Znaleziono w kategoriach:
Gry planszowe (263)
Wróć
11
„Słońce gaśnie, kraj zapada się w morzu,
gwiazdy gorejące rzucają się z rmamentu.
Płomień powalił żywiciela wszystkiego, co żywe;
pożoga wznosi się ku niebu”.
Völuspá,
Pierwszy poemat z pieśni Eddy Starszej.
Gernot Köpke
Almanach
Almanach zawiera ułożone alfabetycznie denicje i tło historyczne niektórych pojęć, używanych w grze.
Zawiera również wyjaśnienie tego, jak odnoszą się do motywu przewodniego gry.
22
AA
Althing:
Zgromadzenie ogólne obywateli. Althing to najstarsza forma
parlamentu, która przetrwała do dziś. Utworzony w 930 roku
w Islandii, był zwoływany corocznie i trwał przez 2 tygodnie;
przed i po przesileniu letnim. Początkowo był to federalny
związek lokalnych Godendomów, z których wysyłano 39
delegatów, decydujących o wolnym państwie. Kiedy w roku
1000 ustanowiono różne prawa dla Chrześcijan i ludzi innej
wiary, Thorgeirr rzekł: „Dojdzie do tego, że jeśli rozerwiemy
prawo na dwoje, rozerwiemy też pokój”. Duchowny Ari
Thorgilsson w „Księdze o Islandczykach” (1122-1133) napisał
o tej przemowie: „Tak zakończył mowę, iż wszyscy zgodnie uznali
potrzebę istnienia jednego prawa dla wszystkich ludzi”. Prawo
zostało więc ujednolicone. Ogłoszono, że wszyscy powinni być
Chrześcijanami, a ludzie innej wiary powinni dać się ochrzcić.
Tą drogą Chrześcijaństwo zostało przyjęte w Islandii.
BB
Berserk (Szaleniec):
Jedna z kart profesji w grze. Według sag ci wojownicy, którzy
siali postrach na polu bitwy i w pojedynkach („Holmgang”),
wprawiali się w żądny krwi trans przed bitwą. Byli dobrze
wyszkoleni i walczyli w pierwszej linii, nie zważając na
niebezpieczeństwo. Ich szaleńcze skoki adrenaliny, wywołane
bojowymi okrzykami, dawały im odporność na ból i rany.
Możliwe, że w grę wchodziła choroba lub narkotyki. Na statkach
byli ulokowani na dziobie, w najbardziej niebezpiecznym
miejscu.
„Berserk wrzasnął
rozgorzała walka
zawyły wilcze skóry
i zadrżało żelazo”
Ballada o Haraldzie Pięknowłosym, okolice 872 r.
Biżuteria: Ludzie używali pięknych
przedmiotów, by zwiększyć swoją
atrakcyjność, od stu tysięcy lat.
W epoce Wikingów było wysokie
zapotrzebowanie nawet na muszle.
Wikingowie nigdy nie mieli dość biżuterii. Skręcali drut, odlewali
złote broszki, kształtowali kolorowe szklane paciorki na naszyjniki,
wycinali bursztynowe gurki, kuli pierścienie, sprzączki i wisiorki ze
srebra. Biżuteria była czymś więcej niż tylko demonstracją bogactwa
i statusu: mężczyźni i kobiety nosili biżuterię, by podkreślić swoją
osobowość. Dzięki temu też Wikingowie zawsze mieli pod ręką coś
na handel: srebrne bransolety były dzielone na części, gdy płacono
ciętym srebrem. Żona Odyna, Frigg, była tak przywiązana do swojej
szkatułki z biżuterią, że postawiła sługę na jej straży. W grze biżuterię
można zdobyć w handlu morskim, rabunkach, plądrowaniu lub przez
produkcję niebieskich żetonów luksusowych dóbr.
Bjarni Herjulfsson:
Według Sagi o Grenlandczykach, jest odkrywcą Kanady.
