Rozmiar opon rowerowych – jak je czytać oraz dobrać?

Poradniki Eksperta

Co jakiś czas przychodzi pora na zmianę opon w rowerze. Ci, którzy dużo jeżdżą na rowerze, zmieniają je dosyć często i nie mają problemu z wybraniem kolejnych opon. Są też jednak osoby jeżdżące weekendowo, które robią to od święta i nie wiedzą nawet za bardzo, gdzie zobaczyć rozmiar swojej opony, aby kupić w tym samym rozmiarze nową. Opony rowerowe zmieniamy nie tylko wtedy, gdy obecne się zużyją. Zmiana opon jest też dobrym pretekstem do modernizacji swojego roweru.

Do sprzedaży rowery często wystawione są tylko z podstawowym modelem opon. Ich zmianę można wykorzystać do kupienia lepszego modelu, bardziej dopasowanego do naszych potrzeb i dróg, po których się poruszamy. Chociaż to tylko kawałek gumy, opona oponie nie jest równa. To jedyny kontakt naszego roweru z nawierzchnią. Opona odpowiada za dobrą przyczepność podczas ruszania i pokonywania zakrętów, a także podczas hamowania. O ile na suchym asfalcie praktycznie każda będzie miała dobrą przyczepność, to na mokrym lub na takim, na którym znajduje się rozsypany piach, możemy odczuć znaczną różnicę.

Wśród polskich rowerzystów zdecydowanie najlepiej przyjął się system francuski. Najpopularniejszymi rozmiarami opon rowerowych są:

84,99 zł	Cena przed obniżką
84,99 zł	Najniższa cena

Opony terenowe to zupełnie inna bajka, jedne lepiej sprawdzają się na utwardzonych nawierzchniach, inne w piachu, kamieniach, a jeszcze inne w błocie. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie dobranie opony do warunków, w jakich najczęściej jeździmy. Nawet jeżeli naszym ulubionym rowerem jest rower górski, wyposażony w grube opony z agresywnym bieżnikiem, przeznaczonymi do jazdy w trudnym terenie, a na co dzień poruszamy się nim wyłącznie po mieście, to warto byłoby je zamienić na węższe z delikatnym bieżnikiem, przeznaczonym do jazdy po utwardzonych nawierzchniach. Po zmianie rower lżej będzie się toczył, łatwiej go będzie wprawić w ruch, nie będzie tak szybko wytrącał prędkości, opona mniej się będzie zużywała, a nam będzie się lżej pedałowało.

Odwrotną sytuacją jest, gdy posiadamy rower miejski lub trekkingowy, wyposażony w opony do jazdy po utwardzonych drogach, a mieszkamy za miastem, gdzie do domu musimy dojechać po polnych, piaszczystych drogach. Wówczas oponę szosową możemy zamienić na oponę trochę szerszą, posiadającą delikatny bieżnik na środku, natomiast po bokach bardziej agresywny. Opona taka podczas jazdy po drogach utwardzonych lekko się toczy, wykorzystując środkową część, a po zjechaniu w piach o przyczepność dbają boki opon, na których są grubsze klocki bieżnika.

Aby jednak zamienić posiadane opony na te bardziej dopasowane do naszych potrzeb, musimy wiedzieć, jakie nam są potrzebne rozmiary opon rowerowych.

