Co to jest procesor? Za co odpowiada i jak działa?

Od początku, czyli co to jest procesor?

Procesor jest układem odpowiedzialnym za przetwarzanie procesów obsługiwanych przez komputer. Często nazywa się go skrótem CPU, który pochodzi od angielskiej nazwy podzespołu. Procesor odpowiada za wszystkie procesy – te wyjątkowo proste, jak i te skomplikowane. Nawet ruch kursora jest przetwarzany przez CPU. Nie tylko komputery wyposażane są w procesory. Znajdziesz je także w konsolach, tabletach czy smartfonach.

Budowa procesora przypomina spłaszczony prostopadłościan. Na jego spodzie umieszczane są piny służące do montażu podzespołu na płycie głównej. Poza skomplikowaną elektroniką, procesor składa się także z elementów odpowiedzialnych za chłodzenie. Najczęściej jest to wentylator oraz radiatory o specjalnej konstrukcji umożliwiającej odprowadzanie ciepła. Fabryczne chłodzenie powinno wystarczyć, ale jeśli myślisz o podkręcaniu procesora, warto zdecydować się na montaż dodatkowych podzespołów chłodzących. Mogą to być kolejne wentylatory lub system wodny.

Sprawdź rówież:

Jak ocenić czy procesor jest „dobry”?

Poszukując nowego komputera lub chcąc wymienić procesor na nowy, musisz wiedzieć, jak skutecznie szukać podzespołów o najlepszych parametrach. Jest kilka wartości, na które powinieneś zwrócić uwagę, aby wybrać dobrze. Dzięki naszym podpowiedziom dowiesz się, jak prawidłowo oceniać sprzęt. Zacznijmy od rdzeni.

Sprawdź również: Jak podkręcić procesor Intel i AMD?

Ilość rdzeni, a wydajność procesora

Rdzeń jest fizycznym elementem procesora, który jest odpowiedzialny za przetwarzanie procesów zachodzących w komputerze. Dzięki stosowaniu budowy wielordzeniowej możliwe jest zwiększanie wydajności sprzętu bez wzrostu zużycia energii niezbędnej do prawidłowej pracy urządzenia. Pierwsze procesory dwurdzeniowe zostały zaprezentowane na początku lat dwutysięcznych. Były niemałą rewolucją w branży IT i zapoczątkowały czas wzmożonego rozwoju CPU. Obecnie na próżno możesz szukać procesorów składających się dwóch rdzeni. Oferowane komputery stacjonarne i przenośne wykorzystują jeszcze bardziej rozbudowane CPU. Możesz wybierać pomiędzy procesorami z 4, 6, 8 a nawet 32 rdzeniami. Im ich więcej, tym wydajniej będzie pracował komputer. Jeśli wykorzystujesz sprzęt do obsługi rozbudowanych programów lub jesteś graczem – postaw na procesor z możliwie największą ilością rdzeni.

Sprawdź również: Rdzenie procesora - jaką liczbę rdzeni wybrać?


Taktowanie procesora – jakie jest optymalne? Taktowanie jest terminem dość powszechnym i na pewno o nim kiedyś słyszałeś. Możesz jednak nie wiedzieć do końca, co oznacza. Pod tym pojęciem kryje się ilość cykli wykonywanych przez procesor w trakcie jednej sekundy. Taktowanie podaje się w gigahercach (GHz). Jego wartość jest bardzo istotna. Jeden GHz oznacza, że procesor wykonuje aż miliard cykli na sekundę. Aktualnie przeciętny procesor zapewnia przeważnie taktowanie powyżej 2,5 gigaherca. To wartości naprawdę imponujące, jeśli weźmie się dodatkowo pod uwagę, że jeszcze kilkanaście lat temu wystarczyło używanie megaherców jako jednostek.

Taktowanie procesora – jakie jest optymalne?

Taktowanie jest terminem dość powszechnym i na pewno o nim kiedyś słyszałeś. Możesz jednak nie wiedzieć do końca, co oznacza. Pod tym pojęciem kryje się ilość cykli wykonywanych przez procesor w trakcie jednej sekundy. Taktowanie podaje się w gigahercach (GHz). Jego wartość jest bardzo istotna. Jeden GHz oznacza, że procesor wykonuje aż miliard cykli na sekundę. Aktualnie przeciętny procesor zapewnia przeważnie taktowanie powyżej 2,5 gigaherca. To wartości naprawdę imponujące, jeśli weźmie się dodatkowo pod uwagę, że jeszcze kilkanaście lat temu wystarczyło używanie megaherców jako jednostek.

