Zdaniem eksperta
Komputer stacjonarny zdecydowanie należy do jednych z największych wynalazków w historii naszego świata. Rewolucja technologiczna, którą zapoczątkował, wciąż trwa, pomimo że wiele osób mogło już się przyzwyczaić do posiadania komputera w swoim domu. Czy wiesz, z czego składa się Twój PC, jak wygląda budowa komputera i które jego podzespoły pełnią szczególnie istotne funkcje? W naszym poradniku dowiesz się tego, a także poznasz podstawy, które pozwolą Ci złożyć swój własny komputer marzeń.
Niemal każdy wie, jak korzystać z komputera i w jaki sposób obsługiwać podstawowe aplikacje pozwalające, chociażby na przeglądanie Internetu, czy słuchanie muzyki. Duży ilość osób nie ma jednak większego pojęcia o tym, jak w rzeczywistości działa to urządzenie i co sprawia, że na ekranie monitora widzisz to, co widzisz. Komputer stacjonarny może jawić się jako niezwykle skomplikowane i zaawansowane urządzenie i prawdę mówiąc, tak właśnie jest. W przeciwnym razie nie mógłbyś dzisiaj cieszyć się szybkim dostępem do Internetu, możliwością grania w gry, które wizualnie potrafią przyprawić o zawrót głowy, ani nie mógłbyś korzystać z oprogramowania do tworzenia grafiki 3D. Warto jednak zauważyć, że to, co jest najbardziej skomplikowane w komputerach, nie dotyczy w żaden większy sposób użytkowników. Nie musisz wiedzieć, jak zbudowany jest procesor czy pamięć RAM, bo wystarczy, że dowiesz się, co te podzespoły oferują razem i w jaki sposób je dobrać, aby uzyskać najwyższą możliwą wydajność.
Samo słowo komputer na przestrzeni ostatnich 10 lat mocno się rozmyło, głównie przez postęp technologiczny w kwestii urządzeń elektronicznych codziennego użytku. Można do nich zaliczyć zarówno komputery stacjonarne jak i laptopy, a coraz częściej godnie będzie ten tytuł reprezentować smartfon, czy tablet. Wszystkie te urządzenia korzystają z dokładnie takiego samego schematu i podzespołów z tą różnicą, że zmienną jest ich wydajność, rozmiar, a także przeznaczenie. Wszystkie nadal można jednak nazwać komputerami, ponieważ ich podstawowe podzespoły muszą zawsze występować w tej samej konfiguracji. W naszym poradniku skipimy się jednak wyłącznie na komputerach stacjonarnych, bo to w nich wciąż drzemie największy potencjał. Najpierw omówmy, co dokładnie znajduje się w komputerze, a następnie przejdziemy do szczegółowego przedstawienia najlepszych podzespołów dla osób, które chcą złożyć swój pierwszy komputer.
Z czego składa się komputer stacjonarny? Jaka jest budowa komputera? Przede wszystkim znajdziesz tam procesor, czyli dosłownie mózg całego urządzenia. Zadaniem procesora jest wykonywanie obliczeń na podstawie przetworzonych informacji. Procesor decyduje w zasadzie o wydajności całego komputera, ponieważ decyduje o tym, jak szybko będzie mógł wykonywać on dane operacje.
Pamięć RAM, czyli pamięć podręczna, jest miejscem, gdzie zapisywane są dane, które są potrzebne komputerowi do wykonywania aktualnych zadań. Najczęściej dotyczy to obsługi oprogramowania, aplikacji, czy gier komputerowych. Istnienie pamięci RAM pozwala na odciążenie procesora, co ostatecznie oznacza, że całość działa sprawniej i szybciej.
Karta graficzna jest podzespołem, który budzi aktualnie najwięcej emocji i nie ma się temu co dziwić, biorąc pod uwagę, jak zaawansowane potrafią być te podzespoły, a co za tym idzie, co oferują dla użytkownika. Karta graficzna wyposażona jest w swój własny procesor graficzny, a także procesor operacyjny, co oczywiście ma skutkować odciążeniem procesora samego komputera, ale głównym celem jest zwiększenie mocy obliczeniowej dla samego tego podzespołu. Mało tego, karta dysponuje także swoim własnym układem chłodzenia oraz zasilaniem. Można zatem powiedzieć, że to jeden z najbardziej autonomicznych podzespołów wchodzących w skład całego komputera. W efekcie karta graficzna jest w stanie generować obraz na podstawie otrzymywanych danych graficznych z obszaru pamięci.
