Co to jest ISO w aparacie?

Zacznijmy od początku. Błona fotograficzna, film, a obecnie matryca w aparacie cyfrowym, pokryta jest materiałem światłoczułym, dzięki czemu możliwa jest rejestracja obrazu. Parametr nazywany ISO, to po prostu wartość czułości na światło, jaką reprezentuje dany nośnik. Wartość ta, jest od dawna ustandaryzowana przez organizację International Standards Organization i od niej pochodzi jej nazwa. Użytkownicy aparatów analogowych, z pewnością pamiętają skróty ASA czy DIN, oznaczające to samo, tyle że używane odpowiednio przez American Standard Association i Deutsches Institut für Normung. Dla filmów, czułość w jednostkach ASA zmienna jest w skali liniowej – dwukrotna zmiana wartości ASA, odpowiada zmianie EV o 1, natomiast w skali DIN – zmiana czułości o 3°, odpowiada zmianie EV o 1, ponieważ jest to skala logarytmiczna. Czułość filmu mierzona w skali liniowej, oznaczona jako 100 ASA, jest dwa razy mniejsza od filmu 200 ASA. Z kolei w skali logarytmicznej, film oznaczony jako 21 DIN, jest dwa razy bardziej czuły, niż film 18 DIN. System ISO łączy oba standardy i czułość kliszy. W związku z tym, podaje się w formacie ASA/DIN, na przykład 50/18, 100/21, 200/24, 400/27, 1600/33. W praktyce, używa się jedynie pierwszego członu oznaczenia, pomijając wartość DIN.

Co to jest ISO w aparacie cyfrowym?

W aparatach cyfrowych matryce mierzą światło liniowo, przy czym różnego rodzaju matryce, różnie reagują na padające nań fotony. Dlatego producenci aparatów tak kalibrują matryce, aby jak najlepiej odpowiadały temu, co zarejestrowałby film fotograficzny, a czułość wyrażają w systemie ISO. Wartość ISO matrycy kompaktowego aparatu cyfrowego, zazwyczaj rozpoczyna się od 50 do 400, w lustrzankach cyfrowych i w bezlusterkowcach, to z reguły wartości: 100, 200, 400, 800 i 1600. Im wyższej klasy aparat, tym większy zakres czułości matrycy, dochodzący do 204800 rozszerzonej wartości ISO. Niektóre profesjonalne aparaty, dysponują funkcją rozszerzania ISO do wartości rzędu 1640000.

Co to jest ISO w aparacie – jaką wartość ustawić?

Aparat cyfrowy daje szerokie możliwości użytkownikowi. Dobranie wartości ISO w zależności od warunków oświetleniowych, można powierzyć automatyce aparatu. W takiej sytuacji, zwykle aparat wpuści na matrycę tyle światła, ile jest niezbędne do uzyskania prawidłowo naświetlonego zdjęcia. Taka sytuacja niewątpliwie jest wygodna, zwłaszcza dla początkujących fotoamatorów, ale niesie ze sobą pewne konsekwencje. W wielu sytuacjach tryb Auto pozwala uzyskać lepszą jakość fotografii, jednakże często dochodzi do wybrania zbyt wysokich czułości. Jednym ze skutków zastosowania zbyt wysokiej czułości ISO, jest pojawienie się cyfrowego ziarna, czyli szumów.

 Można oczywiście starać się je usunąć w późniejszej pracy nad zdjęciem, ale zdecydowanie lepiej jest ustrzec się takich błędów. Świadome zmiany wartości ISO, mogą przyczynić się do uzyskania perfekcyjnych zdjęć. Wysoka czułość, ma szerokie zastosowanie przy fotografowaniu ruchu. Uchwycenie dynamiki wymaga zastosowania możliwie najkrótszego czasu naświetlania, aby zdjęcie nie było rozmazane, a przy niskiej czułości matrycy, obraz byłby bardzo ciemny. Większa czułość matrycy, to mniejsze zapotrzebowanie na światło — można więc zmniejszyć otwór przesłony lub skrócić czas migawki, co umożliwia zamrożenie ruchu. Małe czułości ISO, charakteryzują się lepszą jakością zdjęć i wierniejszym oddaniem kolorów.

Co to jest ISO w aparacie – przysłona i czas

Na jakość zdjęć wpływa wiele czynników — dwa z nich — przysłona i czas otwarcia migawki — wpływają na ilość światła, wpadającego do aparatu i docierającego do matrycy. Natomiast czułość ISO, określa ilość światła potrzebną do uzyskania prawidłowej ekspozycji. Przysłona to mechanizm znajdujący się w samym obiektywie, bądź tuż za nim, który steruje ilością światła przechodzącego przez obiektyw. Ustawienia przysłony powszechnie nazywa się liczbami f. Tworzą one określony ciąg: f/1,8, f/3,5, f/5,6, f/8, f/11 i tak dalej. Mniejsze wartości f, odpowiadają szerszemu otwarciu przysłony i większej ilości światła przepuszczanej przez obiektyw. Większe wartości f, oznaczają mniejszy otwór przysłony i mniej światła przechodzącego przez obiektyw.

O ilości światła docierającego do aparatu, decyduje również czas otwarcia migawki. Im jest on dłuższy, tym więcej światła padnie na matrycę. Przy krótszych czasach otwarcia migawki, do aparatu dostanie się mniej światła. W tym miejscu jest pole działania czułości ISO. Przy większej wartości ISO, dla uzyskania prawidłowej ekspozycji, potrzeba mniejszej ilości światła. Mniejsza wartość ISO obniża czułość i zwiększa ilość światła, potrzebną do zapewnienia prawidłowej ekspozycji. W dobrze oświetlonych miejscach, należy zatem używać mniejszych czułości ISO (do 200). Przy fotografowaniu w słabym oświetleniu, zalecany jest wybór większej wartości ISO (od 400 wzwyż). Zwiększenie czułości ISO, może być także potrzebne przy zdjęciach z małym otworem przysłony lub krótkim czasem migawki, ponieważ zmniejszenie otworu przysłony i skrócenie czasu otwarcia migawki, ograniczają ilość światła docierającego do przetwornika obrazu.

Co to jest ISO w aparacie – podsumowanie

Jest kilka prostych zależności, o których warto pamiętać. Im niższa wartość ISO, tym lepsza jakość zdjęcia, ale im wyższe ISO, tym więcej szumu na zdjęciu. Im więcej światła w otoczeniu, tym ustawiamy niższą wartość ISO. Zdjęcia w ruchu potrzebują większej wartości ISO, aby móc zmniejszyć czas naświetlania. Lampa błyskowa lub lampy w studio, pozwalają na zmniejszenie ISO, a przy zdjęciach w ciemnym pomieszczeniu bez lampy, należy ISO zwiększyć. Dwukrotne zwiększenie wartości ISO, pozwala na zastosowanie czasu ekspozycji krótszego o połowę. Zdjęcia z długim czasem naświetlania, wymagają jak najniższego ISO, aby nie prześwietlić zdjęcia. Podczas fotografowania krajobrazu, zabytków, obiektów statycznych, używaj aparatu na statywie – możesz wtedy wydłużyć czas naświetlania i zmniejszyć wartość ISO, co w efekcie da zdjęcia bez szumów i z wiernym oddaniem kolorystyki.