Pamięć cache - czym jest pamięć podręczna?

Poradniki Eksperta

Pamięć podręczna (z ang. – cache) to pamięć procesora, która stanowi formę wsparcia dla pamięci głównej. W komputerach stacjonarnych i w laptopach pamięć cache jest zwykle niewielka, jednak pojemność pamięci cache nie jest wprost proporcjonalna do jej wydajności. Pamięć cache cechuje się bardzo szybkim dostępem do danych, które będą przetwarzane w najbliższym czasie. Im jej pojemność jest mniejsza, tym mniejsza przestrzeń musi być przeszukana w celu odczytu danych. Aby wyjaśnić, czym jest pamięć cache, warto zaznaczyć, że niemal warunkuje sprawność naszych urządzeń. Podstawowa pamięć cechuje się dużą pojemnością, dzięki czemu możemy przechowywać na niej sporą ilość danych. Jednak duża pojemność pamięci masowej jest równoznaczna z wolniejszym odszukiwaniem danych, które są potrzebne w danym momencie.

Natomiast pamięć cache stanowi część pamięci podstawowej, dzięki której możemy płynnie korzystać z komputera PC lub urządzeń mobilnym. Przykładem jest pamięć podręczna przeglądarki – powrót do uruchomionej podstrony nie wymaga kolejnego odczytu informacji, a każda czynność odbywa się znacznie szybciej. W pamięci podręcznej zapisywane są informacje o wszystkich aplikacjach niezbędnych do uruchomienia danej strony, dzięki czemu nie ma potrzeby, by były ponownie ściągane. Ponadto, pamięć cache zapisuje niektóre elementy strony, np. obrazy, dzięki czemu kolejna wizyta skraca czas potrzebny do jej uruchomienia. Co więcej, pamięć podręczna jest znacznie lepszej jakości, dzięki czemu kilkukrotnie szybciej odszukuje się informacje wykorzystywane w danym momencie. Pamięć cache stanowi więc jeden z najważniejszych elementów komputera i czynnie wspiera RAM, która kolejno warunkuje sprawną pracę podzespołów, takich jak karta graficzna czy karta dźwiękowa.

W komputerach najczęściej spotyka się dwupoziomową pamięć cache, nieco rzadziej (w nowszych urządzeniach) pamięć podręczna ma trzy poziomy. Każdy z poziomów pamięci cache pełni inne funkcje, przy czym już zaledwie pierwszy poziom pozwala przynajmniej na 5-krotne przyspieszenie dostępu do danych w stosunku do pamięci RAM.

Osoby, którym zależy na zwiększeniu sprawności urządzenia, często decydują się na wymianę karty graficznej na komponent ze sprawniejszą pamięcią cache. Warto pamiętać, że niektóre aplikacje lub gry PC mogą być lepiej obsługiwane w przypadku Turbocache, jednak do tego konieczne jest posiadanie także stosunkowo wydajnego urządzenia z większą liczbą rdzeni.

Cache L1 – ta powierzchnia pamięci cache jest wykorzystywana do przechowywania danych wykorzystywanych w obecnej chwili. Pamięć w tym przypadku jest zintegrowana z procesorem.
Cache L2 – to równie niewielka powierzchnia pamięci podręcznej, na której przechowywane są dane wykorzystywane w najbliższym czasie. Działania, które mają być wykonane za chwilę, odbywają się dzięki przekazowi danych z poziomu L3 lub pamięci RAM. Pamięć cache L2 często znajduje się na płycie głównej urządzenia.
Cache L3 – trzeci poziom pamięci podręcznej ma istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku urządzeń wielordzeniowych. Jego zadaniem jest synchronizacja działania rdzeni, a wykorzystywane dane są przenoszone na L2. Pojemność L3 zwykle jest nieco większa w stosunku do pozostałych poziomów, ponieważ prędkość odczytu danych nie jest w tym przypadku bardzo istotna.

Pamięć cache znacznie usprawnia pracę urządzeń. Bez niej nie byłoby możliwe płynne korzystanie z wielu funkcji. Jednym ze sposobów na poprawę wydajności urządzeń jest wymiana karty graficznej. Sporym zainteresowaniem cieszą się m.in. karty graficzne MSI, a także karty graficzne ASUS. Warto jednak pamiętać, że pomocne może okazać się także regularne czyszczenie pamięci cache. Jak wyczyścić pamięć podręczną? Kolejne czynności zależą od rodzaju przeglądarki internetowej, z jakiej korzystamy. Czyszczenie cache odbywa się poprzez wykonanie szeregu prostych poleceń, które zwykle są bardzo jasno przedstawione.

Czyszczenie cache rozpoczyna się po wybraniu w prawym górnym rogu przeglądarki opcji ,,więcej”. Następnie wybieramy kolejno:

historia,
wyczyść dane przeglądania,
od początku lub opcjonalnie wybrany zakres czasowy,
pliki cookie i dane stron,
obrazy i pliki zapisane w pamięci,
wyczyść dane.

Instrukcje wyjaśniające, jak czyścić pamięć podręczną w innych przeglądarkach, znajdują się w zakładce ,,pomoc”. Niezależnie od rodzaju przeglądarki, warto regularnie korzystać z opcji czyszczenia. Należy jednak pamiętać, że początkowo część z odwiedzanych przez nas stron może ładować się nieco wolniej. Wszystko dlatego, że w pamięci podręcznej zabraknie zapisanych danych. Jest to jednak działanie korzystne, ponieważ zwalniając miejsce na pamięci cache, możemy mieć pewność, że na nowo zostaną zapisane pożądane dane. Przed wyczyszczeniem pamięci podręcznej warto również pamiętać, że na niektórych stronach będziemy musieli zalogować się ponownie.