Pochodził z rodziny z kontaktami handlowymi, z Północnych
Niemiec. W drodze z Islandii na Grenlandię, w 986 roku, załoga
jego statku zgubiła się we mgle i odkryła zalesione wybrzeże –
Nową Fundlandię lub Labrador. Ludzie nie zeszli na ląd, lecz
opowiedzieli o nim w Grenlandii. Leif Erikson na wieść o tym,
w 1000 roku wyruszył na poszukiwania, zakończone sukcesem.
Broń: W grze wspólne określenie broni używanej
do walki (długi miecz), broni myśliwskiej
(włócznia, łuk i strzały) oraz pułapek
nieniszczących futra (pułapki). Na duże
znaczenie broni w życiu Wikingów wskazuje
choćby to, jak często jest odnajdywana
w grobach.
„Człowiek zabiera swoje bogactwa, broń i wszystko, co było
mu drogie, ze sobą.”
Adam z Bremy, około 1075 r.
Budowa statków:
Wikingowie budowali różne typy statków z pamięci, dzięki
przekazom ustnym. Pracowali pod zadaszeniem lub na świeżym
powietrzu. Części rąbali z wybranych pni drzew specjalnymi
siekierami. Cieśle zawsze podążali wzdłuż żył drewna, dzięki
czemu części były mocniejsze i bardziej odporne. Pnie były
dzielone na deski, które później wygładzano. Gotowy statek był
dobrze wyważony i szybszy od innych, przez co statki Wikingów
wciąż są uważane za najlepsze w swoich czasach. Oprócz typów
statków, które są obecne w grze, w epoce Wikingów istotne były
także „Kar” (patrz handel długodystansowy) oraz „Škuty”.
Statki Wikingów były „dwukierunkowe” – rufa i dziób były
identyczne. Łodzie używane na Wyspach Owczych, wywodzące
się ze statków Wikingów, to lekkie konstrukcje, które powstały
z niedoboru drewna. O utrzymaniu statków:
Weź ze sobą na pokład dwieście lub trzysta łokci grubej
wełnianej tkaniny, która posłuży do naprawy żagli, gdy
zajdzie taka potrzeba, dużo igieł i wystarczająco dużo sznura
lub taśm; te drobiazgi wydają się nieistotne, ale są tak często
potrzebne. Zawsze miej ze sobą gwoździe – kwadratowe,
płaskie do poszycia statku i inne, które będą pasować. Weź
bosaki, topory ciesielskie, dłuta, wiertła i inne narzędzia
potrzebne do napraw na statku.
Lustro króla, tekst edukacyjny, około 1250 r.
Budownictwo:
Podczas podróży Wikingowie nocowali
w namiotach. Kiedy się osiedlali, budowali
drewniane domy w bliskim sąsiedztwie.
W zależności od regionu i dostępnych
materiałów budowlanych używali też gliny, torfu
i kamienia. Stajnie znajdowały się albo w długich domach, albo
były budowane osobno, jak stodoły, szopy, warsztaty i przystanie.
Najpopularniejszym typem budynków były drewniane domy,
oparte na larach i z wypełnionymi ścianami, oraz forty z poziomo
ułożonych bali. Gwoździe można było wyrabiać z twardego dębu.
Dachy były kryte torfem, darnią lub trzciną. Sięgały prawie do
ziemi. W środku budynku znajdował się piec, którego dym był
używany do wędzenia mięsa i ryb, przywiązanych do belek
dachowych. Dym uciekał przez otwór w dachu. Okna były
popularne dopiero pod koniec epoki Wikingów.
33
Bursztynowa figurka:
Bursztyn to skamieniała, żółto-brązowa żywica,
pochodząca z dawno wymarłego gatunku sosny.
W epoce Wikingów Skandynawowie używali
„płonącego kamienia” jako paliwa. Znajdowali
go na wybrzeżach Morza Północnego
i Bałtyckiego. Według współczesnych raportów
z New Jersey w XIX wieku pracownicy
glinianek znajdowali tak dużo bursztynu, że
zimą mogli go palić w beczkach, by się ogrzać.
