Nie tylko osoby, które zaczynają przygodę z muzyką i zastanawiają się nad zakupem instrumentu klawiszowego, zadają sobie pytanie: Czym się różni pianino od fortepianu? To też ciekawostka dla tych, którzy zupełnie nie interesują się muzyką, ale często mylą oba te instrumenty. Chociaż pianino i fortepian mają ze sobą wiele wspólnego i opierają się na podobnych zasadach działania, to istnieje między nimi kilka kluczowych różnic, które warto znać.
Jest kilka istotnych kwestii, które różnią pianino i fortepian. Tym, co widać już na pierwszy rzut oka, jest wielkość oraz budowa instrumentu. Pianino to instrument o konstrukcji pionowej, co oznacza, że struny i mechanizm młoteczkowy są ustawione w właśnie w takiej pozycji. Dzięki temu zajmują zdecydowanie mniej miejsca.
Natomiast fortepian to instrument o poziomej budowie. Struny oraz mechanizm młoteczkowy ułożone są poziomo, a całość opiera się na charakterystycznych, masywnych nogach. Taka budowa wpływa nie tylko na rozmiary fortepianu, ale także na jego wygląd – elegancki, prestiżowy i nieodłącznie kojarzący się z salami koncertowymi czy studiami nagraniowymi.
Co więcej, fortepiany występują w różnych rozmiarach – od tzw. gabinetowych, przez półkoncertowe, aż po duże koncertowe, które mogą mieć nawet ponad 2,5 metra długości. Wygląd to jedna z kluczowych różnic między fortepianem, a pianinem.
Jeśli zastanawiamy się, czym się różni pianino od fortepianu, nie sposób pominąć kwestii brzmienia. Fortepian, dzięki swojej konstrukcji i poziomemu układowi strun, pozwala na uzyskanie pełniejszego, bogatszego i bardziej zróżnicowanego brzmienia. Dźwięki wybrzmiewają dłużej, a muzyk ma znacznie większą kontrolę nad dynamiką gry – od najdelikatniejszych pianissimo po potężne forte.
Pianina również potrafią dobrze oddać charakter muzyki klasycznej czy rozrywkowej, jednak ich możliwości pod względem wyrazistości i siły dźwięku są ograniczone w porównaniu do fortepianów. To jeden z powodów, dla których te instrumenty pozostają nieodłącznym elementem wielkich sal koncertowych, podczas gdy pianina królują w prywatnych domach, szkołach i mniejszych przestrzeniach.
Kolejną istotną różnicą są pedały. W przypadku pianina najczęściej spotykamy się z dwoma lub trzema rodzajami. Najważniejszy to pedał podtrzymujący (tzw. prawy pedał), który pozwala na dłuższe wybrzmiewanie dźwięków. Część pianin wyposażona jest także w tzw. moderator, który tłumi dźwięk, co jest szczególnie przydatne w mieszkaniach.
Fortepiany również posiadają trzy pedały, ale ich działanie jest bardziej złożone, a efekt wywoływany przez każdy z nich bardziej precyzyjny i wyrafinowany. Dzięki temu fortepian daje grającym jeszcze większe możliwości wyrażenia emocji i niuansów muzycznych.
Zobacz także: Jaki keyboard dla początkujących?
Dla wielu osób kluczową kwestią jest cena instrumentu. Pianina, zwłaszcza modele produkowane masowo, są zdecydowanie tańsze od fortepianów. Dodatkowo ich transport i montaż są prostsze, co również wpływa na popularność tego rozwiązania w prywatnych domach.
Fortepiany ze względu na swoją wielkość, jakość wykonania i prestiż, należą do instrumentów luksusowych. Ceny nowych modeli potrafią sięgać setek tysięcy złotych, a w przypadku markowych, koncertowych fortepianów – nawet milionów. Dlatego zazwyczaj spotyka się je w instytucjach kultury, szkołach muzycznych wyższej rangi, studiach nagraniowych lub u profesjonalnych muzyków.
Osoby, które dopiero rozpoczynają naukę gry, często zastanawiają się, czym się różni fortepian od pianina pod kątem edukacji. W praktyce podstawy gry na obu instrumentach są bardzo podobne – te same zasady, podobne klawisze i układ dźwięków. Jednak, jeśli ktoś od początku planuje karierę koncertową lub chce osiągnąć możliwie najlepszą jakość gry, lepiej, by uczył się na instrumencie zbliżonym do fortepianu.
Nie oznacza to, że nauka na pianinie jest złym wyborem. Wręcz przeciwnie, dla większości osób to najbardziej rozsądny i przystępny finansowo start. Warto jednak mieć świadomość, że gra na fortepianie, zwłaszcza w wersji koncertowej, wymaga przyzwyczajenia się do innych proporcji instrumentu i nieco innej pracy palców.
Pianino jest idealnym wyborem do nauki, codziennego ćwiczenia, a także do mniejszych koncertów czy występów w szkołach muzycznych. Ze względu na swoje kompaktowe rozmiary i przystępną cenę często wybierane jest również przez amatorów muzyki, którzy chcą grać w domowym zaciszu.
Fortepian z kolei to instrument z najwyższej półki, przeznaczony dla profesjonalistów i wymagających muzyków. Znajdziemy go na estradach, w salach koncertowych, teatrach, operach oraz w renomowanych studiach nagraniowych. Jego obecność od razu podnosi rangę wydarzenia i nadaje przestrzeni wyjątkowy charakter.
Jak widać, odpowiedź na pytanie, czym się różni pianino od fortepianu, nie sprowadza się wyłącznie do kwestii wielkości. To także różnice w budowie, brzmieniu, możliwościach technicznych, cenie i zastosowaniu. Choć oba sprzęty muzyczne należą do tej samej rodziny, wybór między nimi zależy od indywidualnych potrzeb, możliwości finansowych i dostępnej przestrzeni.