Zdaniem eksperta
Współczesna fotografia, zarówno w wydaniu profesjonalnym, jak i amatorskim, korzysta z wielu metod poprawy jakości zdjęć. Jednym z największych wyzwań jest uchwycenie scen o szerokiej rozpiętości tonalnej. W tym pomaga tryb HDR w aparacie. Sprawdź, jak działa.
W artykule znajdziesz:
Czym jest HDR?
Skrót HDR pochodzi od angielskiego High Dynamic Range, czyli szeroki zakres dynamiczny. Jak już wspomnieliśmy, oznacza sposób rejestrowania obrazu, w którym zachowana jest większa ilość szczegółów w jasnych i ciemnych partiach kadru. W praktyce oznacza to, że scena o dużym kontraście – na przykład krajobraz z jasnym niebem i ciemnym pierwszym planem – jest uchwycona tak, by ani światła nie były przepalone, ani cienie zbyt mocno zgaszone. Wielu początkujących fotografów zastanawia się, co to HDR w aparacie i w jakich sytuacjach go używać. Dlatego też przygotowaliśmy ten poradnik.
Jak działa HDR w praktyce?
Podstawą działania trybu HDR w aparacie jest wykonanie kilku zdjęć tej samej sceny z różnymi wartościami ekspozycji – jedno naświetlone normalnie, jedno prześwietlone oraz jedno niedoświetlone. Następnie aparat lub telefon łączy je w jeden obraz, wybierając najlepiej naświetlone fragmenty z każdej wersji. W efekcie powstaje zdjęcie o większej rozpiętości tonalnej, które wygląda naturalnie, a jednocześnie zawiera więcej detali. Nowoczesne urządzenia wykonują ten proces automatycznie i bardzo szybko, dlatego użytkownik często nawet nie zauważa, że powstaje seria zdjęć.
W praktyce można samemu kontrolować szybkość migawki, aby dostosować ją do dynamiki sceny. Ze względu na konieczność połączenia kilku zdjęć w jedno w bardzo dynamicznych ujęciach, np. sylwetki postaci mogą być rozmazane. Warto podkreślić, że jest to technika szczególnie przydatna w fotografii krajobrazowej, architektonicznej czy miejskiej, gdzie różnice między jasnymi i ciemnymi partiami kadru są duże.
HDR w tradycyjnych aparatach fotograficznych
Choć tryb HDR kojarzy się głównie z fotografią mobilną, jest on obecny również w tradycyjnych aparatach cyfrowych – przede wszystkim w zaawansowanych kompaktach i bezlusterkowcach. W przypadku tych urządzeń proces HDR można przeprowadzić w pełni automatycznie – jeśli producent przewidział taki tryb – lub ręcznie, korzystając z funkcji autobracketingu ekspozycji. Aparat wykonuje wtedy serię ujęć, zazwyczaj trzech o różnych parametrach naświetlenia, a następnie łączy je w programie graficznym. Różnice w ekspozycji zdjęć można regulować, aby uzyskać jak najlepszy efekt.
Ta metoda daje większą kontrolę nad efektem końcowym, bo można samodzielnie zdecydować, które fragmenty zdjęcia mają być jaśniejsze, a które ciemniejsze. W aparatach z wyższej półki HDR w aparacie bywa bardziej rozbudowany niż w telefonach, oferuje możliwość zapisu w formacie RAW, co dodatkowo zwiększa elastyczność w postprodukcji. W praktyce jednak często sam pojedynczy plik RAW zawiera tyle informacji, że wystarczy on, aby uzyskać efekt zbliżony do HDR podczas późniejszej obróbki.
HDR w aparacie telefonu
W trakcie rozważań, co to HDR w aparacie, nie możemy nie wspomnieć o telefonach. W ich przypadku tryb HDR stał się standardem i często działa w tle, bez konieczności aktywowania go przez użytkownika. Smartfony, dzięki szybkim procesorom obrazu, potrafią w czasie rzeczywistym wykonywać i łączyć kilka zdjęć w jeden kadr. W nowoczesnych modelach wprowadzono nawet tryby oparte na działaniu sztucznej inteligencji, w których algorytmy analizują scenę, dobierają odpowiednie ustawienia i optymalizują kolory oraz kontrast korzystając ze sztucznej inteligencji. Dzięki temu nawet osoby, które nigdy nie interesowały się fotografią, mogą uzyskać zdjęcia o zbliżonej jakości do tych wykonanych przez doświadczonych fotografów.
Kiedy warto skorzystać z HDR w aparacie?
Ta technika najlepiej sprawdza się w sytuacjach, gdy scena ma duży kontrast – na przykład w fotografii krajobrazowej, przy fotografowaniu wnętrz z oknami, w których widać jasne światło dzienne, czy przy robieniu zdjęć pod słońce. W takich warunkach aparat bez HDR zwykle musi wybrać, czy prawidłowo naświetli jasne partie, czy ciemne. HDR pozwala połączyć oba efekty w jednym zdjęciu. Jednak nie zawsze warto go używać – na przykład w przypadku fotografii sportowej lub ujęć z szybko poruszającymi się obiektami może prowadzić do rozmycia obrazu, ponieważ proces łączenia kilku kadrów o różnej ekspozycji wymaga, aby wszystkie były identycznie skomponowane.
Warto więc pamiętać, że HDR w aparacie jest narzędziem, które najlepiej działa w statycznych scenach. Zaawansowane aparaty jak bezlusterkowce bardzo często maja funkcję optymalizacji zakresu dynamicznego, która także przy pojedynczym zdjęciu poprawia widoczność detali w cieniach i jasnych partiach. Może ona stanowić dobrą alternatywę dla HDR w aparacie podczas fotografowania bardziej dynamicznych scen.