Poradniki Eksperta

Zdaniem eksperta

Kompensacja ekspozycji – co to jest?

Data dodania: 31-08-2023

Kompensacja ekspozycji, to sposób na poprawienie oceny ustawień aparatu i uzyskanie dokładnie takich rezultatów, jakich oczekujesz. Jeśli chcesz mieć większą kontrolę nad sposobem naświetlania zdjęć, możesz pomyśleć, że musisz użyć trybu ręcznego, ale to nieprawda.

Czym jest kompensacja ekspozycji?

Podczas fotografowania w trybie Program, Preselekcja przysłony (Av lub A) lub Preselekcja migawki (S lub Tv), aparat wykonuje inteligentne obliczenia, aby określić, jakich ustawień użyć, by uzyskać idealną ekspozycję. Kompensacja ekspozycji to sposób na poprawienie ekspozycji, którą aparat uważa za „idealną”.


W trybie Program, aparat analizuje zmienną ilość światła docierającego do czujnika i określa, jaka wartość przysłony, czas otwarcia migawki i czułość ISO są wymagane, aby jasność została uśredniona w określonym odcieniu szarości.


Ten odcień szarości, jest często nazywany „średnim szarym” lub „18% szarym” i jest używany przez wszystkich producentów, jako podstawa dobrej ekspozycji – starając się jak najbardziej zbliżyć do tego, co widzisz na własne oczy.


Jednak pomiary nie są doskonałe. Na przykład silne oświetlenie od tyłu, takie jak przy portretach z zachodzącym słońcem lub sceny ze śniegiem, może wprowadzić aparat w błąd, powodując, że zdjęcia będą zbyt ciemne. W rezultacie portrety z podświetleniem mogą wyglądać jak sylwetki, a sceny ze śniegiem mogą wyglądać mrocznie. W tym przypadku, przydatna może być kompensacja ekspozycji.


Możesz użyć kompensacji ekspozycji, aby powiedzieć aparatowi, żeby zmierzył scenę na podstawie odcieni szarości, który jest ciemniejszy lub jaśniejszy niż 18% szarości, którego używałby normalnie.


Gdy zwiększysz kompensację ekspozycji (np. +1 EV, +2 EV), Twoje zdjęcia staną się jaśniejsze, uwydatniając cienie;


Gdy zmniejszysz kompensację ekspozycji (np. -1 EV, -2 EV), Twoje zdjęcia staną się ciemniejsze, chroniąc jasne obszary.


Jak korzystać z kompensacji ekspozycji, aby przejąć nad nią kontrolę?


Kompensację ekspozycji, można stosować w prawie każdym trybie. Warto jednak wiedzieć, w jaki sposób kompensacja ekspozycji zmienia się w działaniu, w zależności od trybu fotografowania.

Kompensacja ekspozycji – tryb priorytetu przysłony

W trybie priorytetu przysłony ustawiasz przysłonę, a aparat automatycznie dobiera czas otwarcia migawki w zależności od jasności sceny.


Gdy zwiększysz kompensację ekspozycji o +1 EV, aby obrazy były jaśniejsze, aparat zmniejszy o połowę czas otwarcia migawki, aby wpuścić dwa razy więcej światła.


Na przykład, jeśli wybrałeś przysłonę f/4 i ISO 100, załóżmy, że Twój system pomiaru automatycznie wybrał czas otwarcia migawki równy 1/500 sekundy.


Jeśli następnie zwiększysz kompensację ekspozycji o +1 EV, aparat zmniejszy czas otwarcia migawki do 1/250. Podwaja to ilość światła wpadającego do czujnika.


Jeśli zamiast tego, ustawisz kompensację ekspozycji na -1 EV, system pomiaru zwiększy czas otwarcia migawki do 1/1000. Zmniejsza to o połowę ilość światła docierającego do czujnika.

Kompensacja ekspozycji – tryb priorytetu migawki

W trybie priorytetu migawki, ustawiasz czas otwarcia migawki, a system pomiaru automatycznie wybiera przysłonę w zależności od jasności sceny.


Tak jak poprzednio, zwiększenie kompensacji ekspozycji do +1 EV sprawi, że obrazy będą jaśniejsze, ale tym razem aparat podwoi rozmiar przysłony, aby wpuścić dwa razy więcej światła.


Na przykład, jeśli wybrałeś czas otwarcia migawki 1/500 i ISO 100, załóżmy, że Twój system pomiaru automatycznie wybrał przysłonę f/5,6.


Jeśli następnie zwiększysz kompensację ekspozycji o +1 EV, aparat podwoi rozmiar przysłony, otwierając ją do f/4.


