Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez początkujących fotografów jest prześwietlenie zdjęcia. Na takiej fotografii partie obrazu – zwłaszcza białe i jasne tła, np. chmury na niebie tracą szczegóły, są wypalone i jednolite. Dlatego nasz poradnik wyjaśni Ci jak naprawić prześwietlone zdjęcie.
Warto zacząć od teorii. Zanim będziesz zastanawiać się, jak naprawić prześwietlone zdjęcie, wyjaśnimy Ci, co wpływa na ekspozycję, czyli ilość światła docierającą do sensora aparatu. Są to trzy główne parametry – czas otwarcia migawki, otwór przysłony oraz czułość ISO. Określa się je również jako trójkąt ekspozycji. Im dłużej jest otwarta apertura, tym więcej światła pada na matrycę. Z drugiej strony fotografowanie z długimi czasami naświetlania dynamicznych scen może sprawić, że ruch będzie rozmyty. Podobnie szeroko otwarta przysłona oprócz wpuszczenia dużej ilości słońca zapewni małą głębię ostrości. Jej przymknięcie poza zmniejszeniem ilości światła zapewni zaś zwiększenie ostrości. Z kolei wzrost wartości ISO poza zwiększeniem wrażliwości przyczyni się również do wzrostu szumów. Dlatego tak ważny jest balans między oboma parametrami, aby nigdy nie trafiło Ci się prześwietlone zdjęcie. Jak naprawić taką fotografię, wyjaśnia nasz poradnik.
Fotografia cyfrowa ma tę zaletę, że rezultat widzisz tak naprawdę jeszcze przed naciśnięciem spustu migawki. Dlatego, zamiast zastanawiać się, jak naprawić prześwietlone zdjęcie, wystarczy, że temu zapobiegniesz. Najważniejsze jest kontrolowanie histogramu – wykresu rozkładu jasności dostępnego w większości aparatów. Jeśli słupki skupiają się mocno po prawej stronie, oznacza to prześwietlenie. Należy wtedy zmniejszyć ekspozycję – skrócić czas naświetlania (np. z 1/100 do 1/500 s), zwiększyć przysłonę (np. z f/2.8 do f/5.6) lub obniżyć ISO. Wtedy na bieżąco należy sprawdzać na ekranie, czy czeka tam prześwietlone zdjęcie.
Jak naprawić ekspozycję w trybie automatycznym? Skorzystaj z pokrętła korekcji, które dostępne jest w bardziej zaawansowanych aparatach cyfrowych. Warto zmniejszyć jasność obrazu o 1 – 2 EV. Czasem pomocne jest również użycie filtra szarego (ND), który ograniczy ilość światła wpadającego do obiektywu. Najlepszym rozwiązaniem w fotografii cyfrowej jest jednak robienie zdjęć w formacie RAW, który pozwala na znacznie szerszy zakres edycji jasności bez utraty jakości. Wówczas nawet lekko prześwietlony obraz można skutecznie poprawić podczas obróbki.
Zamiast myśleć, jak naprawić prześwietlone zdjęcie, możesz też uniknąć utraty jakości. Jeśli fotografujesz w trudnych warunkach – w ostrym słońcu, z dużym kontrastem między światłem a cieniem – korzystaj z funkcji HDR (High Dynamic Range), która łączy kilka zdjęć o różnej ekspozycji w jedno. Rozwiązanie to jest standardem w smartfonach.
Gdy fotografia została wykonana i zaczną Cię razić przepalenia i brak szczegółów, niezbędne będzie skorzystanie z programów graficznych. Jak naprawić prześwietlone zdjęcie z ich pomocą? Popularne aplikacje do obróbki to np. Adobe Lightroom, Photoshop, Capture One czy darmowy GIMP. Poprawę jakość warto zacząć od regulacji podstawowych parametrów: ekspozycji, jasności, kontrastu, świateł (highlights), cieni (shadows) i bieli (whites).
W przypadku lekkiego prześwietlenia często wystarczy zmniejszyć jasność i wartości „highlights”, by odzyskać szczegóły w zepsutych partiach. Jeśli używasz Lightrooma, wystarczy przesunąć suwak „Highlights” w lewo oraz nieco zmniejszyć „Exposure” i „Whites”. Bardzo często niektóre z programów dysponują trybem automatycznej korekty, która w zasadzie jednym kliknięciem znacznie poprawia ekspozycję wykonanej fotografii. W edytorze grafiki można także pracować lokalnie, przyciemniając tylko prześwietlone fragmenty – np. używając pędzla korekcyjnego lub masek warstw w Photoshopie. Pozwala to lepiej kontrolować efekt i nie psuć dobrze naświetlonych części zdjęcia. Czasami niewielkie poprawki dają zaskakująco dobre rezultaty, zwłaszcza jeśli reszta kompozycji jest ciekawa.
Zobacz także: Jak robić dobre zdjęcia? Zasady fotografii
To jak naprawić prześwietlone zdjęcie zależy także od formatu pliku. W skrajnych przypadkach, gdy białe partie są zupełnie wypalone (brakuje w nich jakichkolwiek danych), odzyskanie szczegółów może być niemożliwe. Jeśli nie robiliśmy zdjęcia w RAW, a jedynie w formacie JPG, zakres możliwej korekty jest ograniczony. Dlatego jeśli warunki do fotografowania są szczególnie trudne, warto skorzystać z możliwości, jakie daje RAW. To obraz zarejestrowany przez matrycę aparatu, niepoddany żadnym korektom. Plik zawiera o wiele więcej danych, dzięki którym podczas obróbki możesz skorzystać z elastyczności. Funkcję taką oferuje także większość nowoczesnych smartfonów. Co więcej, możesz często robić zdjęcia równolegle w formatach JPG i RAW, jeśli tylko część z nich chcesz później obrabiać.