Dziś byłoby to palenie pieniędzy, gdyż cena bursztynu sięga
kilkudziesięciu tysięcy złotych za kilogram i ciągle rośnie.
Bursztyn był jednym z głównych towarów eksportowych
Waregów. Materiał jest łatwy w obróbce, co pozwalało
produkować wrzeciona, części gier planszowych, kości, cenną
biżuterię i amulety o rzekomo magicznych właściwościach.
Bydło: Praca w polu była wyczerpująca,
ale zaprzęganie wołów do pługa
było bardzo pomocne. W grze
bydło można zdobyć na targu jako
czerwone płytki zwierząt. Można
je wykorzystać w handlu albo do
produkcji mleka. Bydło rzadko
było zabijane podczas świąt. Jeśli już, raczej przed zimą, by
zaoszczędzić na paszy, licząc na to, że pozostałe zwierzęta
przeżyją. Po uboju mięso było zjadane, a skóra wyprawiana.
Z rogów robiono naczynia do picia lub inne przydatne
przedmioty. Bydło dostarczało także nawozu i opału.
Współczesne krowy ważą 500-600 kg i produkują tysiące litrów
mleka rocznie, ale krowa z epoki Wikingów ważyła zaledwie
200 kg i dawała około 500 litrów mleka na rok.
Północnoszwedzkie bydło „Fjäll”, żyjące w górach, to rasa
udomowiona bardzo dawno temu, istniejąca już w epoce
Wikingów. Zwierzęta mają czarne: uszy, obszar wokół oczu
i nozdrza. Współcześnie najbliższe starym gatunkom jest bydło
islandzkie, wywodzące się bezpośrednio od zwierząt pierwszych
osadników. Mają jednak inne umaszczenie.
DD
Długi dom: W grze żeton budynku o tej
samej nazwie reprezentuje
główny budynek gospodarstwa.
Niektóre długie domy z wczesnej
epoki Wikingów miały
zewnętrzne ściany z kamieni ułożonych na szerokości nawet
trzech metrów. Wewnątrz były wydzielone miejsca do codziennych
zajęć, spania, mycia, gotowania, a w większych domach także do
trzymania zapasów i zwierząt. Otwory okienne były rzadkością,
ale z czasem zdobywały popularność, za to palenisko w domu
zapewniało nie tylko ciepło i światło, ale też choroby płuc.
Wykopaliska odkryły budynki budowane na planach podłogowych
od 4 na 10 do 9 na 83 metry. Duża powierzchnia była
odzwierciedleniem bogactwa i prestiżu. Skansen Borg (Lofoty,
północna Norwegia) pokazuje wspaniale odrestaurowany,
83-metrowy długi dom. Pomyślcie: wnętrze prawie osiągające
długość boiska do piłki nożnej, o szerokości okręgu na środku
boiska. Ściany były wykonane z bali lub wypełnione deskami,
gliną lub plecionką z gałęzi, umieszczoną między słupami wbitymi
w ziemię. Niekiedy, by zapewnić dodatkową ochronę przed
wiatrem, budowana była dodatkowa ściana z kamienia lub
darniny. Na Islandii prawie wszystko było budowane z kamieni,
torfu i darni, gdyż brakowało tam drewna.
Dochód:
Określenie „dochód” zostało wybrane, by podkreślić
jego funkcję w grze. Zgodnie z motywem przewodnim,
powiększanie własności lub strefy wpływów prowadzi
do powiększenia zysków. Najemcy płacili podatki pieniężne,
a rosnący klan mógł zyskać więcej dochodów z pracy rodziny,
poddanych i niewolników („thrall”).
Drewno:
Wszechobecny materiał budowlany, stanowiący podstawę
budownictwa i przemysłu stoczniowego (budowa statków).