W prostych komputerach, takie karty były zintegrowane z płytą główną (o której przeczytasz za chwilę), co oznaczało, że niestety pozbawione były własnej pamięci, a także chłodzenia i zasilania. Wbrew pozorom wtedy w zupełności to wystarczało, bo jeszcze 40 lat temu chodziło głównie o wygenerowanie samego obrazu i nikt nawet nie śnił o tym, co potrafią obecne karty. Co do nich, to ze spokojem można powiedzieć, że w dzisiejszych czasach mamy szczęście, że jesteśmy świadkami tak intensywnego ich rozwoju.
NVIDIA zrobiła krok milowy wprowadzając w 2018 roku na rynek pierwsze karty z serii RTX, wyposażone w Ray Tracing, co nie byłoby możliwe bez implementacji sztucznej inteligencji. Z biegiem lat technologia ta została znacznie rozwinięta, pojawiły się inne, które mają je wspierać, jak DLSS, a gry zaczynają wyglądać naprawdę realistycznie. W międzyczasie AMD wypuściło swoją technologię FSR, która ma nie mniejszy potencjał, co DLSS od NVIDII.
Płyta główna w wielu przypadkach jest mocno niedoceniania przez użytkowników komputerów i sprowadzana do roli zwykłego, prostego łącznika dla pozostałych podzespołów. Rzeczywistość jest jednak zupełnie inna i dobrze dobrana płyta główna, to absolutnie pierwszy krok na drodze do złożenia swojego komputera stacjonarnego. Płyta odpowiada za komunikację wszystkich podzespołów, co oznacza, że jej wydajność przełoży się na wydajność całego PC. Płyta składa się z gniazd, do których wpinane są poszczególne podzespoły i tutaj możesz natknąć się już na pierwszy istotny aspekt. Na rynku dostępnych jest obecnie tak wiele podzespołów, że nie masz wyjścia i musisz wiedzieć, z jakich portów będą one korzystać w płycie głównej. Różne technologie oferują szeroką kompatybilność, ale też różne prędkości przesyłania danych, co będzie miało ogromne znaczenie w kontekście podzespołów, które planujesz kupić. Nie można zapomnieć także o chipsecie, który definiuje, jakie procesory mogą być użyte na danej płycie. Na tylnym panelu płyty głównej znajdziesz ponadto wszystkie niezbędne, ale i te dodatkowe porty, jak USB, HDMI, wejścia audio, a także port Ethernetowy, który umożliwi podpięcie przewodu RJ-45 do nawiązywania połączenia z Internetem. Sam rozmiar płyty ma ogromne znaczenie podczas składania komputera, ponieważ niektóre podzespoły (głównie najnowsze karty graficzne), wymagają znacznie więcej przestrzeni, niż inne części komputera.
Zobacz także: Jak sprawdzić podzespoły komputera?
Dysk twardy służy do przechowywania wszystkich danych, do których możesz uzyskać dostęp z poziomu systemu operacyjnego. Na dysku ponadto zapisywany jest sam system, co znacznie ułatwia uruchamianie komputera. Obecnie na rynku możesz znaleźć dwa typu dysków: HDD i SSD, które różnią się od siebie diametralnie.
Z czego składa się komputer, który chcesz podłączyć np. do Internetu? Wspomnieliśmy już o porcie RJ-45, który znajduje się tylnym panelu płyty głównej, ale obecnie nie mniej popularne jest korzystanie z modułów łączności bezprzewodowej. Sieć Wi-Fi w Twoim domu z łatwością dotrze do komputera, jeśli nie masz możliwości podłączenia go bezpośrednio przewodem.
Zasilacz komputerowy służy oczywiście do dostarczania odpowiedniego poziomu energii elektrycznej, aby doszło do rozruchu, a następnie do stabilnej pracy całego urządzenia. Zasilacz powinien być zawsze dobierany pod kątem pozostałych podzespołów, głównie kart graficznych, ponieważ przy dużym obciążeniu ich zapotrzebowanie na energię potrafi skoczyć nawet kilkukrotnie.
