Dlaczego ciśnieniomierz dopompowuje?

Poradniki Eksperta

Mierzyć ciśnienie w domu może i powinien każdy z nas, zwłaszcza, gdy przekroczył 55 rok życia, choruje przewlekle, np. na nerki, cukrzycę, czy serce. W zasadzie nie trzeba nawet chorować, by mierzyć sobie ciśnienie, ponieważ każdy powinien to robić, dla własnej świadomości swojego organizmu. Nowoczesne urządzenia, tak naprawdę robią to za nas, albo dla nas, gdyż większość z nich jest półautomatycznych. Wystarczy bowiem spełniać określone wymogi, by dokonać prawidłowego pomiaru. Zakładamy zatem mankiet ciśnieniomierza na rękę, najlepiej lewą, przyciskamy guzik lub wskazane miejsce na ekranie i mankiet pompuje sam, by dokonać właściwego pomiaru. W starszych modelach, służyła do tego specjalna pompka, która napełniała mankiet powietrzem. Jeśli zaś powstaje pytanie, dlaczego ciśnieniomierz dopompowuje, to znaczy, że nie może z jakiegoś powodu wykonać pomiaru od razu. Postaramy się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak się dzieje zakładając, że mówimy o ciśnieniomierzu naramiennym, jako o uniwersalnym, z którego korzystać może każdy.

Zacznijmy od tego, że powodów może być kilka i nie zawsze leżą one po stronie urządzenia. Możemy być, np. bardzo zmęczeni, wyczerpani, mieć początki zaburzeń krążenia, albo też jesteśmy zbyt otyli. W takich sytuacjach, ciśnieniomierz będzie dopompowywał powietrze, aż znajdzie odpowiednie miejsce i wartość. Jeśli mamy wątpliwości, można najpierw za pomocą dwóch palców drugiej ręki, wyczuć na tej, na której zamierzamy mierzyć ciśnienie, miejsce pulsowania i tam założyć mankiet.

Na pomiar ciśnienia tętniczego mogą mieć wpływ warunki, jakie akurat wokół nas panują. Dlatego też, zwłaszcza gdy lekarz zaleci nam regularne mierzenie, należy robić to mniej więcej zawsze (o ile to możliwe) o tej samej porze, jak również w tym samym miejscu. Nie powinno się przy tym, a pomiar trwa zaledwie kilka minut z przygotowaniem włącznie, nic jeść, ani pić. Nie należy również palić papierosów. Na pewno nie jest wskazane, robienie żadnych pomiarów po wysiłku fizycznym, ani w czasie gorączki, czy jakiegokolwiek bólu. Zdenerwowanie oraz pośpiech, podczas takiego zabiegu nawet we własnym domu, są absolutnie niewskazane. Znawcy tematu zalecają, żeby wręcz odczekać około pół godziny, a w tym czasie się wyciszyć i uspokoić. Dopiero wtedy można przystąpić do mierzenia. W przeciwnym razie, pomiar może być utrudniony, albo nie oddawać stanu faktycznego.

Jeśli zastanawiamy się, dlaczego ciśnieniomierz dopompowuje, to musimy sobie od razu zadać pytanie, co robimy nie tak, podczas mierzenia ciśnienia. Być może wadliwie zakładamy tzw. mankiet, jest on zbyt długi, albo za krótki. Powinniśmy zakładać go tak, jak to podaje instrukcja. Czasem jest to też pokazane, za pomocą rysunku. Mankiet nie powinien być zbyt mały, bo wtedy pomiar ciśnienia może okazać się błędny. Ręka, na której mamy zamiar mierzyć ciśnienie (zależnie od tego, czy jesteśmy prawo czy leworęczni), powinna leżeć prosto, a palce powinny być zgięte w naturalny sposób, ale nie zaciśnięte. Jeśli teraz dobrze dopasujemy mankiet i umieścimy go we właściwym miejscu (tak by jego dolna krawędź była na wysokości 2-3 cm od zgięcia przy stawie łokciowym), ciśnienie powinno być zmierzone właściwie.

Dopompowywanie mankietu (najczęściej dzieje się to automatycznie), spowodowane może być tym, że urządzenie nie może dokładnie wykonać pomiaru. Nie zawsze wiąże się to z uszkodzeniem ciśnieniomierza. Mankiet może się okazać zwyczajnie nieszczelny, zwłaszcza, gdy używamy urządzenia regularnie, w dodatku od kilku lat. Inna kwestia, wiąże się z wadliwym założeniem mankietu. Stąd może się barć dodatkowe pompowanie. Bywają również sytuacje, w których mankiet się po prostu odczepia od ekranu, z którym jest podłączony rurką, a takie modele nadal znajdują się w sprzedaży.

Przyjęte zostało, że prawidłowe ciśnienie wynosi 120-129 (tzw. ciśnienie skurczowe) na 80-84 mmHg (tzw. ciśnienie rozkurczowe), zaś wysokie prawidłowe to 130-139 na 85-89 mmHg. Tyle mówi medycyna. Tymczasem ciśnieniomierze, pompują zwykle powietrze do górnej granicy ok. 200 (aż będzie wyraźnie wyczuwalne pulsowanie), a potem wręcz czujemy, że spada i kiedy nie uda się tej granicy osiągnąć, ciśnieniomierz sam może jeszcze dopompować, „by złapać” właściwy pomiar. Nie powinno nas to niepokoić, gdyż można się z tym spotkać dość często, w sytuacji, w której nie można zmierzyć ciśnienia dokładnie. Nawet lekarze, używający urządzeń tzw. osłuchowych z pompką, często muszą dopompować pacjentom powietrze do mankietu, nim przyłożą stetoskop. Trzeba zatem stwierdzić, że ciśnieniomierz dopompowuje powietrze, aby pokazać na ekranie właściwy wynik. Nie da się jednak wykluczyć, że dopompowuje je zbyt często, a to może świadczyć o jakichś nieprawidłowościach.

Ciśnieniomierze wskażą odpowiednie pomiary i unikniemy zbyt częstego dopompowywania powietrza przez urządzenie, co nie jest zbytnio przyjemne, jeśli będziemy przestrzegali kilku prostych, ale istotnych zasad:

Trzeba pamiętać, żeby baterie były wymieniane na nowe, jeśli tylko zajdzie taka potrzeba – w niektórych instrukcjach znajdziemy wskazówki, w jaki sposób i jak często należy to robić, w zależności od częstotliwości użycia ciśnieniomierza;
Za każdym razem przed użyciem, należy sprawdzić, czy wszystkie części są odpowiednio połączone (chodzi przede wszystkim o mankiet oraz ekran);
Przed każdym mierzeniem trzeba odpocząć i się wyciszyć;
Zasze należy mierzyć ciśnienie w podobnych warunkach i w miarę możliwości w tym samym miejscu;
Mierzenie dobrze jest przeprowadzać wygodnie siedząc;
Mankiet należy założyć zgodnie z zaleceniami, a rękę położyć swobodnie wyprostowaną;
Po założeniu mankietu, dobrze jest chwile (około 15 minut) spokojnie odczekać;
Jeśli cokolwiek trzeba poprawić, należy zrobić to ręką, na której nie ma mankietu;
Teraz dopiero trzeba zmierzyć ciśnienie krwi, a otrzymany wynik zapisać w zeszycie z datą i godziną;
Dobrze jest porównać wyniki z kilku ostatnich dni;
W razie wykrycia nieprawidłowości, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym (pierwszego kontaktu), a on zdecyduje, czy niezbędne są dalsze badania i na pewno sam zmierzy nam ciśnienie.