Używane do wyrobu broni, narzędzi i wielu innych dóbr,
a także jako materiał na węgiel drzewny. Wykorzystywane było
wszystko, czego dostarczył las, w tym dęby, jesiony, lipy, buki
i klony. Bliżej bieguna północnego częstsze były lasy świerkowe,
sosnowe i brzozowe, od czasu do czasu spotykane były też olchy
i wierzby. W epoce Wikingów Islandia była zalesiona od gór po
morze. Brzozy były ścinane jako materiał budowlany i na opał,
a owce skutecznie nie dawały im odrosnąć. Erozja zrobiła resztę.
Dzięki działaniom zalesiającym, podjętym w 1940 roku, dziś
wyspa, choć uboga w lasy, nie jest zupełnie pozbawiona drzew,
jak było wcześniej.
Dziczyzna: Dziczyzna składała się głównie
z mięsa dzików i zwierzyny płowej,
w tym łosi i reniferów. Polowano jednak
na prawie wszystkie dzikie zwierzęta.
EE
Emigracja: Przesiedlenia niosą ogromne ryzyko, ale
często są konieczne w obliczu przeludnienia.
Powody emigracji były różne, ale zawsze
bardzo poważne. Niezadowolenie
z ustanowienia Królestwa w Norwegii,
wcześniej składającej się z wielu rolniczych
republik i rządy Haralda Jasnowłosego
(około roku 872) były impulsem do
zasiedlenia licznych wysp północnego
Atlantyku przez norweskich emigrantów.
Powody osobiste również mogą być ważne:
brak gruntów rolnych i brak spadku,
pragnienie nowego początku lub wygnanie,
jak w przypadku ojca Eryka Rudego, który
popełnił morderstwo i odpłynął do Islandii.
Eryk także zabił człowieka i został wygnany na 3 lata,
prawdopodobnie na dzisiejszą Grenlandię. Po powrocie, w 986
roku, przekonał wielu Islandczyków, by wrócili z nim do
„zielonego kraju”, jak nazwał wyspę, ale tylko 14 z 25 statków
kolonistów dotarło do celu. Około 1010 roku, ludzie podjęli próbę
kolonizacji Nowej Fundlandii w nadziei na lepsze warunki do
życia. Próba się nie udała, a 160 Wikingów z Grenlandii i ich
przywódca, Thornn Karlsefni, wrócili do domu. To była ostatnia
próba emigracji, o jakiej dziś wiemy.
44
Epoka Wikingów:
Czas między najazdem na Lindisfarne w 793 roku a przegraną
bitwą o koronę Anglii w 1066 roku, bywa nazywany epoką
Wikingów (zwłaszcza przez anglojęzycznych badaczy, polscy
unikają tego określenia). Czas skandynawskich żeglarzy można
podzielić na 3 fazy. Pierwsza zaczęła się w 793 roku. Najazdy
były ograniczone do miesięcy letnich, po których Wikingowie
wracali do rodzinnych stron. Druga zaczęła się w 843 roku.
Wikingowie nie wracali już do domów i zimowali na podbitych
terenach. Grupy zawiązywały przymierza, podróżowały po lądzie
i żeglowały po rzekach. Trzecia faza zaczęła się w 876 roku,
kiedy zaczęła się emigracja Wikingów do Anglii, co po latach
zaowocowało podziałem ziem. „Danelaw” sięgał od Jorku do
Londynu i przynosił ogromne daniny, zwane „danegeld”.
Eryk I Krwawy Topór:
Eryk (885-954) był drugim królem Norwegii
(933-935). Najstarszy syn Haralda Pięknowłosego.