Wybierając procesor powinieneś skupić się na modelach o możliwie najwyższym taktowaniu. Ale czy to wystarczy? Absolutnie nie. Musisz oceniać procesor wielowątkowo. Uwzględniaj częstotliwość taktowania, rdzenie oraz ilość pamięci podręcznej. Czasami procesor z większą ilością gigaherców może okazać się wolniejszy, bo miał słabsze pozostałe parametry. Mniejsza ilość rdzeni potrafi pogrążyć niejeden procesor pozornie wydający się szybszym.

Sprawdź również: Co to jest taktowanie procesora?

Ilość wątków procesora – ile powinno ich być i co to takiego?

Często obok opisu ilości rdzeni w procesorze pojawia się także informacja o jego wątkach. Co to oznacza dla użytkownika? Wątki są często nazywane wirtualnymi rdzeniami. Jeśli jakieś części rdzenia nie są wykorzystywane, mogą wykonywać inne wątki w tym czasie. Dzięki temu zwiększa się wydajność procesora. Każdy rdzeń może posiadać od 2 do nawet 8 wątków. Im ich więcej, tym lepiej. Procesor będzie sprawniej wykonywał stawiane przed nim cele.

Co daje procesor gamingowy?

Sprzęt gamingowy przeznaczony jest nie tylko do rozrywki. Może także sprawdzić się podczas specjalistycznej pracy projektowej lub montażowej. Procesor gamingowy gwarantuje najwyższą wydajność przy dużych obciążeniach. Ponad połowa modeli dostępnych w sklepie Media Expert to egzemplarze dedykowane graczom. Wyróżnia je duża ilość rdzeni i wątków, wysoka częstotliwość taktowania i w wielu przypadkach możliwość dalszego podkręcania.

Overclocking (przetaktowywanie) jest bardzo popularne wśród pasjonatów. Za pomocą zmian w konfiguracji fabrycznej umożliwiono zwiększenie wydajności sprzętu. Możliwe jest zwiększenie taktowania nawet o kilkanaście procent względem domyślnej wartości. Oczywiście trzeba przy tym zachować zdrowy rozsądek, aby nie doprowadzić do uszkodzenia procesora. Zakup procesora gamingowego to dobra inwestycja, która pozwoli wykrzesać z komputera maksimum jego możliwości.

Sprawdź również: Temperatura procesora - jak sprawdzić i jak chłodzić?

Procesor Intel czy AMD?

Skoro wiesz już, za co odpowiada procesor, to musisz teraz wybrać jednego z producentów. Nie jest to zadanie proste, bowiem obydwie firmy cieszą się dużym uznaniem na rynku i użytkownicy spierają się stale o wyższość jednej nad drugą. Jedynymi słusznymi kryteriami wyboru są parametry techniczne oraz Twój budżet. Sam wiesz najlepiej czego oczekujesz od komputera i ile chcesz przeznaczyć pieniędzy na zakup. Żeby łatwiej było Ci wybrać procesor, poniżej przedstawiamy występujące oznaczenia oraz charakteryzujemy pokrótce poszczególne serie CPU.

Sprawdź również:

Oznaczenia Intel i AMD

Zakup procesora będzie prostszy, jeśli poznasz wszystkie występujące oznaczenia oraz charakterystykę rodzin podzespołów, które są dostępne w ofercie. W tym poradniku skupimy się przede wszystkim na tych modelach, które możesz znaleźć w naszym sklepie internetowym. Zacznijmy od procesorów Intel. Producent dostarcza podzespoły dzielące się na cztery rodziny:

Pierwsza grupa jest przeznaczona głównie do użytku domowego i biurowego. Zazwyczaj są to procesory dwu- i czterordzeniowe. Dla nieco bardziej wymagających użytkowników przewidziano grupę i5. Możesz w niej znaleźć modele o lepszym taktowaniu i większej ilości rdzeni oraz wątków. Komputer z takim procesorem poradzi sobie lepiej z obsługą skomplikowanego oprogramowania i nie będzie problemu z wydajnością podczas rozgrywki w mniej rozbudowane gry.

Rodzinami polecanymi dla graczy i osób pracujących na przykład przy obróbce filmów są Intel Core i7 oraz i9. Szczególną uwagę przykuwają procesory z tej drugiej grupy. Choć ich zakup wiąże się z dużym wydatkiem, to oferują one wydajność nieporównywalnie wyższą w stosunku do pozostałych CPU. Nie możesz jednak oceniać procesora tylko ze względu na przyporządkowanie do danej rodziny.