Odczytanie rozmiaru opony wydaje się nie być trudnym zadaniem. Problem pojawia się z powodu występowania kilku standardów oznaczania rozmiaru opony i to często kilka tych standardów opisu znajdziemy na oponie. Obecnie najbardziej popularnym jest system ETRTO. Jest to skrót od European Tyre and Rim Technical Organisation. Obowiązuje on od lat 60-tych ubiegłego wieku, kiedy z wspólnej inicjatywy firm oponiarskich Europy Zachodniej, ujednolicono system opisywania rozmiarów opon rowerowych. W efekcie tych działań powstał międzynarodowy standard dla opon rowerowych, który objął także rodzaje wentyli rowerowych. Zatem, jeśli chodzi o rozmiary opon rowerowych, tabela ta zawiera dokładnie to, czego będziesz potrzebować. Obecnie jest to najczęściej spotykany standard, a składa się on z dwóch liczb, oddzielonych myślnikiem. Jest to standard metryczny, więc rozmiar określany jest w milimetrach. Pierwsza liczba, zazwyczaj trzycyfrowa, oznacza średnicę wewnętrzną opony lub zewnętrzną felgi. Druga wskazuje szerokość opony. Na przykład zapis 622-40 informuje o średnicy wewnętrznej opony, równej 622 mm i rozpiętości zewnętrznej 40 mm. Takie oznaczenie najczęściej znajdziemy w rowerach trekkingowych, crossowych lub gravelach.
W świecie rowerowym obowiązują jeszcze dwa starsze standardy oznaczania opon. Angielski, w którym rozmiar opony prezentowany jest w calach oraz francuski. W standardzie angielskim, pierwsza liczba prezentuje średnicę opony na zewnątrz, natomiast druga szerokość. Aby sprawdzić, czy wszystko zgadza się z system metrycznym ETRTO, wystarczy przeliczyć cm na cale, czyli pomnożyć te liczby przez 2,54 i uzyskamy dane w centymetrach i jeszcze razy 10, aby uzyskać rozmiar w milimetrach. Na przykład 27 cali – ile to centymetrów, a ile milimetrów? 27 x 2,54 = 68,5 centymetrów, jeżeli z kolei wynik 68,5 pomnożymy przez 10, otrzymamy 685 – wartość w milimetrach. Większość rowerzystów używa tego standardu, gdyż wydaje się on być bardziej czytelny i łatwiejszy do zapamiętania, gdyż wysokość opony podawana jest w okrągłych, dwucyfrowych liczbach: 20, 24, 26 i 29 cali.
Kolejny to system francuski, który jest niestety bardziej skomplikowany, ale jednocześnie dużo dokładniejszy. System francuski, to również system metryczny. Ta metoda oznaczenia opon rowerowych, złożona jest z trzech elementów. Składają się na nie dwie liczby i litera. Przykładowe oznaczanie wygląda następująco 700 x 40C. Pierwsza liczba, to wymiar zewnętrznej średnicy opony w mm, natomiast druga liczba to szerokość opony. Litera z kolei doprecyzowuje szerokość opony, a dokładniej: oznacza średnicę wewnętrzną.

Porównując rozmiary opon rowerowych zawiera to, czego potrzebujemy – ale gdzie znaleźć oznaczenie na samej oponie? Na bocznej ściance każdego ogumienia znajdziemy cyfry, które pozwolą poznać rozmiar opon rowerowych. Większość opon, gdy się dobrze przyjrzymy, będzie miała podany rozmiar we wszystkich trzech standardach.

ETRTO to trzy cyfry, myślnik i dwie cyfry;
system angielski to dwie cyfry, znak mnożenia „x” i liczba z wartością po przecinku,
system francuski to trzy cyfry oddzielone myślnikiem i dwie cyfry zakończone literką.

Gdy w naszym rowerze będziemy mieli bardzo stare opony, problemem może okazać się odczytanie rozmiaru, ponieważ może być starty lub opona tak sparciała, że odczytanie rozmiaru może być kłopotliwe. Z samą średnicą opony nie będzie problemu, ponieważ każdy, kto chociaż trochę ma do czynienia z rowerami, więc tym bardziej serwisant, bez problemu określi rozmiar opony „na oko”. W rowerach dla dorosłych będą to rozmiary: 26 cali (według systemu ETRTO 559 mm) lub 28 cali (622 mm). Jeśli jednak będziemy chcieli sami odkładnie określić rozmiar, wystarczy po prostu miarka i zmierzenie średnicy wewnętrznej koła samemu. Z pomocą przyjdzie też kalkulator opon dostępny online w niejednej wersji.

Jakiś czas temu popularne stały się rowery górskie z oponami 29 cali. Wydawać by się mogło, że to zupełnie nowy rozmiar opon i kół. W rzeczywistości rozmiar opon mamy nowy, ale obręcze zastosowane do budowy kół z tymi oponami to tej samej średnicy obręcze, które spotkamy w rowerach szosowych i trekkingowych. Ich średnica to według standardu ETRTO 622 mm. A więc opony o rozmiarze 700 x 45C w przypadku szosówek, 29 x 2,15 w przypadku roweru górskiego oraz 28 x 1,40 w przypadku roweru miejskiego lub trekkingowego, założymy na tej samej średnicy obręcz. Oczywiście z innych względów, zamiennie tych opon nie założymy. Szczególnie opony z roweru górskiego, która jest szeroka – dwa razy szersza od tej stosowanej w rowerze miejskim i nawet 3 razy szersza od tej stosowanej w rowerze szosowym. Tu na ich zastosowanie nie pozwoli budowa roweru, bowiem problemem może okazać się brak miejsca wyznaczonego przez ramę i widelec. Nie pomieści ona ani po wysokości, ani po szerokości tak szerokiej i wysokiej opony. Jedną sprawą jest rzeczywiste miejsce a innym standardowe rozmiary opon rowerowych.