Nie jest raczej trudno zgadnąć, że skoro komputer korzysta z energii elektrycznej, to podczas jego pracy pojawi się dodatnia temperatura, która nie jest przyjacielem żadnego PC i jego użytkownika. Zbyt wysokie wartości temperatury mogą doprowadzić do awarii konkretnego podzespołu lub całości urządzenia. Dlatego w PC stosuje się szereg wentylatorów, które mają regulować temperaturę we wnętrzu obudowy komputerowej. Procesor, który przy dużym obciążeniu potrafi rozgrzać się nawet do 90 stopni Celsjusza, musi korzystać z własnego radiatora. Podobnie jest w przypadku karty graficznej, która osiąga zwykle ok. 60 stopni Celsjusza i dlatego też dysponuje własnymi wentylatorami.
Wiesz już o wszystkich najważniejszych elementach, z których składa się PC, ale jakie urządzenia podłączamy do komputera stacjonarnego? Na pewno będzie Ci potrzebny monitor oraz klawiatura, ponieważ bez tego nie jesteś w stanie korzystać z jednostki centralnej. Przydatne są również głośniki, które należy podpiąć do karty dźwiękowej i tutaj w zasadzie istnieje spora dowolność, jakie to mają być głośniki komputerowe, byle tylko były kompatybilne z portem na karcie dźwiękowej. Do niej możesz również podłączyć słuchawki lub mikrofon. Niektóre modele słuchawek można wetknąć do portu USB, który oferuje również obsługę pendriveów, dysków zewnętrznych, kart bezprzewodowych i w zasadzie wszystkich urządzeń z kompatybilnym USB, jak np. wiatrak.
Dzięki zastosowaniu kilku rodzajów złącz, takich jak HDMI czy DisplayPort, do komputera możesz podłączyć telewizor, konsolę, a także dodatkowe monitory. W starszych modelach znajdziesz wejścia VGA, za pomocą których podłączysz monitory z minionych czasów. Nowoczesne urządzenia korzystają jednak już niemal wyłącznie z HDMI lub DisplayPort.
Jakie urządzenia podłączamy do komputera stacjonarnego, a które znacznie ułatwiają pracę? Na pewno warto tutaj wspomnieć o drukarkach, ale prawdziwą rewolucją jest łączność bezprzewodowa. Skorzystanie z modułu Bluetooth pozwala na podłączenie do komputera padów, słuchawek, mikrofonów, smartfonów, a nawet wspominanej już drukarki.
W tej części poradnika pokażemy Ci, jak wiedzę, którą zdobyłeś przełożyć na coś bardziej praktycznego, czyli jak powinna wyglądać budowa komputera.
Tym razem hierarchia ważności poszczególnych części komputera ulegnie zmianie. W pierwszej kolejności musisz wybrać odpowiednią płytę główną, ale mając już w myślach pozostałe podzespoły, z dużym naciskiem na procesor. Pamiętaj, że do danej płyty głównej będą pasować tylko wybrane procesory. Z tą myślą możesz rozpocząć poszukiwania pośród najchętniej wybieranych modeli z socketami dostosowanymi do najnowszych generacji. Dla Intela będą to sockety:
Dla procesorów AMD są to natomiast sockety:
Pamiętaj, że powyższe sockety na płytach głównych dotyczą najpopularniejszych modeli procesorów obecnych aktualnie na rynku.
Płyty główne dzielą się również pod względem rozmiarów:
Budowa komputera bez wydajnego procesora nie ma większego sensu. Nawet jeśli w danej chwili wydaje Ci się, że wystarczy Ci ten średni, to za 2-3 lata będzie to już mało wydajny procesor w odniesieniu do gier i oprogramowania. Postaw zatem na procesory Intela od 10 do 13 generacji, które zawierają najpopularniejsze serie i5, i7 oraz i9. Ważniejsze od ilości rdzeni, jest taktowanie, które odpowiada za to, jak wydajnie te rdzenie będą pracować. Wyższe taktowanie to zatem najlepszy wybór.
Jeśli wolisz procesory AMD, najlepszym wyborem będzie postawienie na modele z serii Ryzen 5 lub Ryzen 7, które doskonale nadają się do gamingu. AMD Ryzen 3 to budżetowe rozwiązanie dla osób, które nie planują gamingu na swoim komputerze.
