FPS – co to takiego? | Poradnik Media Expert

Poradniki Eksperta

Każdy wymagający gracz oraz miłośnik kina prędzej czy później spotka się z takim pojęciem jak FPS. Co to oznacza? Tłumacząc najprościej – jest to miara płynności wyświetlania ruchomych obrazów, a więc głównie gier oraz filmów. Dosłownie FPS, czyli „frames per second” to liczba klatek wyświetlanych w trakcie sekundy. Im jest ona większa, tym animacja jest bardziej płynna, choć w niektórych wypadkach nie jest to pożądane. Pojęcie to ma swoje źródło w branży filmowej. Warto przyjrzeć się, jaka stoi za nim historia. Czasem zamiast określenia FPS stosuje się takie pojęcie jak klatkaż. Zazwyczaj jednak odnosi się ono do materiałów wideo i jest używane przez profesjonalistów.

Jak już wspomnieliśmy, wraz z pojawieniem się filmu ukuto takie określenie jak FPS, które informuje o płynności materiału. Jak bowiem wiadomo – wideo to nic innego, jak zarejestrowane statyczne obrazy, które są po prostu odtwarzane z dużą prędkością. Ewentualnie w przypadku gier komputerowych animacja jest renderowana w czasie rzeczywistym. Dla filmu kinowego za typową wartość FPS przyjmuje się 24 kl./s. Branża uznała, że wideo o takich parametrach jest wystarczająco płynne dla większości widzów. Przypadki stosowania większego klatkażu są sporadyczne. Przykładem tego był film „Hobbit: Niezwykła podróż”, który został zarejestrowany w 48 kl./s. Większa wartość FPS była też stosowana w produkcjach telewizyjnych, np. operach mydlanych. Przez to ruchy postaci w takich materiałach mogą czasem wydawać się za bardzo płynne i nienaturalne.

Nowoczesne telewizory są wyposażone w tzw. upłynniacz. Automatycznie generuje dodatkowe klatki obrazu, aby wydawał się on płynniejszy. Jest to przydatne np. podczas oglądania sportu, może jednak dokuczać w filmach kinowych, w których obraz będzie wydawał się zbyt wygładzony i płynny – to tzw. efekt opery mydlanej. Możesz go usunąć redukując działanie upłynniacza lub całkowicie go wyłączając.

6 999,00 zł	Cena przed kodem
6 169,00 zł	Najniższa cena

Większa liczba FPS oznacza oczywiście bardziej płynny obraz. Korzyści z tego docenisz zwłaszcza podczas nagrywania własnych filmów. Za granicę płynnego obrazu w rejestrowanym wideo przyjmuje się ok. 24 kl./s. Niektóre kamery, jak również telefony, mogą jednak nagrywać wideo z 60, 120, a nawet 240 lub większą liczbą kl./s. Jest to np. domena wszelkich kamer sportowych. Materiały takie pozwalają na realizację ujęć w zwolnionym tempie. Jeśli zarejestrujemy obraz w 120 kl./s, to może on zostać zwolniony nawet pięciokrotnie z zachowaniem płynności. Przydaje się to do rejestrowania wszelkich dynamicznych scen.

To, że ok. 24 kl./s. zapewnia płynność w filmach kinowych nie oznacza, że taka sama reguła panuje w grach. Faktycznie większość tytułów na konsolach obecnej generacji w trybie wysokich ustawień graficznych działa z prędkością ok. 30 FPS, a w wypadku „pecetów” i laptopów zależy to od konfiguracji efektów graficznych oraz wydajności posiadanego sprzętu. Dla wielu graczy poziom ok. 30 kl./s/ jest zadowalający. Obecnie jednak dąży się do tego, by zapewnić bardziej płynną rozgrywkę i za wyznacznik przyjmuje się tu utrzymanie wartości 60 FPS. Praktycznie we wszystkich grach pozwoli ona na bardzo płynną zabawę. Należy jednak mieć świadomość, że rozgrywka nie jest jednolita i w niektórych momentach (np. bardzo żywiołowej akcji) mogą zdarzyć się sporadycznie spadki płynności animacji. Dlatego tak ważne jest, aby dysponować odpowiednim zapasem mocy naszego komputera.

To jednak nie szczyt możliwości, jakie są w stanie zaoferować nowoczesne komputery i konsole. Na rynku gamingowym standardem są już ekrany oferujące częstotliwość odświeżania 120 Hz lub większą, nawet do 360 Hz. Kiedy potrzebujesz takiej płynności? Przede wszystkim, gdy grasz w sieci. Każdy dodatkowy FPS zwiększa Twoją przewagę nad innymi graczami. Zabawa jest płynniejsza, opóźnienia mniejsze, szybciej zauważasz przeciwnika i możesz zareagować na jego poczynania. Zaleca się, aby liczba FPS odpowiadała częstotliwości odświeżania w celu uzyskana idealnego obrazu. Ewentualnie powinna stanowić jej wielokrotność lub wartość częstotliwości odświeżania powinna być przez nią podzielna do liczby całkowitej. Problem dopasowania liczby FPS do odświeżania eliminują technologie synchronizacji adaptacyjnej jak AMD FreeSync czy Nvidia G-Sync.