Zabił prawie wszystkich swoich braci (około 8),
mimo że ojciec, wbrew prawu, wyznaczył go na
dziedzica i następcę. Przeżył tylko następca
Eryka, Håkon I Dobry, jeden z jego młodszych
braci, wychowany na angielskim dworze. (Håkon
miał szczęście)
Eryk Rudy:
Marynarz Erik Thorvaldsson (950-1003) był
nazywany Rudym, bo miał rude włosy i ręce
splamione krwią. Eryk w 982 r. został wygnany
z Islandii na trzy lata za morderstwo. Według
„Sagi o Eryku” spędził ten czas na badaniu kraju
na zachodzie (Grenlandia), zauważonego przez
Gunnbjörna Úlfssona w roku 900. Snøbjørn Galte
Holmsteinsson próbował się tam osiedlić w 978,
bezskutecznie. Załoga statków Eryka odkryła żyzne, trawiaste
równiny i bogate łowiska. W roku 986 Eryk wypłynął z 25
statkami pełnymi osadników do kraju, który opisywał jako
„zielona kraina”. 14 statków dotarło do celu i około 700 osób
osiedliło się na ordach na południu i zachodzie. Osady nazywały
się Eystribygð i Vestribygð. W zachodniej Eryk założył siedzibę
i swoje gospodarstwo „Brattahlíð”. Gdy syn Eryka, Leif
Eriksson, odkrył Winlandię około 1000 roku, Eryka z nim nie
było. Został przekonany do pozostania w domu po tym, jak spadł
z konia i złamał nogę. W 1002 roku w nowych osadach wybuchła
epidemia, której oarą padł Eryk. Mimo tego, osady na
Grenlandii urosły do ponad 3 tysięcy mieszkańców.
FF
Farbowanie tkanin:
Skandynawowie uwielbiali kolorowe ubrania. Barwienie
w średniowieczu było bardzo trudne. Farbiarze byli uważani za
nieczystych, gdyż musieli pracować z cuchnącymi substancjami,
jak mocz. Łatwiej pracowało się ze zwierzęcymi włóknami,
jedwabiem i wełną, które można było barwić intensywniej niż
len, konopie i pokrzywy.
Skandynawowie nosili kolorową odzież z wełny, a ich lniana
bielizna miała naturalny kolor. Z reguły barwienie odzieży
w czasach Wikingów było ciężką pracą. Jednak nawet wtedy bez
trudu można było uzyskać barwniki o wszystkich kolorach tęczy
z rodzimych roślin.
Fasola: Fasola była ważnym, wysoko proteinowym
produktem spożywczym, pomagającym
przetrwać długie i ciemne zimy. Wysuszone
ziarna fasoli można przechowywać latami.
W grze zdobędziesz pomarańczowe żetony dóbr
podczas żniw i cotygodniowego jarmarku. Fasola była już
obecna w grach Uwe Rosenberga. Liczne odmiany fasoli, jak
ogrodowa, woskowa czy zielona, zawarte w „Fasolkach” (gra
karciana), uczyniły go sławnym. „Fasolki” doczekały się
licznych dodatków o przewrotnych nazwach jak Bohnaparte
(Bohne to po niemiecku fasola), High Bohn czy Ladybohn.
Fibula:
Metalowa zapinka, rodzaj dużej agrafki,
wyparta z mody przez guziki w XIV
wieku. W epoce Wikingów popularne
były bule z muszli. Wykonane z miedzi,
mosiądzu, a czasami też złota, były
używane do mocowania fartuchów po
obu stronach, pod ramionami. Igła była
wykonana z żelaza lub stali. Bywały
gładkie, ale większość była zdobiona
przez artystów, na przykład wizerunkami
przyczajonych zwierząt i pnących się
roślin. Jako symbol statusu często były
odkładane w grobach kobiet.
Flatkaka:
Norweska odmiana szwedzkiego pieczywa chrupkiego. Trwały
chleb, pieczony z wody i mąki zbożowej, robiony w rondlach
na wysokich nóżkach. Był gromadzony w zapasach zimowych
i zabierany na statki. Dodawana do chleba zmielona kora
sosnowa, sztoksz i marynowana kapusta, dostarczały ludziom
na morzu witamin, dzięki czemu Wikingowie nie znali szkorbutu
– choroby żeglarzy.
