Pozwolenie na latanie dronem

Poradniki Eksperta

W ostatnich latach, latanie dronem staje się coraz bardziej popularne i szeroko dostępne, a drony to urządzenia, które mogą wznieść się w powietrze i, najczęściej, fotografować lub filmować. Termin „dron” pierwotnie oznaczał tylko systemy samolotów wojskowych i tylko jego część latającą. Tymczasem dron, to „bezzałogowy statek powietrzny” (lub UAS ang. „Unnamed Aircraft System”), który składa się z samego BSP i sprzętu do zdalnego nim sterowania. Dronami określa się również cywilne obiekty latające, takie jak multicoptery czy quadrocoptery, które np. wykonują nagrania filmowe, czy fotografują.

Wiele osób przyzwyczaiło się do obecności dronów nad naszymi głowami. Mimo że znamy definicję drona, przepisy dotyczące ich użytkowania zmieniły się znacznie w ostatnich latach, co utrudnia amatorom i profesjonalistom wykonywanie nawet niewielkich lotów. W większości krajów Unii Europejskiej drony były traktowane jako inwazyjne urządzenia, które mogą powodować problemy dla prywatnych osób, samolotów, helikopterów i nawet bezpieczeństwa państwa. W rezultacie przepisy regulujące korzystanie z tych Bezzałogowych Statków Powietrznych stały się rygorystyczne i różniły się w zależności od państwa, w którym zamierza się ich używać.

5 499,00 zł	Cena przed obniżką
5 299,99 zł	Najniższa cena

Jeśli chcesz latać dronem, musisz przestrzegać pewnych zasad. Od stycznia 2021 roku zasady latania dronem zostały ujednolicone w całej Unii Europejskiej (Rozporządzenie Wykonawcze Komisji EU 2019/947). Obowiązują więc także w Polsce.

Zgodnie z tym rozporządzeniem, drony dzielą się na trzy kategorie operacyjne:

otwarta A – drony o masie startowej mniejszej niż 25 kilogramów. Mogą latać w zasięgu wzroku do maksymalnie 120 metrów wysokości i nie mogą przenosić towarów niebezpiecznych, ani zrzucać przedmiotów;
szczególna B – drony, których zakres zastosowań wykracza poza zakres kategorii „otwartej”. Innymi słowy, to drony, które działają poza zasięgiem wzroku lub których masa startowa przekracza 25 kilogramów;
certyfikowana C – drony duże i ciężkie, przeznaczone do przewozu osób lub towarów niebezpiecznych.

Operacje dronami w kategorii szczególnej B i certyfikowanej C, wymagają certyfikacji bezzałogowych statków powietrznych (BSP) na podstawie rozporządzenia UE 2019/945. W niektórych przypadkach, na podstawie oceny ryzyka, może być również wymagana certyfikacja operatora oraz uzyskanie licencji przez pilota bezzałogowego statku powietrznego.

W ramach kategorii „otwartej”, istnieją trzy inne podkategorie, które mają dodatkowe ograniczenia, a Ci, którzy chcą pilotować drony, muszą się z tymi ograniczeniami zapoznać. Dron może być eksploatowany w klasie „otwartej” gdy:

ma jedną z etykiet identyfikacyjnych klasy 0, 1, 2, 3 lub 4;
został zakupiony przed 1 stycznia 2023 r., bez oznaczenia klasy jak wyżej;
zdalny pilot utrzymuje drona w bezpiecznej odległości od ludzi;
nie będzie latał on bezpośrednio nad ludźmi, chyba że ma etykietę klasy lub jest lżejszy niż 250 g;
zdalny pilot będzie utrzymywał drona w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub będzie wspomagany przez obserwatora bezzałogowego statku powietrznego.

Dodatkowo trzeba brać pod uwagę ogólnie obowiązujące ograniczenia w lotach dronów:

operacje dronami w Polsce wymagają dodatkowego ubezpieczenia OC, niezależnie od tego, czy dron jest używany prywatnie w ramach hobby, czy komercyjnie;
operacje dronami muszą być prowadzone w odległości co najmniej 5 kilometrów od lotnisk;
latanie dronem musi być prowadzone w odległości co najmniej 100 metrów od obszarów zaludnionych i 30 metrów od ludzi, pojazdów i zwierząt;
drony nie mogą latać nad ludźmi, miastami, ulicami i budynkami.

Kategoria „otwarta” jest kategorią o niskim ryzyku, co oznacza, że nie trzeba składać oświadczeń lub uzyskiwać pozwoleń od Urzędu Lotnictwa Cywilnego. W kategorii „otwartej” A, obowiązują jednak dodatkowe trzy podkategorie:

A1 – dopuszcza się przelot nad osobami, jednak nie wolno wlatywać w zgromadzenia;
A2 – nie wolno wlatywać nad osoby lub większą ilość ludzi. Minimalna odległość to 30 m;
A3 – całkowity zakaz lotu nad zgromadzeniami lub osobami postronnymi.

Pilot przed każdą operacją musi zrobić check-in w aplikacji określonej przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej – obecnie jest to aplikacja DroneRadar.