Również w konsolach coraz częściej spotkasz się z dostępem do trybu wysokiej płynności w wybranych grach wideo. Dotyczy to przede wszystkim kompetetywnych strzelanek sieciowych lub gier wyścigowych. Domyślnie mogą one działać np. w rozdzielczości 4K z 30 FPS. W trybie wysokiej płynności liczba FPS zostaje odblokowana zazwyczaj do 60, a czasem nawet 120 klatek. Dla zapewniania płynności niezbędne jest jednak uproszczenie efektów graficznych i ograniczenie rozdzielczości, np. do Full HD. Jednak wielu graczy jest w stanie zaakceptować te niedogodności ze względu na znacznie większy komfort zabawy.

Zwłaszcza w przypadku gier uruchamianych na komputerach i laptopach wartość FPS bardzo rzadko jest stała i zazwyczaj waha się w określonym przedziale. Graczom zależy jednak na tym, aby mimo tego obraz był płynny i nie pojawiały się zakłócenia np. stuttering, czyli zacięcia klatek czy tearing, ich rozrywanie. Dlatego obecnie powszechnie stosowane są techniki synchronizacji adaptacyjnej jak wspomniany AMD FreeSync lub Nvidia G-Sync. Ich działanie polega na dynamicznym dopasowaniu częstotliwości odświeżania do liczby FPS renderowanych przez kartę graficzną. Obraz jest idealnie płynny, a input lag – niski. Warto wiedzieć, że technologie te działają w ustalonym zakresie częstotliwości, który zależy od konkretnego monitora, np. w podstawowych ekranach gamingowych będzie to od 48 do 144 Hz, a w tych najbardziej zaawansowanych nawet od 1 do 360 Hz. Im szerszy jest zakres działania synchronizacji, tym lepiej, ponieważ jej efekty będą widoczne także przy niższej liczbie FPS.

Do wykorzystania określonych technik synchronizacji adaptacyjnej wymagany jest kompatybilny sprzęt. Karty graficzne AMD współpracują z monitorami, które wspierają technologię FreeSync, zaś układy graficzne Nvidia wymagają obecności modułu G-Sync w monitorze. Wyjątek stanowią wybrane monitory, które oprócz FreeSync mają certyfikat Nvidia G-Sync Compatible. W nich synchronizacja FPS z odświeżaniem będzie działać zarówno na kartach graficznych Nvidia jak i AMD. Należy jednak zastosować przewód DisplayPort do podłączenia monitora z GPU.

Jeśli masz wrażenie, że gra nie działa płynnie, to podczas zabawy możesz w prosty sposób sprawdzić liczbę FPS. Obecnie większość tytułów na „pecety” jest dystrybuowana w formie cyfrowej i wymaga współpracy z jedną z wiodących platform jak np. Steam, UPlay, GOG czy EA Desktop. Zazwyczaj klient danej platformy ma możliwość uruchomienia wbudowanego w nią licznika FPS. Prezentuje on ich liczbę w trakcie rozgrywki, abyś mógł na bieżąco ją analizować. Instrukcję jak włączyć licznik FPS w danym programie znajdziesz bez trudu w Internecie. Przykładowo w kliencie platformy Steam znajdziesz ją w panelu ustawień, pod zakładką „W grze”. Oczywiście to nie jedyny sposób, aby kontrolować liczbę klatek w grze. Możesz także skorzystać z zewnętrznego oprogramowania jak np. Fraps lub MSI Afterburner.

Z przygotowanego przez nas poradnika wiesz już, że wysoki współczynnik FPS ma bardzo duże znaczenie w grach. Dotyczy to przede wszystkim e-sportu. Jeśli lubisz takie tytuły jak Counter Strike: GO czy Call of Duty: Warzone, z pewnością zależy Ci na zyskaniu jak największej przewagi nad przeciwnikiem. Wysoka liczba FPS w połączeniu z monitorem o wysokiej częstotliwości odświeżania jest w stanie Ci ją zapewnić. Przede wszystkim wpływa na zmniejszenie opóźnień, redukuje ghosting i zwiększa płynność. Niestety utrzymanie wysokiej liczby FPS wymaga posiadania wydajnego sprzętu lub pogodzenia się z mniejszą liczbą efektów graficznych. Jak ją uzyskać, dowiesz się z naszego kolejnego poradnika – „Jak zwiększyć FPS?”.