Jak złożyć komputer i zapewnić mu wysoką wydajność? Oczywiście dobierając odpowiednią pamięć RAM. Dla najwydajniejszych PC zalecane jest stosowanie pamięci typu DDR5, ponieważ oferuje transfer danych na poziomie 64 GB/s. Nie można jednak zapomnieć o niezwykle ważnej częstotliwości pracy i tutaj dla PC optymalne będą kości działające w okolicy 6400 MHz. Jeśli Twój komputer ma służyć jedynie do nauki i pracy, wówczas Wystarczy, że dobierzesz 8 GB pamięci RAM. Jeśli jednak chcesz cieszyć się płynną pracą PC podczas grania, wówczas 16 GB to absolutne minimum.
Wracamy do kart graficznych i ich problemu, czyli jak złożyć komputer typowo pod granie. Ponownie musisz tutaj zdefiniować swoje potrzeby. Jeśli komputer ma być jedynie prostym narzędziem do pracy, wówczas wystarczy Ci podstawowa karta z serii takich jak NVIDIA GeForce GTX lub Radeon RX. Te karty świetnie sprawdzą się do podstawowych zadań, a także w chwilach relaksu podczas oglądania filmów, czy przeglądania Internetu.
Dla graczy jednak sprawa doboru karty graficznej nie jest już taka prosta. Budowa komputera gamingowego wymaga zastosowania wydajnych podzespołów, dlatego celuje w serie NVIDIA RTX 30XX lub nawet RTX 40XX. Te karty doskonale sprawdzą się również dla osób, które pracują z edycją obrazu i tworzeniem grafik 3D.
Ile tak naprawdę potrzeba przestrzeni na dyskach twardych? Wszystko zależy od tego, w jaki sposób korzystasz z komputera. Urządzenia do pracy i nauki sprawdzą się z dyskami nawet 250 GB, ale najlepszym rozwiązaniem są dyski 1 TB, co znajdzie zastosowanie również w gamingu. Zdecydowanie postaw na dysk SSD, ponieważ gwarantuje o wiele krótszy czas odczytu i zapisu (500 MB/s dla SATA SSD) danych, co znacznie skróci czas uruchamiania plików i gier. Co więcej, przy wykorzystaniu innych modeli, jak NVMe SSD prędkość ta może wzrosnąć nawet do 7 000 MB/s. Dyski twarde o mniejszej pojemności są lepszym rozwiązaniem dla osób używających komputera do pracy. Pojemniejsze dyski to natomiast najlepsze rozwiązanie dla osób pracujących z programami, które wymagają sporo przestrzeni na zapisywanie projektów, jak aplikacje do tworzenia grafiki i animacji.
Zasilacz zawsze powinien być dobrany pod kątem zapotrzebowania na energię elektryczną dla pozostałych podzespołów. Zaleca się, aby powstała nawet nadwyżka, co zapobiegnie problemom przy dużym obciążeniu PC. Komputery domowe i biurowe będą świetnie działać z zasilaczami do mocy 500 W. Inaczej sprawa wygląda w kwestii PC gamingowych, gdzie karty graficzne są największym „pożeraczem” energii. Nigdy nie decyduj się na nieznane marki i zawsze zwracaj uwagę na to, czy dysponują one certyfikatem jakości bronze, silver, gold lub platinum, które określają ich wydajność. Pomimo że producenci podają zalecaną moc zasilaczy na swoich stronach, to najnowsze układy, jak RTX 30XX i RTX 40XX lepiej wyposażyć w przynajmniej 750 W mocy.
Wentylacja najlepiej sprawdza się, gdy przedni wiatrak znajduje się na dole panelu, a tylny na jego górze. Zapewnia to swobodny grawitacyjny przepływ powietrza. Pamiętaj, że takie podstawowe części komputera sprawdzą się w prostych konstrukcjach. W PC gamingowych lepiej dodać nawet po 2 wentylatory z przodu i tyłu, co znacznie obniży temperatury w obudowie.
Ciekawą alternatywą jest chłodzenie wodne, jednak tego typu rozwiązania stosowane są w high-endowych PC i wciąż nie jest często spotykanym wyborem, głównie przez wysoką cenę całej instalacji.
Jak sam widzisz, budowa komputera nie należy wcale do trudnych w zrozumieniu. Lepsze poznanie konstrukcji każdego PC, pozwoli Ci na wydajniejsze korzystanie z wszystkich jego funkcji. Jeśli w przyszłości postanowisz złożyć swój własny zestaw, nasz poradnik na pewno Ci się przyda.
