm, a więcej, jeśli używasz 35 mm. Do fotografii kulinarnej powinieneś wybrać obiektyw o maksymalnej ogniskowej około 100 mm. Każdy dłuższy będzie wymagał znacznego odsunięcia się od stołu, na którym postawisz potrawę. Im dłuższa ogniskowa, tym mniejsza głębia ostrości, czyli tło będzie bardziej rozmyte, a często taki efekt jest pożądany w fotografii kulinarnej. W niej liczy się szczegółowość zdjęć – obiektyw musi być więc ostry, liczy się detal – dobrze, by obiektyw miał niewielką odległość ostrzenia lub był szkłem typu makro. Do fotografii kulinarnej należy wyposażyć się w przynajmniej dwa szkła: klasyczne 50 mm ze światłem f/1,4 lub f/1,8 oraz coś szerszego – minimum 35 mm. Wielu profesjonalistów wybiera dłuższe obiektywy, na przykład 90 mm ze światłem f/2,8.

W tym miejscu warto też wspomnieć o czułości – użyj wysokiego ISO. Im wyższa wartość ISO, tym szybciej światło może dostać się do aparatu. Przy ISO 800 światło wpada do aparatu szybciej niż przy ISO 100 lub 200. Podczas fotografowania jedzenia w pomieszczeniach często będziesz musiał mieć jasność 1600 lub nawet 3200.

Wykonywanie świetnych zdjęć jedzenia to trudna umiejętność – w końcu tylko niektórzy fotografowie mają szczęście, że dostają za nie zapłatę. Czasy jednak są takie, że o wiele łatwiej jest doskonalić swoje umiejętności, fotografować, próbować różnych sposobów, by zdjęcia były równie apetyczne co ich bohaterowie. Profesjonalni fotografowie kulinarni, latami dochodzą do perfekcji w swoim zawodzie. Dlatego też pilnie strzegą sztuczek i trików, dzięki którym ich zdjęcia budzą zachwyt a potrawy pożądanie. Wśród wielu takich trików są między innymi takie, aby Twoje zdjęcia kulinarne wyglądały jak prawdziwe, a nie wyreżyserowane, dodaj jakieś okruchy obok talerza z potrawą. Ta niedoskonałość może początkowo wydawać się dziwna, ale dodaje wizualnego uroku. Odrobina sera posypana na talerz to sposób najprostszy,

Natomiast, aby warzywa błyszczały, posmaruj je odrobiną oliwy z oliwek lub spryskaj sałatę wodą, będą wyglądać świeżo.