Flóki Vilgerdarson:
Brak siana podczas Islandzkiej zimy (przed 870 r.)
spowodował śmierć owiec należących do jego rodziny.
Pierwsza próba kolonizacji Islandii nie powiodła się,
a norwescy pionierzy powrócili do domu.
Futro: Skóra zwierzęcia ze szczególnie obtą
sierścią na stronie licowej. Strona
odmięsna wyprawionej skóry
nazywana jest mizdrą. W branży
futrami nazywane są też skóry
niektórych młodych zwierząt, na przykład cielęce i jagnięce.
Handel futrami i skórami był bardzo ważny, w szczególności dla
Lapończyków. Skóry często były używane jako dekoracje
ścienne. W grze możesz zdobyć futra polując. W połączeniu z lnem,
możesz zamienić je w ubrania.
55
Thorir Hund przez te dwa lata przemierzał drogi Laponii,
był w górach dwie zimy i udało mu się zarobić mnóstwo
pieniędzy. Handlował z Lapończykami. Zlecił wykonanie
12 futer ze skór reniferów, zabezpieczonych magią, by nie
przebiła ich żadna broń, zupełnie jak kolczugę.
Saga o Olae
W epoce Karolingów futra miały niski status w Europie, ale
w XI w. szybko stały się towarem luksusowym.
GG
Gra planszowa:
„Grali w «Hnefata» w ogrodzie,
z wielkim entuzjazmem,
niczego im nie brakowało,
nawet złota.”
Völuspá, Edda Starsza
W grę planszową „Hnefata”, podobną do szachów czy
warcabów, grano cennymi, zdobionymi gurami. Wikingowie
rozpowszechnili ją od Grenlandii po Ukrainę. Celem gry jest
popisanie się sprytem (lub jego brakiem). Ktoś ma ochotę na
partyjkę? http://boardspace.net/english/about_tablut.html
Grenlandia: Największa wyspa świata, znana
z ogromnych lodowców. Dziś
zamieszkuje ją 56 tysięcy osób i jest
autonomiczną, nienależącą do UE
częścią Danii. Ślady Skandynawów
w wewnętrznych i najcieplejszych
ordach są wciąż wyraźnie widoczne
na południu i zachodzie. Duże
kompleksy złożone z dziedzińców,
stajni, magazynów i innych budynków z piaskowca i granitowych
bloków wyznaczają osiedle założone w roku 986 przez
osadników, którzy podążali za Erykiem Rudym (została odkryta
wcześniej przez Gunnbjörna Úlfssona w latach 876-932).
Skandynawowie mieszkali na wyspie, na wysokości tego
osiedla, podzieleni na grupy po 5-6 tys. osób, aż z nieznanych
przyczyn w XV-XVI wieku wyspa jakby znikła z historycznych
map. Przyczyną była prawdopodobnie zmiana średniowiecznego
optimum klimatycznego w tak zwaną „małą epokę lodowcową”
(XV-XIX w.) i obniżenie temperatur o 2-4 stopnie. Podczas
ciepłego średniowiecznego optimum klimatycznego lód
z północnego Atlantyku wycofał się na północ i częściowo
znikły lodowce na lądzie. Ocieplenie pozwoliło na kolonizację
Islandii i przybrzeżnych obszarów Grenlandii, a morze Polarne
było żeglowne w obu kierunkach. Efekt ten został później
odwrócony. W ciągu tych 500 lat ludzie żyli z hodowli zwierząt,
rybołówstwa i polowania na foki, wieloryby i morsy. Brakujące
towary, jak drewno i rudy, otrzymywano w zamian za
grenlandzkie sokoły, kły narwali, futra, skóry i kości, kupowane
od Eskimosów lub zdobywane w północnych łowiskach zatoki
Disko (nawet wtedy podróż z Islandii na Grenlandię zajmowała
tylko 4 dni). Niedawno wykazano, że do XIV wieku mięso fok
stanowiło 50-80% diety. Około roku 1000 Chrześcijaństwo
dotarło na Grenlandię dzięki Liefowi Eriksonowi, który
„ochrzcił” Norwegię. Matka Liefa, Thjodhilda, zbudowała
kościół, którego ruiny zostały odkryte w XX wieku. Jednak jego
ojciec, Eryk, nie porzucił ukochanych, starożytnych bogów.