Duże znaczenie odgrywa także generacja układu. Jest podana zawsze jako pierwsza cyfra po nazwie grupy. Jeśli procesor posiada symbol i5-10400F, to mamy do czynienia z dziesiątą generacją. Druga cyfra (w tym wypadku 4) informuje o numerze serii. Trzecia definiuje wydajność, a czwarta określa standard zapotrzebowania energetycznego według skali producenta. Znaczenie mają także litery pojawiające się po numerach symbolu. Najważniejsze z nich oznaczają: K – procesory z odblokowanym mnożnikiem; Q – modele z dużą ilością rdzeni; X – procesory o bardzo wysokiej wydajności; U – modele o bardzo niskim poborze energii elektrycznej; G – procesory ze zintegrowaną kartą graficzną; HQ – modele ze zintegrowanym układem graficznym gwarantującym wysoką jakość obrazu.

Duże znaczenie odgrywa także generacja układu. Jest podana zawsze jako pierwsza cyfra po nazwie grupy. Jeśli procesor posiada symbol i5-10400F, to mamy do czynienia z dziesiątą generacją. Druga cyfra (w tym wypadku 4) informuje o numerze serii. Trzecia definiuje wydajność, a czwarta określa standard zapotrzebowania energetycznego według skali producenta.

Znaczenie mają także litery pojawiające się po numerach symbolu. Najważniejsze z nich oznaczają:

K – procesory z odblokowanym mnożnikiem;
Q – modele z dużą ilością rdzeni;
X – procesory o bardzo wysokiej wydajności;
U – modele o bardzo niskim poborze energii elektrycznej;
G – procesory ze zintegrowaną kartą graficzną;
HQ – modele ze zintegrowanym układem graficznym gwarantującym wysoką jakość obrazu.

W przypadku podzespołów AMD sytuacja wygląda bardzo podobnie. Zacznijmy od zaprezentowania dostępnych rodzin procesorów:

Pierwsza wymieniona powyżej rodzina odchodzi powoli do lamusa, chociaż można ją nadal spotkać w budżetowych laptopach i komputerach stacjonarnych. Jest dedykowana do użytku domowego i biurowego. Granie będzie oczywiście możliwe, ale raczej w starsze tytuły. Są to procesory wyposażone w maksymalnie dwa rdzenie. Częstotliwość taktowania nie wypada najgorzej, bo może sięgać nawet 3,5 GHz. Odpowiednikiem Core i3 są procesory z rodziny Ryzen 3. Graczom polecane są modele z grupy Ryzen 5. Wyposażane są nawet w sześć rdzeni, co przekłada się na zadowalającą pracę. Najmocniejszy procesor Ryzen 5 oferuje taktowanie sięgające 4,4 GHz. Większość użytkowników będzie zadowolona z oferowanych parametrów.

Osobom poważnie podchodzącym do gamingu polecamy szukać procesora z rodziny Ryzen 7. Możesz liczyć na wsparcie ośmiu rdzeni, szesnastu wątków i częstotliwość taktowania sięgającą 3,9 gigaherca. Jeśli to dla Ciebie zbyt mało, celuj w układy Ryzen 9. Procesory z tej grupy dysponują nawet 16 rdzeniami. To nieprawdopodobne, biorąc pod uwagę, że kilkanaście lat temu szczytem technologicznym były dwa rdzenie. Marzeniem każdego komputerowego pasjonata jest procesor AMD Ryzen Threadripper. Modele należące do tej rodziny gwarantują osiągi, których nie jest w stanie zagwarantować żaden inny CPU. Odczytywanie danych z symbolu procesora AMD wygląda bardzo podobnie, jak w przypadku produktów Intela. Model Ryzen 7 5800X to zatem układ piątej generacji, o czym informuje pierwsza cyfra po nazwie rodziny. Kolejne liczby oznaczają wydajność CPU. Im wyższa wartość, tym szybszy jest procesor. Przy nazwach podzespołów często spotkać można również litery. Co oznaczają?

U – procesory o przeznaczeniu mobilnym;
X – modele o podwyższonej częstotliwości taktowania;
G – procesory ze zintegrowaną kartą graficzną;
PRO – profesjonalne CPU;
GE – procesory energooszczędne z kartą graficzną zintegrowaną.

Z naszego poradnika dowiedziałeś się między innymi co to jest procesor. Wyjaśniliśmy najważniejsze kryteria wyboru CPU. Wiesz także co robi procesor, jak działa i jak oceniać jego wydajność. Teraz pozostaje nam zaprosić Cię do zapoznania się z ofertą dostępną w naszym sklepie internetowym.

Powrót