Od 1 stycznia 2021 roku, od kiedy weszło w życie nowe rozporządzenie UE dotyczące dronów, wszyscy piloci dronów muszą przejść odpowiednie szkolenie i być zarejestrowani. Dotyczy to działania wszystkich dronów, w tym modeli poniżej 250 g. Rozporządzenie UE w sprawie dronów oficjalnie wprowadza minimalny wiek operatora – 16 lat dla wszystkich dronów. Tylko w wyjątkowych warunkach (np. w obecności uprawnionego pilota) latanie dronem możliwe jest w młodszym wieku. Zgodnie z nowymi przepisami, maksymalna dozwolona wysokość dla dronów to 120 metrów nad ziemią.

Operatorzy dronów w kategorii „otwartej” rejestrują się na stronie ulc.gov.pl:

w przypadku, gdy masa ich drona wynosi 250 g lub więcej, lub w przypadku drona, który podczas uderzenia może przekazać człowiekowi energię kinetyczną o wartości powyżej 80 dżuli;
w przypadku, gdy ich dron wyposażony jest w czujnik zdolny do zbierania danych osobowych, np. kamerę (nie dotyczy to dronów, które zgodnie z dyrektywą UE 2009/48/WE są zabawkami). Po dokonaniu rejestracji, należy umieścić swój numer operatora wygenerowany podczas rejestracji na każdym dronie, do którego wymagana jest rejestracja. Numer musi być umieszczony w sposób czytelny, odporny na zniszczenia i musi być widoczny podczas kontroli. Numer operatora to unikalny numer umożliwiający identyfikację zarejestrowanego operatora – to numer umieszczamy na statku powietrznym i w systemach zdalnej e-identyfikacji.

Jako przeszkolony operator drona, musisz zarejestrować się w kraju zamieszkania (w przypadku osób fizycznych) lub głównym miejscu prowadzenia działalności (w przypadku osób prawnych). Unikalny identyfikator rejestracyjny operatora drona, który otrzymasz od Urzędu Lotnictwa Cywilnego, może być używany na dronach we wszystkich państwach członkowskich EASA (Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego). Zgodnie z nowym europejskim rozporządzeniem dotyczącym dronów, wszystkie uprawnienia do latania dronem wydane przez którekolwiek z państw członkowskich EASA będą uznawane we wszystkich pozostałych państwach członkowskich EASA.

Jeśli zabierasz drona do innego państwa członkowskiego EASA, wystarczy, że Twój identyfikator rejestracyjny operatora, uzyskany w Twoim kraju zamieszkania lub miejscu prowadzenia działalności, jest wyraźnie widoczny na dronie. Jednak identyfikatory operatorów dronów i certyfikaty pilota wydane przez krajowe władze lotnicze w państwach członkowskich EASA, nie są automatycznie uznawane w państwach nienależących do EASA.

Nie jest to trudne zadanie, ale trzeba spełnić kilka podstawowych warunków. Aby zarejestrować się w systemie ULC trzeba mieć ukończone 16 lat. Kandydat na pilota drona rejestruje się w systemie, jeżeli jego miejsce zamieszkania to Polska lub jest to jego główne miejsce prowadzenia działalności. Trzeba pamiętać, że operator drona nie może być zarejestrowany w więcej niż jednym państwie członkowskim EASA.

Każda osoba, która chce uzyskać uprawnienia do pilotowania dronem o masie 250 g lub więcej, przed lotem musi przejść szkolenie online oraz zaliczyć test online potwierdzający zdobycie wymaganej wiedzy. Kurs i testy są bezpłatne i dostępne w systemie ULC. Kwalifikacje pilota są ważne przez 5 lat.

Egzamin online składa się z 40 pytań wielokrotnego wyboru, a warunkiem zaliczenia testu jest uzyskanie 75 procent poprawnych odpowiedzi.

Kompetencje dla kategorii otwartej to:

A1 i A3 – szkolenie i test online;
A2 – szkolenie i test online, ukończenie szkolenia praktycznego w trybie samokształcenia, zaliczenie dodatkowego egzaminu teoretycznego.

Jeśli z kolei chodzi o kompetencje dla kategorii szczególnej, to piloci, którzy chcą latać w kategorii szczególnej, muszą przejść szkolenie oraz zdać egzamin przeprowadzony przez podmiot wyznaczony przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.

W kategorii otwartej, gdy masa drona nie przekracza 250 g, latanie nie wymaga uzyskania uprzedniego zezwolenia na lot z ULC. Jednak każdy potencjalny pilot drona, powinien zapoznać się z zasadami i obowiązującymi przepisami związanymi z użytkowaniem bezzałogowych statków powietrznych. Wraz z wprowadzeniem nowelizacji ustawy, pilot drona, który nie posiada licencji, może zostać ukarany mandatem, nawet do 15 tysięcy złotych. Dlatego zalecane jest wykonanie chociaż podstawowego szkolenia na kategorię otwartą. Pomoże to uniknąć wielu nieprzyjemnych konsekwencji.