Przygotowując bardziej kompaktowy zestaw, możesz zdecydować się na obudowę microATX, która jest nieco mniejsza, lecz również dosyć przestronna, więc daje pole do ewentualnej rozbudowy komputera. MiniITX to najmniejsze obudowy, nazywane czasem również SFF (small form factor). Są dobrym wyborem, gdy zależy Ci na jak najmniejszych wymiarach, np. przygotowujesz komputer multimedialny czy biurowy, który nie powinien zajmować dużo miejsca.
Oczywiście wybierając obudowę, musisz zwrócić uwagę także na jej inne cechy. Przede wszystkim, ważne jest wzornictwo, a więc powinna pasować do otoczenia, w którym będzie pracować. Jeśli czeka Cię budowa komputera gamingowego, to możesz wybrać skrzynkę z tzw. oknem, czyli przeszklonym bocznym panelem. Umieszczone we wnętrzu komponenty, będą prezentować się bardzo efektownie, zwłaszcza jeśli mają podświetlenie LED. Warto także zwrócić uwagę na panel przedni. Może być wyposażony, np. w czytnik kart, a to ważny gadżet dla fotografa. Przydatne może być również złącze USB-C, które jest coraz powszechniej wykorzystywane do podłączania wydajnych dysków SSD. Obudowę możesz wyposażyć w dodatkowe wentylatory, które zapewnią lepszą cyrkulację powietrza i zmniejszą temperaturę podzespołów. Warto także wybrać model z filtrami przeciwkurzowymi, dzięki którym we wnętrzu obudowy będzie gromadzić się go mniej.
Karty dźwiękowe, inaczej moduły dźwięku, to ważny element budowy komputera. To właśnie one odpowiadają za jakość odtwarzanego dźwięku. Komputery oraz laptopy posiadają już fabrycznie zainstalowaną kartę dźwiękową, niekiedy jednak użytkownicy decydują się na zakup dodatkowego modułu.
Karty dźwiękowe możemy podzielić na wewnętrzne oraz zewnętrzne. W zależności od posiadanego przez Ciebie sprzętu możesz zdecydować się na jedno z tych rozwiązań.
Karta dźwiękowa wewnętrzna jest fabrycznie zamontowana w Twoim komputerze i znajduje się w jego obudowie. Niekiedy jednak możesz postanowić wymienić ją na inny, dedykowany model.
W przypadku laptopów najczęściej wybierane są karty dźwiękowe zewnętrzne. Cieszą się one dużym powodzeniem, ponieważ umożliwiają łatwą instalację - wystarczy podpiąć kartę do laptopa.
Samodzielne złożenie komputera to opcja dedykowana głównie komputerom stacjonarnym. Jak wspominaliśmy, komputer stacjonarny może być bez problemu rozbudowywany o dodatkowe opcje, a wszelkie komponenty komputera mogą być dobierane według własnych preferencji. Wiedząc już, z czego składa się komputer, można dobrać wyposażenie według upodobań i kwoty, jaką zamierzamy przeznaczyć na kompletny sprzęt. Istotną zaletą samodzielnego składania komputera jest możliwość skorzystania z oddzielnej gwarancji na każdy element komputera.
Tak więc, budując komputer zaoszczędzimy pieniądze, porywamy się pasji i dopasowujemy parametry urządzenia do własnych potrzeb. Warto jednak pamiętać, że choć jest to doskonałe rozwiązanie dla osób interesujących się informatyką, dla innych może okazać się skomplikowanym przedsięwzięciem nie do pokonania. W niektórych przypadkach gotowy sprzęt komputerowy może okazać się zdecydowanie lepszym rozwiązaniem.
Obsługa klienta
Informacje
Zakupy
Moje konto
Pomoc
Zadzwoń do nas
Tel. 756 756 756
Pon - Pt
08:00 - 20:00
29.11
08:00 - 22:00
02.12
08:00 - 22:00
Sob
10:00 - 18:00
Niedz
10:00 - 18:00
Fax 22 122 31 11
Інфолінія:
пн-пт: 8:00 - 20:00
Infoline:
Mon-Fri: 8:00 - 20:00
Znajdź swój sklep
Właściciel serwisu: TERG S.A. Ul. Za Dworcem 1D, 77-400 Złotów; Spółka wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w Sądzie Rejonowym w Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000427063, Kapitał zakładowy: 40 943 750,00 zł; NIP 767-10-04-218, REGON 570217011; numer rejestrowy BDO: 000135672. Sprzedaż dla firm (B2B): dlabiznesu@me.pl INFOLINIA: 756 756 756