Problem tego typu został rozwiązany w niektórych jednośladach tj. popularnych w ostatnim czasie rowerów typu gravel. Pojazdy te zostały utworzone na bazie szosówki i przystosowane do jazdy na drogach szutrowych i polnych. Standardowo, rowery te, analogicznie jak szosowe, mają wąskie koła o średnicy 28 cali, tylko z bardziej agresywnym bieżnikiem. Zazwyczaj najszersze opony, jakie da się założyć do graveli, mają rozmiar 622-42, co jest odpowiednikiem opon w rowerze crossowym czy trekkingowym 28x1,6 cala. Jeśli chcemy więcej pojeździć po drogach, na których więcej jest piasku i dużo wybojów, lepiej sprawdziłyby się opony jeszcze szersze, które nie tylko łatwiej pokonają tego typu trasy, ale też zapewnią większy komfort, dzięki większemu balonowi opony.

Dlatego rowery tego typu posiadają ramy ze specjalnie wymodelowanymi widełkami na wysokości opony, dzięki czemu możemy w nich zmieścić tam szersze opony. Wówczas możemy zainstalować opony o średnicy 27,5 cala, ale obręcz, na którą się ją zakłada, ma mniejszą średnicę – według standardu ETRTO 584 mm zamiast 622 mm. Obręcz o mniejszej średnicy pozwala na użycie większych opon, co przekłada się na jazdę z niższym ciśnieniem w oponach, co z kolei zapewnia lepsza przyczepność oraz lepszą amortyzację i większy komfort jazdy.

1 899,99 zł	Cena przed obniżką
1 599,99 zł	Najniższa cena

Montaż zarówno zbyt wąskiej, jak i zbyt szerokiej opony w stosunku do wymiarów obręczy koła, może skutkować obniżeniem właściwości jezdnych, a w skrajnych sytuacjach – doprowadzić do zsunięcia opony z obręczy i niebezpiecznej sytuacji na drodze. Warto wówczas, gdy zdecydowaliśmy się na zmianę na szersza oponę niż dotychczas mieliśmy, przed zakupem nowej opony sprawdzić zakresy kompatybilności konkretnego modelu koła albo sięgnąć po tabelkę z zaleceniami ETRTO. Znaczne wykroczenie poza zlecaną szerokość rozpoznamy gołym okiem, ponieważ opona przybiera wówczas charakterystyczny, spłaszczony kształt.

Opona dopasowana wyłącznie pod względem średnicy, a źle dopasowana rozmiarem do wewnętrznej szerokości obręczy, może być niebezpieczna podczas jazdy.

Inaczej wygląda sytuacja, gdy na szeroką obręcz zamontujemy zbyt wąską oponę. Problemem może być już samo założenie takiego ogumienia, a gdy już się to uda, opona będzie mocno napięta. Jazda na tak założonej gumie doprowadzi to szybszego jej starcia na bokach, częstszego przebijania opony, a w następstwie – szybszego jej zużycia. W tym przypadku, pomocna będzie w ustaleniu, również jakie minimalne i maksymalne możemy zastosować rozmiary opon rowerowych.

Wybierając rozmiary opon rowerowych do komfortowej i bezpiecznej jazdy należy zwrócić uwagę na inne symbole wskazane bezpośrednio na ogumieniu. Na oponach rowerowych wśród oznaczeń znajdziemy nie tylko rozmiar. Znajdziemy dużo więcej informacji a wśród nich będzie informacja o maksymalnym i minimalnym ciśnieniu w oponach, z jakim powinna być używana bezpiecznie dana opona. Wartości wyrażana jest w barach i PSI (1 bar to ok. 14,5 PSI). Tu dużo zależy od przeznaczenia opony. Nie da się ogólnie podać informacji, jakie ciśnienie w oponach rowerowych 28 cali powinno się znajdować. Zupełnie inne wartości znajdziemy na oponie przeznaczonej do roweru szosowego, gdzie będzie oscylowało wokół 8-10 barów (115-145 psi) a inne w przypadku roweru trekkingowego, gdzie będzie przyjmowało wartość w przedziale 2,0-7,5 barów (30-110 psi).

Producenci opon informują także o kierunku montażu opony. Oznaczany jest on zazwyczaj strzałką i napisem „Rotation”. Dzięki strzałce wiadomo którą stroną zamontować oponę „do przodu” podczas zakładania jej na koło. Oprócz tego może znaleźć się informacja o gęstości opony, którą oznacza się symbolem TPI. Mówi ona o ilość nitek na cal kwadratowy mierzona. Ponadto na oponie mogą być inne symbole, dzięki którym możesz się dowiedzieć o zastosowanych technologiach takich jak np. wkładka antyprzebiciowa.