Szum na zdjęciach – jak go uniknąć?

Poradniki Eksperta

Aby wiedzieć, jak czegoś unikać, trzeba najpierw zrozumieć, z czym mamy do czynienia. W czasach fotografii, którą zapisywało się na filmie światłoczułym, a odbitki na papierze, można było regulować szumy, czyli ziarno ingerując w procesy chemiczne. Jednak wtedy ziarnistość dodawała uroku odbitkom fotograficznym. Współczesne ziarno, czyli szum na zdjęciach, polega na czym innym. Ogólnie rzecz biorąc, szum definiuje się jako nieprawidłowe piksele. Innymi słowy, szum składa się z pikseli, które niepoprawnie reprezentują kolor lub ekspozycję sceny, a objawia się jako przypadkowe, nieregularne plamki i ziarniste wzory na obrazie.

Szumy powstają podczas robienia zdjęć o długiej ekspozycji lub używania w aparacie wysokiego ustawienia ISO. Co znaczy wysokie ustawienie ISO? To zależy od modelu aparatu, ale w dzisiejszych czasach w większości aparatów można zauważyć powstawanie szumów w okolicach ISO 1600 lub 3200. W fotografii szum pojawia się na obrazie, gdy zwiększamy ustawienie ISO, tworząc ziarniste tekstury, które przeszkadzają w szczegółach obrazu, który mieliśmy nadzieję uchwycić. Podczas gdy zwiększenie czasu otwarcia migawki lub przysłony fizycznie pozwala na dotarcie większej ilości światła do czujnika aparatu (poprzez wydłużenie czasu ekspozycji czujnika na światło lub poszerzenie otworu w obiektywie, który wpuszcza światło), zwiększenie ISO zwiększa czułość czujnika na to światło. Niestety, zwiększenie czułości matrycy powoduje również zwiększenie szumów. Krótko mówiąc, im wyższe ustawienie ISO w aparacie, tym więcej szumu możemy mieć na zdjęciu.

Czy to oznacza, że nigdy nie powinieneś robić długich ekspozycji lub przekraczać ISO 100? Czasami możesz potrzebować – a nawet chcieć – użyć długich ekspozycji lub podnieść czułość ISO. Fotografowie krajobrazu, wydarzeń czy przyrody robią zdjęcia w słabym świetle przez cały czas, co wymaga długich czasów naświetlania lub wysokiej czułości ISO.

8 499,00 zł	Cena przed kodem
7 695,00 zł	Najniższa cena

Istnieją trzy główne rodzaje szumów, które zwykle pojawiają się na zdjęciach cyfrowych. Szum luminancji może być postrzegany jako nieregularność kontrastu na zdjęciach. W jaśniejszych obszarach obrazu szum luminancji jest widoczny jako ciemniejsze „ziarno”, natomiast w cieniach obrazu jako jaśniejsze „ziarno”. Szum koloru pojawia się na zdjęciach jako losowe, nieregularne kolorowe plamki na całym obrazie. Zarówno szum luminancji, jak i szum koloru są wynikiem wysokich wartości ISO podczas fotografowania.

Trzeci rodzaj szumu, gorące piksele, powstaje z powodu nagrzewania się matrycy aparatu i często jest też wynikiem stosowania długich czasów naświetlania. Gorące piksele są podobne do szumu kolorowego, ponieważ są wyświetlane jako kolorowe plamy, ale wydają się większe i bardziej oddalone niż w przypadku szumu kolorowego.

To najbardziej oczywista metoda. Fotografowie często ustawiają zbyt wysokie ISO, co prowadzi do złej jakości obrazu. W wielu najnowszych aparatach funkcja ISO będzie świetna. Nie powinieneś widzieć zbyt dużo szumu wkradającego się do twoich zdjęć, nawet do ISO 3200. Jednak nadal może być on widoczny przy wyższych wartościach ISO, takich jak ISO 6400, ISO 12800 i więcej.

Nie podnoś ISO bez potrzeby. Zamiast tego zwróć uwagę na ekspozycję i rozważ inne opcje przed wybraniem ISO 12800.

Oto kilka rzeczy, o których należy pomyśleć przed zwiększeniem ISO:

Otwórz przysłonę na najszersze ustawienie na przykład f/2,8,
Jeśli fotografujesz w słabym świetle, użyj statywu i zmniejsz czas otwarcia migawki,
Jeśli fotografujesz mniejszy obiekt, użyj lampy błyskowej.

Oczywiście, jeśli Twoje zdjęcia nadal są ciemne, będziesz musiał podnieść czułość ISO. W takiej sytuacji warto zrobić kilka zdjęć testowych, aby sprawdzić możliwości ISO aparatu i w którym momencie ustawienia ISO zaczynają naprawdę pogarszać jakość obrazu.

Większość aparatów oferuje funkcję o nazwie Redukcja szumów przy długiej ekspozycji, a jeśli robisz długie naświetlanie, dobrym pomysłem jest jej włączenie. Redukcja szumów przy długich ekspozycjach ma jednak poważną wadę: wymaga czasu, zwykle tak długo, jak pierwotna ekspozycja. Jeśli więc użyjesz 30-sekundowego czasu otwarcia migawki, aparatowi zajmie dodatkowe 30 sekund, aby pozbyć się szumu. A jeśli masz ustawiony czas naświetlania na godzinę, będziesz potrzebować kolejnej godziny, aby zredukować szumy, co jest dość irytujące.