Działa to także odwrotnie, gdyż zmniejszenie kompensacji ekspozycji przez ustawienie jej na -1 EV spowoduje, że aparat zmniejszy o połowę rozmiar przysłony, przymykając ją do f/8.

Kompensacja ekspozycji – tryb programu

Sposób, w jaki kompensacja ekspozycji wpływa na ekspozycję w trybie Program, zależy od aparatu. Może się okazać, że zawsze zmienia to ekspozycję lub że w ogóle nic nie robi. W niektórych aparatach, kompensacja ekspozycji działa w trybie Program, tylko jeśli nie używasz Auto ISO.

Kompensacja ekspozycji – tryb ręczny

Ponieważ sam ustawiasz zmienne, kompensacja ekspozycji nie zrobi nic z Twoim zdjęciem, jeśli spróbujesz to zmienić podczas fotografowania w trybie ręcznym. To logiczne, gdyż każdy parametr ustawiasz samodzielnie, więc wystarczy zmienić jeden parametr z trójkąta ekspozycji na prześwietlenie, bądź niedoświetlenie zdjęcia.


Jest jednak wyjątek. Jeśli jesteś w trybie ręcznym i wybierzesz Auto ISO, kompensacja ekspozycji zmieni ISO, aby uzyskać różne ekspozycje.


Zwiększenie kompensacji ekspozycji do +1 EV spowoduje, że aparat podwoi czułość ISO, tworząc jaśniejszy obraz.


Zmniejszenie kompensacji ekspozycji do -1 EV spowoduje, że aparat zmniejszy czułość ISO o połowę, tworząc ciemniejszy obraz.

Kompensacja ekspozycji – histogram

Wiedza o tym, kiedy używać kompensacji ekspozycji sprawia, że zrozumienie znaczenia histogramu jest naprawdę ważne, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę, że obraz widoczny na wyświetlaczu LCD aparatu, może czasami wprowadzać w błąd. Na przykład, jeśli fotografujesz w nocy, ekran LCD oglądany w ciemności może sprawić, że zdjęcia będą wyglądać znacznie jaśniej, niż w rzeczywistości.


Jak czytać histogram w aparacie? Histogram, który można wyświetlić z tyłu aparatu, przedstawia graficzną reprezentację tego, jak zdjęcie zostało naświetlone. Czernie i cienie pojawiają się po lewej stronie, półcienie są pośrodku, a światła i biele pojawiają się po prawej stronie. Jeśli zdjęcie jest niedoświetlone, wykres może być nałożony na lewą stronę histogramu. Wszystko, co jest zbyt daleko w lewo do tego stopnia, że nie ma go już na wykresie, jest informacją, która została utracona i nie można jej odzyskać, gdy przejdziesz do edycji.


W lustrzance cyfrowej, można zobaczyć histogram podczas przeglądania zdjęć, zwykle przełączając opcje w wyniku naciśnięcia „Wyświetlacz” lub „Informacje”, w zależności od producenta. W aparacie bezlusterkowym, oprócz wyświetlania histogramu zrobionego zdjęcia, możesz również wyświetlić histogram na żywo, który możesz zobaczyć przez wizjer EVF podczas komponowania zdjęcia.

Kompensacja ekspozycji – jak ustawić w aparacie?

Sposób zmiany kompensacji ekspozycji, zależy od aparatu. Większe aparaty często mają masywne pokrętła, które są szybsze i przyjemniejsze w użyciu, ale bardzo łatwo jest ustawić kompensację ekspozycji, a następnie zapomnieć o ponownej zmianie.


Mniejsze i tańsze aparaty, często mają w ramce przycisk z symbolem plusa i minusa, który trzeba przytrzymać podczas obracania kółkiem.


Na koniec, warto jeszcze powiedzieć o skali EV (ang. exposure value, wartość ekspozycji). W fotografii jest to nazwa jednostki miary oraz skali ekspozycji. EV jest skalą logarytmiczną, a jej wartości mogą być (przy niskim natężeniu oświetlenia) ujemne. Punkt zerowy w skali EV, odpowiada takiemu natężeniu oświetlenia, które spowoduje właściwe naświetlenie matrycy światłoczułej lub tradycyjnego materiału światłoczułego o czułości ISO = 100, przy ekspozycji trwającej 1 sekundę i liczbie przysłony równej f/1.

Powrót

Właściciel serwisu: TERG S.A. Ul. Za Dworcem 1D, 77-400 Złotów; Spółka wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w Sądzie Rejonowym w Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000427063, Kapitał zakładowy: 40 618 750 zł; NIP 767-10-04-218, REGON 570217011; numer rejestrowy BDO: 000135672. Sprzedaż dla firm (B2B): dlabiznesu@me.pl INFOLINIA: 756 756 756