Grímur Kamban:
Pierwszy nordycki osadnik na Wyspach Owczych
(według Sagi o Wyspach Owczych). Przypisuje mu
się osiedlenie się z grupą osadników na centralnej
wyspie Eysturoy w 825 r. Wnuk Kambana,
Tórolvur, dostał przydomek „smör” (masło).
Miłośnicy Muppetów będą pamiętać Szwedzkiego
Kucharza, śpiewającego: Smörrebröd,
Smörrebröd, Römpömpömpöm. Tórolvur nie
zgadzał się z teorią Flókiego Vilgerðarsona, że Islandia składa
się wyłącznie z lodu i powiedział, nawiązując do hodowli bydła,
że „masło nie kapie z każdego źdźbła trawy”.
Groch: W epoce Wikingów bogate w białko,
prawdopodobnie szare strąki były zbierane,
gdy dojrzały, a następnie suszone. Chleb
z mąki z grochu był znany w Szwecji w epoce
żelaza. W Niemczech groch i soczewica, a także zboża, były
najważniejszym pożywieniem pierwszych osiadłych rolników.
Gunnbjørn Úlfsson:
Islandzkie sagi opowiadają o tym, jak norweski
żaglowiec zszedł z kursu w drodze do Islandii.
Załoga widziała wyspy u wybrzeży Grenlandii.
Ponieważ geologicznie i kulturowo Grenlandię
przypisuje się do Ameryki Północnej, można to
uznać za pierwszą znaną obserwację Ameryki
przez Europejczyka – gdzieś na początku
X wieku! Zarówno Snøbjørn Galte Holmsteinsson
(978 r.), jak i później Eryk Rudy, wykorzystali jego opisy, by
poprowadzić swoje pionierskie statki na zachód. Najwyższa
góra na Grenlandii została nazwana na jego cześć: Góra
Gunnbjørna (3700 m).HH
Handel:
„Pewnego lata zdarzyło się, że z Islandii przybył statek
morski, należący do Islandczyków. Był załadowany
pelerynami, przeznaczonymi na sprzedaż, a Islandczycy
kierowali się do «Hardanger», gdyż słyszeli, że znajdą tam
wielu ludzi.”
Saga o Haraldzie II Szarej Opończy
Nowo powstałe ośrodki handlowe, jak Birka i Hedeby, napędzały
wymianę towarów i handel długodystansowy, a wraz z nimi
powszechne wykorzystanie składanych wag i ciętego srebra
jako waluty. Statki towarowe, jak „knarr”, dowoziły towary
na wyspy skandynawskie. Ich właściciele prowadzili ożywiony
handel, przewożąc lniane tkaniny z Fryzji (region niemieckiego
Morza Północnego), wino z Nadrenii, długie miecze z Francji,
cynę z Anglii, poroża łosia z Norwegii, żelazo ze Szwecji, futra
z Biarmii, odzież z kraju Lapończyków, steatyt z Szetlandów,
ciepłą wełnianą odzież z Islandii i kły narwali z Grenlandii.
Handel z Chrześcijanami był uzależniony od skandynawskich
kupców, którzy byli ochrzczeni lub przynajmniej otrzymali
„Primsigning” – znak krzyża na czole, świadczący
o przygotowaniu do chrztu, czemu towarzyszyło rzekomo jawne
odrzucenie starych bogów.
„Ludzie, którzy nosili znak krzyża na czole mieli swobodę
w handlu z Chrześcijanami i Poganami, i mogli wybrać
wiarę.”
Saga o Egilu